چکیده:
ارتباط عمیق مثنوی مولوی با قرآن، در میان آثار منظوم ادبیات فارسی بی نظیر است. در مثنوی، حکایتهای قرآنی زندگی پیامبران به ویژه داستان زندگی حضرت نوح (ع) که سرشار از آموزه های تربیتی و تعلیمی است، 49 بار به صورت مستقیم در 14 سوره بیان شده است. مولوی، تنها شاعر ادبیات فارسی است که به نام همسر نوح اشاره کرده و گوشه ای از ناسازگاری های این همسر را بیان نموده است. همچنین، او بر اساس آنچه در قرآن آمده، عناد و ناسازگاری کنعان، فرزند نوح را تشریح کرده است که انسان های بسیاری چون او به کوه ثروت و امور مادی پناه برده اند. بر این اساس، مهم ترین پرسشی که دراین باره مطرح است مبانی تربیتی کردار نوح و همسر و فرزندش در مثنوی است که مولوی بر اساس قرآن مطرح کرده است؛ زیرا این مصائب نه تنها برای نوح پیامبر، بلکه برای بسیاری از بزرگان دین و خانواده های مختلف در طول تاریخ تاکنون اتفاق افتاده است، علاوه بر این، در کنار نعمت های ارزانی شده به ملت ها، امتحان و مجازات سرکشان همچنان ادامه دارد. این مقاله به شیوه ی توصیفی تحلیلی، ابعاد تکوینی و تشریعی چالش های تربیتی زندگی فرزند نوح و همسرش را از منظر قرآن و دیدگاه روان شناختی در مثنوی مولوی بررسی کرده است. نتایج پژوهش گویای آن است که زمینه ی انحراف در رویکردهای گوناگون تربیتی مادی (از قبیل وراثت، محیط خانواده، دوستان و جامعه) و معنوی (اراده و خودشیفتگی) برای خاندان نوح (ع) وجود داشته است.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس، مهمترین پرسشی که دراینباره مطرح است مبانی تربیتی کردار نوح و همسر و فرزندش در مثنوی است که مولوی بر اساس قرآن مطرح کرده است؛ زیرا این مصائب نهتنها برای نوح پیامبر، بلکه برای بسیاری از بزرگان دین و خانوادههای مختلف در طول تاریخ تاکنون اتفاق افتاده است، علاوه بر این، در کنار نعمتهای ارزانی شده به ملتها، امتحان و مجازات سرکشان همچنان ادامه دارد.
او با استفاده از آیات قرآن و تحقیق در تفاسیر و تاریخ، نکات تربیتی را خلاقانه بیان کرده و گاه برای بیان نکته و نتیجهای تربیتی از تاریخ و تفاسیر نیز عدول نموده است؛ برای نمونه میتوان به پشیمانی خداوند از فنای فرزند و قوم نوح اشاره کرد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} پس حق تعالی به حضرت نوح (ع) گفت: «ای نوح!
این اصالت نوح نیز از نگاه مولوی مستور نمانده است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بر اساس قرآن و گفتار مولانا، رابطهی نوح با پسرش صمیمی است، تا جایی که به جای شکایت از پسرش، از حضرت حق به خاطر فرزندش شکوه میکند؛ اما پسرش از عناد خویش دست نمیکشد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مهمترین تفاوتی که میان فرزند نوح با فرزندان سایر انبیا وجود دارد، محیط خانواده و نقش مادر اوست.