چکیده:
حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران به حقوق و وظایف شهروندان ایرانی و دولت توجه میکند.
این مقوله در ادبیات رسمی و حتی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جایگاه رسمی چندانی ندارد
و حتی مباحث پیرامونی آن نیز جدید محسوب میشوند. با این حال، حقوق شهروندی در کشور ما
ویژگی های خاصی دارد که در صورت توجه به آن ها میتوان ابعاد و جنبه های مختلف آن را مورد
بررسی قرار داد. به نظر میرسد رویکرد چندفرهنگی گرایی تا حدود زیادی میتواند ابعاد پنهان حقوق
شهروندی را به ما نشان دهد. به همین دلیل نوشتار حاضر این سوال را مطرح می کند: ویژگی ها و
ابعاد حقوق شهروندی در زمینه چندفرهنگ گرایی شامل چه مواردی است؟ فرضیه مقاله این است که
توجه به حقوق قومیتها، اقلیتهای مذهبی، زنان و گروه های اجتماعی بخش قابل توجهی از ابعاد
چندفرهنگی گرایی حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران را تشکیل میدهند. ضمن این که
چندفرهنگی گرایی به دنبال شناسایی و اعطای حقوق به گروه های اجتماعی در عرصه سیاست و اجتماع
است.
خلاصه ماشینی:
به همین دلیل نوشتار حاضر این سؤال را مطرح می کند: ویژگی ها و ابعاد حقوق شهروندی در زمینه چندفرهنگ گرایی شامل چه مواردی است ؟ فرضیه مقاله این است که توجه به حقوق قومیت ها، اقلیت های مذهبی، زنان و گروه های اجتماعی بخش قابل توجهی از ابعاد چندفرهنگیگرایی حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران را تشکیل میدهند.
این تحولات نقطه آغازی برای حقوق شهروندی در عصر شکل گیری دولت های ملی به شمار می رود که البته در هر جامعه ای و بنا بر ساختار سیاسی و اجتماعی آن جامعه تفاوت هایی پیدا کرده اند.
بنابراین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، شهروندی چندفرهنگی را در درون خود هضم نموده است و از این رو، نه تنها منعی برای گروه های قومی به عنوان تجلی چندفرهنگیگرایی ایجاد نمی کند، بلکه درصدد است تا به این گروه ها هویت ببخشد و از آن ها به عنوان نمادهای حقوق شهروندی دفاع به عمل آورد.
به علاوه ، در زمینه وضعیت زنان به عنوان نمود دیگری از چندفرهنگ گرایی باید گفت مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخورداند (منصور، ١٣٩١: ١٣).
چندفرهنگی گرایی مندرج در قانون اساسی و حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران از این مزیت برخوردار است که زمینه ها را برای تسلط یک فرهنگ یا گرایش خاص از بین می برد.
به علاوه ، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم در زمینه حقوق زنان ، گروه های سیاسی، مذهبی، اجتماعی، زبانی و قومی ظرفیت های گسترده ای را ایجاد کرده است .