چکیده:
اهداف زمینه ها : شرایط اقلیمی از مهمترین عوامل تعیین کننده ویژگی های کیفی اسانس های حاصل از گلمحمدی بوده و نقش تعیین کننده ای در کیفیت اسانس استخراج شده از آن دارد.
روش شناسی: هدف اساسی این تحقیق بررسی مقایسه میزان ترکیبات مختلف تشکیل دهنده اسانس گلمحمدی در شرایط کنونی و در شرایط تغییراقلیم میباشد.
در این راستا دادههای مربوط به ویژگیهای کمی و مقادیر ترکیبات اسانس گلمحمدی، از 6 باغستان منطقه نمونه برداری و در آزمایشگاه استخراج گردید. با به کارگیری روش تحلیل همبستگی میزان همبستگی هرکدام از این ترکیبات با فاکتورهای آبوهوایی مرتبط شناسایی کردید.
یافته ها و نتیجه گیری : نتایج نشان داد 8 ترکیب استخراج شده از باغستانهای مورد بررسی به صورت میانگین بیش از 88/0 از اسانس گلهای نمونه برداری شده را تشکیل میدهند و به طور کلی سه ترکیب سیترونلول، ژرانیول و نونادکان بیشترین درصد اسانس باغستانها را تشکیل میدهند. نتایج حاصل از مدلهای برآوردگر بیانگر آن بود که از میان 8 ترکیب مهم اسانس گلمحمدی تغییرات چهار ترکیب نونادکان، بنزن اتانول و ژرانیول و متیل اوژنیول به صورت معنیداری تابع تغییرات فضایی فاکتورهای آبو هوایی در ماه های فروردین تا خرداد و به ویژه اردیبهشت بود. پیاده سازی مدلهای توسعه داده شده برای 4 ترکیب مذکور نشان داد که غلظت دو ترکیب بنزن اتانول و متیل اوژنول در اسانس گلمحمدی در همه باغستانهای نمونهبرداری شده، در اقلیم شبیه سازی شده 2050، نسبت به سال 2014 افزایش داشته است. در حالی که غلظت دو ترکیب شیمیایی نونادکان و ژرانیول در اسانس گلمحمدی باغستانها در سال 2050، نسبت به سال 2014 کاهش معنیداری داشته است. از لحاظ کمیت تولید اسانس در باغستانهای نمونه برداری شده نیز مشخص گردید که در دو باغستان برزک و نظنز میزان تولید اسانس در سال 2050 نسبت به سال 2014، کاهش ناچیزی برابر 02/0 و 04/0 داشته است در حالی که در بقیه باغستانها میزان تولید اسانس در سال 2050 روند افزایشی داشته است.
باغستانهای کاشان، نیاسر و قمصر بیشترین میزان افزایش تولید اسانس را خواهند داشت.