چکیده:
توجه به برنامهریزی محیطزیستی برای بهرهبرداری پایدار از منابع سرزمین و پیشگیری از مسائل محیطزیستی، یکی از موضوعات جدیدی است که در سالهای اخیر کانون توجه محققان و مدیران قرار گرفته است. هرقدر این برنامهریزی مبتنی بر واقعیات عینی و توانهای بالقوه باشد، حصول به اهداف از پیش تعیینشده، امکانپذیرتر میشود. از طرفی، ابزارهای برنامهریزی محیطزیست برای دستیابی به شهرها و محلات پایدارتر بهسوی تهیۀ طرحها در مقیاس محلی گرایش یافتهاند. در این مقاله، برنامهریزی توسعه در مقیاس محلی در دهستان شاندیز واقع در شهرستان طرقبه- شاندیز بررسی شده است. برنامهریزی با روش فرایند سهمرحلهای برنامهریزی محیطزیست و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شده است. مرحلۀ اول شامل شناخت قابلیتها و توانهای محدودۀ مطالعه از طریق مطالعه وضع موجود تحقق یافته است. در مرحلۀ دوم مسائل، امکانات و محدودیتهای مربوط به هریک از بخشها دستهبندی و اولویتبندی شده است. مرحلۀ سوم شامل ترسیم چشمانداز، تدوین اهداف کلی و تعیین مقاصد عملیاتی است. سپس با توجه به اولویت عوامل بررسیشده، راهحلهای مکاندار در واحدهای محیطزیستی پیشنهاد شده است. درنهایت، طرحها و برنامههای توسعۀ کالبدی- فضایی برای هدایت تغییرات و تحولات منطقه متناسب با قابلیتها و تنگناهای محیطزیست طبیعی و انسانساخت ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
تدوين اهداف کلي و عملياتي برنامه ريزي عوامل مسائل چشم انداز اهداف کلي اهداف عملياتي بررسي اولويت دار تقويت پوشش گياهي در نقاط حساس به فرسايش آبي پوشش گياهي حفاظـت محورهـاي سـيل خيـز و کـاهش فرسـايش و ايمـن سـازي بدنـۀ رودخانه ها انجام مطالعات دقيق هيدرولوژي ناحيه بـه منظـور تهيـۀ مـدل سـه بعـدي از توسعه و تقويت پوشش گيـاهي و فضـاي وضعيت آب هاي زيرزميني آب سبز مطالعه و شناسايي منابع آلوده کنندة آب به ويژه در مناطق پرجمعيت مديريت و حفاظت توأم منابع آب و خاک طراحي سيستم جمع آوري، هدايت و تصفيۀ فاضلاب ها به کمـک الگـوي بهينه سازي سيستم دفع فاضلاب و پسماند سرتاسري انجام مطالعات مديريت پسماند خاک مکان يابي و احداث لندفيل بهداشتي توسعۀ سيستم هاي آبياري تحت فشار عريض ترکردن جاده ها به منظور ايمن سازي سفرها امنيت مقاوم سازي پروژه اي ساخت وساز در برابر گسل اصلاح زيرساخت هاي شبکۀ ارتباطي طراحي و تقويت فضاهاي اجتماعي در بافت هاي روستايي به منظـور رونـق اشتغال و گسترش سياست هاي عدالت اجتماعي درآمد بازارهاي محلي تدوين نظام مالياتي بهينه براي توسعۀ منطقه اي توسعه و بهينه سازي حمل ونقل عمومي ادامۀ خط متروي مشهد به سمت شانديز و بهره گيري زياد از مسير حـرم - حمل ونقل ايجاد زيرساخت ها و سامان دهـي خـدمات پايانه به گردشگران رعايت حريم زيست محيطي و قانوني رودخانه در ساخت وساز خدمات گســترش عــدالت اجتمــاعي و کــاهش توسعۀ فضايسبز و باز عمومي براي استفادة تمامي اقشار نابرابري و محروميت و دسترسي هـم وطنـان ايجاد پارکينگ هاي با ظرفيت مناسب در نقاط مختلف در نقاط مختلف انتقال ساخت وسازها بر روي اراضي فاقد حاصلخيزي ديد و منظر مقابله با زمين خواري و صـيانت از اراضـي نظارت بر خريد و فروش زمين و سامان دهي مالکيت منابع و اراضي ملي پهنه بندي عملکردي در محدوده و نظارت بر اجراي طرح درنهايت ، به منظور ارائۀ راه حل هاي مکان دار در واحدهاي محيط زيستي و برنامۀ توسعۀ فضايي ، با توجه به اولويت عوامل بررسيشده ، راه حل هايي پيشنهاد شد.