چکیده:
پژوهش حاضر، با هدف سنجش سرمایههای معیشتی کشاورزان روستایی، به روش اسنادی- تحلیلی و میدانی در شهرستان شازند استان مرکزی انجام شد. جامعة آماری تحقیق خانوارهای روستاهای شهرستان شازند بودند. حجم نمونه با روش نمونهگیری کوکران 370 خانوار محاسبه شد که با استفاده از روش طبقهبندی خوشهای، در بین روستاهای شهرستان توزیع شدند. دادههای میدانی با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که سرمایههای معیشتی به لحاظ پایداری یکسان نیستند؛ سرمایه مالی و طبیعی با میانگین 59/2 و 84/2 ناپایدارترین و سرمایه فیزیکی با میانگین 52/3 پایدارترین بعد معیشت پایدار کشاورزان شهرستان شازند بهشمار میروند. همچنین، نقشههای میانیابی تولیدشده نشان داد که پراکنش فضایی داراییهای معیشتی از الگوی شرقی- غربی پیروی میکند، بهگونهای که روستاهای شرقی شهرستان از معیشت پایدارتری نسبت به روستاهای غربی برخوردارند.
This study aimed at measuring the livelihoods of rural farmers based on the field method in Shazand County of Markazi province of Iran. It was conducted in a documentary, analytical and field method. The statistical population included households in villages of the County. The sample size was calculated 370 rural households by using Cochran formula and was distributed in a cluster classification method among the villages. Field data was collected through questionnaires. The study results showed that the livelihood assets were not equal in terms of sustainability; financial and natural assets with the averages of 2.59 and 2.84 were the most unsustainable and physical asset with an average of 3.52 was the most sustainable dimensions of the framers' livelihoods in the County. Also, the produced interpolation maps showed that the spatial distribution of sustainable livelihood assets followed the eastern-western pattern, so that the eastern villages had more sustainable livelihoods than the western ones.
خلاصه ماشینی:
جدول ٥- آزمون تحليل واريانس يکطرفه براي مقايسه ميانگين پايداري سرمايه معيشتي مالي (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به سطح معني داري حاصل از آزمون مقايسه ميـانگين پايـداري سـرمايه انسـاني (جدول ٦)، با اطمينان ٩٩ درصد، مي توان گفت که حـداقل دو روسـتا در شـاخص سـرمايه انساني به لحاظ پايداري يکسان نيستند و بر اساس نتـايج آزمـون تعقيبـي تـوکي ، وضـعيت پايداري سرمايه انساني قسمت شرقي شهرستان نسبت به غرب نسبتا مطلوب است .
جدول ٦- آزمون تحليل واريانس يکطرفه براي مقايسه ميانگين پايداري سرمايه معيشتي انساني (رجوع شود به تصویر صفحه) بر پاية نتايج جدول ٧، با اطمينـان ٩٩ درصـد، حـداقل دو روسـتا در شـاخص سـرمايه طبيعي ناپايدارند که بر اساس آزمون تعقيبـي تـوکي ، روسـتاهاي واقـع در شـرق و جنـوب شرقي شهرستان از لحاظ سرمايه طبيعي در وضعيت مطلـوب قـرار دارنـد و بـا حرکـت بـه سمت غرب پايداري اين شاخص کاهش مي يابد.
با توجه به نتايج حاصل از مقايسه ميانگين هر کـدام از ابعـاد سـرمايه هـاي معيشـتي در روستاهاي مورد مطالعه ، نحوه توزيع فضايي ابعاد سرمايه هاي معيشتي نشان مي دهـد کـه در اغلب شاخص ها، بخش شرقي شهرستان از پايداري بيشتري برخـوردار اسـت و روسـتاهاي غربي از ساير نقاط ناپايدارترند.
نتايج کلي ارزيـابي سـرمايه هـاي معيشـتي بـا استفاده از آزمون تحليل واريانس حاکي از آن است که سرمايه هاي مـالي ، انسـاني ، طبيعـي ، فيزيکي و اجتماعي به لحاظ پايداري يکسـان نيسـتند و سـرمايه مـالي ناپايـدارترين مؤلفـه شاخص معيشت پايدار کشاورزان شهرستان شـازند اسـت .
The sustainable livelihoods approach to the development of fish farming in rural Bangladesh.