چکیده:
در کنار روابط انسانی، زبانها نیز در حال داد و ستد هستند. بارزترین مصداق تعاملات زبانی وجود وامواژههای بیگانه در یک زبان است. با توجه به قدمت روابط ایران و عرب، زبان فارسی، تحت تأثیر زبان عربی، واژگانی را از آن بهعاریت گرفتهاست. بررسی و شناسایی این واژهها در نظام ساختواژی زبان فارسی اهمیت بسزایی دارد، از این رو، مقالۀ پیشرو سعی خود را برآن گذاشته تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از دادههای آماری بر پایۀ نظریۀ «تنوع واژگان» جانسون، مصادر عربی بهکاررفته در ساختار واژگان فارسی را در داستان «دار المجانین» نوشتۀ محمدعلی جمالزاده، «ملکوت» نوشتۀ بهرام صادقی و «گیله مرد» نوشتۀ بزرگ علوی بهعنوان آثار ادبی پیشگام داستاننویسی ایران بررسیکند. دستاورد پژوهش آماری، حاکی از آن است که در ساختار واژگان فارسی معاصر در طول 40 سال از مصادر ثلاثی مجرد زبان عربی در مقایسۀ با دیگر انواع مصادر این زبان بهطور گسترده، استفاده شدهاست اما هر چه به طرف زمان کنونی پیش میرود از میزان آن کاسته میشود.
خلاصه ماشینی:
» (فتوحي، )167 :1391 بر اين اساس ، پژوهش پيش رو، با اتکا بر سبک شناسي آماري و نظريۀ «تنوع واژگان » جانسون ، سعي دارد ميزان کاربرد مصادر عربي ثلاثي مجرد، ثلاثي مزيد، اسم مصدر، مصدر ميمي، صناعي و رباعي را ذيل دو بخش واژگان بسيط و مرکب در سه اثر از داستان نويسان مشهور قرن ١٤ يعني (دارالمجانين ) از جمال زاده ، (ملکوت ) صادقي و (گيله مرد) اثر بزرگ علوي، بررسي کند و تأثيرپذيري سبک نگارش آن زمان را از زبان عربي بسنجد.
اما دررابطه با تأثير زبان عربي بر زبان فارسي پژوهش هايي انجام شده است ؛ از جمله پژوهش هاي آماري که ميتوان بدان ها اشاره نمود، عبارت اند از: «تأثير زبان عربي در زبان فارسي» (١٣٥٥) از خدامراد مراديان ، مجلۀ گوهر، شمارة ٣٧، «نقش زبان عربي در انتقال واژه هاي فارسي به زبان هاي اروپايي» (١٣٨٩) از فردوس آقاگل زاده و حسين داوري، مجلۀ انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي، شماره ١٥، «پژوهشي در تنوع واژگان شعري: مطالعۀ موردي اشعار رهي معيري، هوشنگ ابتهاج و فريدون مشيري» (١٣٩١) از ابراهيم اناري بزچلويي و ابراهيم و وحيد اميدوار و «مقايسۀ شعر فروغ فرخزاد، فرزانه خجندي و خالده فروغ از منظر نظريۀ جانسون » (١٣٩٣) از علي اصغر بوند شهرياري و طاهره سيدرضايي.