چکیده:
نوجوانی مرحلهای از تحول است که احتمال بروز رفتارهایی مانند رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی در آن وجود دارد، مهارت خودآگاهی میتواند بسیاری از این مشکلات را در نوجوانان به حداقل برساند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانشآموزان دختر دبیرستانی انجام شد. روش پژوهش شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور 40 دانشآموز شهرستان خشکبیجار که نمرات بالایی در رفتارهای پرخاشگری، اعتیادپذیری، و خودکشی داشتند برحسب شرایط ورود به پژوهش به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 20 نفر). پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، اعتیادپذیری وید و همکاران (1992)، و خودکشی بک و همکاران (1979) برای هر دو گروه در مراحل پیش-آزمون و پسآزمون اجرا شد. آموزش مهارتهای خودآگاهی به مدت 11 جلسه 60 دقیقهای برای گروه آزمایش انجام شد درحالیکه گروه کنترل هیچگونه مداخلهای را دریافت نکردند و در پایان برای هر گروه پسآزمون اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارتهای خودآگاهی سبب کاهش پرخاشگری (001/0>p) و خودکشی (01/0>p) در دانشآموزان میشود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مهارتهای خودآگاهی سبب کاهش اعتیادپذیری دانشآموزان نشد (01/0
Many risk behaviors such as aggressive behavior, addiction, and suicide may happen
in adolescence. Self-awareness skills can minimize many of these problems in
adolescents. This study aimed at investigating the effect of self-awareness on
reducing aggressive behavior skills, addiction, and suicide among high school
female students. The research method was experimental with pretest-posttest and
control group. For this purpose, 40 students from Khoshkebijar city were selected
who had high scores on aggressive behaviors, addiction and suicide and were
randomly assigned to experimental and control groups (20 subjects each group). The
Buss-Perry Aggression Questionnaire (1992), Weed et al.’s Addiction Questionnaire
(1992) and Suicide Questionnaire of Beck et al. (1961) were administered to both
groups as pre-test. Then 11 sessions of self-awareness skills training lasting for 60
minutes were administered for the experimental group while the control group did
not receive any intervention and in the end both groups were evaluated through the
same questionnaires again. Data obtained from the questionnaires were analyzed
using analysis of co-variance. Results showed that self-awareness skills training can
reduce aggression and (p <00/01) and suicide (p< 0/01) among students. It also
showed that self-awareness training did not reduce addiction among students
(p>0/05). Self-awareness skill improves girls’ aggression and suicide by increasing
their self-knowledge
خلاصه ماشینی:
تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری، و خودکشی دانش آموزان دختر دبیرستانی عباسعلی حسین خانزاده 1 ارزو ملکی منش 2 محبوبه طاهر 3 آرزو مجرد 4 **** چکیده نوجوانی مرحلـه ای از تحـول اسـت کـه احتمـال بـروز رفتارهـایی ماننـد رفتارهـای پرخاشگرانه ، اعتیادپذیری و خودکشی در آن وجود دارد، مهارت خودآگـاهی مـی توانـد بسیاری از این مشکلات را در نوجوانان به حداقل برسـاند.
ایـن یافتـه بـا یافتـه هـای پـژوهش ضـیائی ، کبیـری ، رضایی اول و وکیلی (٢٠١٧)؛ حـاتمی ، قهرمـانی ، کـاوه و کشـاورز (٢٠١٦)، آنگـلاف (٢٠٠٩)، ونزل ، ویچولد و سیلبرسین (٢٠٠٩)، ماورولی ، پتریدز، ریف و باکر (٢٠٠٧)، درکـه ، کرامتـی و امیری (١٣٩٢)، زارعی ، خاکباز و کرمی (١٣٨٩)، عصمت پنـاه و خاکشـور (١٣٨٨)، طارمیـان و مهریار (١٣٨٧) همسو نیست ؛ در پژوهش آن ها مشخص شد که آموزش مهارت های زنـدگی و مهارت هایی مانند حل مسأله ، مهارت های اجتمـاعی عمـومی ، ابـراز وجـود (جرئـت ورزی ) در پیشگیری از مصرف سیگار، مواد و کاهش گرایش و تغییر نگرش دانش آموزان نسبت بـه مـواد مؤثر است .
همچنین با توجه بـه نتـایج حاصـل از پـژوهش و اثربخشـی مهـارت خودآگـاهی بـر کـاهش پرخاشگری و رفتارهای پرخاشگرانه پیشنهاد مـی شـود کـه برنامـه هـای آمـوزش مهـارت هـای خودآگاهی به کار گرفته در درمان دانش آموزان پرخاشگر در مدارس به کـار گرفتـه شـود و بـا توجه به اثربخشی مهارت خودآگاهی بر کاهش خودکشی برنامه های پیشگیری جنسیت محـور برای آگاه سازی دختران نسبت به رفتارهـای پرخطـر و خودکشـی در دوران تحصـیلی توسـط مدارس ارائه شود.
Effect of self-knowledge skill training on decreasing aggressive, addictive, and suicidal behavior in female high school students.