چکیده:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی هوش اخلاقی در افراد باتیپ شبانهروزیِ صبحگاهی و میانه و شامگاهی انجام گرفت. این تحقیق با رویکرد روششناسیکمّی در قالب طرح علّیمقایسهای در سه گروه، افراد باالگوهای صبحگاهی و میانه و شامگاهی بررسی شدند. نمونۀ پژوهش در مرحلۀ اول، شامل230 دانشجوی کارشناسی یا کارشناسیارشد دختر و پسر 18 تا 32 ساله بود. 178 نفر بااستفاده از روش نمونهگیری در دسترس و آزمون غربالگریصبحگاهیشامگاهی و باتوجهبه نمرۀ آنها در پرسشنامۀ صبحگاهیشامگاهی انتخاب و درسه گروه، تیپ صبحگاهی (66 نفر) و تیپ میانه (70) و تیپ شامگاهی ( 42 نفر) بررسیشدند. از دو پرسشنامۀ صبحگاهیشامگاهی و پرسشنامۀ هوش اخلاقی، بهعنوان ابزارجمعآوری دادهها استفاده شد. تحلیل آماری با استفاده از آزمونتحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین سه گروه، از نظر بخشش و هوش اخلاقی (نمرهکل) تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج نشان داد که افراد صبحگاهی ازلحاظ بخشش و هوشاخلاقی بالاتر از افرادِ با تیپ میانه و شامگاهی بودند. یافتههایپژوهش وجود تفاوت بخشش و هوش اخلاقی بین سه گروه را تأیید کرد. به سه دلیل انتقالو ترویج ارزشهای اخلاقی و فرهنگی، شکوفاکردن تواناییهایفردی و اجتماعی و کمک به رشد شخصیتی، عاطفی، رفتاری و فکری دانشجویان دارای اهمیتاست: 1. هوش اخلاقی یکی از ابعاد هوش است که چارچوبی برای عملکرد صحیح انسانهافراهم میآورد و بهعنوان عامل پیشبینیکنندۀ رفتار محسوب میشود؛2. اخلاقمندی بهعنوان سرمایۀ راهبردی برای مجموعههایانسانی مطرح است و پیششرط زندگی اجتماعی کارآمد را تشکیل میدهد؛3.دانشگاه از مجموعههای بسیار مهم انسانی در هرجامعه است. بنابراین لازم است، پژوهشهای بیشتری در این زمینه انجام بگیرد ومتغیرهای بیشتری که با این مؤلفه مرتبط هستند، از زوایای متفاوت بررسی شوند.
خلاصه ماشینی:
بررسی تفاوتهای فردی این دو تیپ شبانهروزی نشان میدهد که افراد شامگاهی بهصورت افرادی خلاق و دارای سبک شخصیتی شهودینوآور بوده (جیم،2007، بهنقل از: عیسیزادگان و همکاران، 1390) و از نظر هیجانی بیثبات توصیف شدهاند و مشکلاتی در روابط اجتماعی و خانوادگی دارند.
درواقع، تحقیقات اخیر نشان داده است که فشار زمان (شالوی و همکاران، 2012، بهنقل از: واگنر و همکاران، 2012) و محرومیت از خواب (واگنر و همکاران، 2012) و مشارکت در کارهایی که نیاز به اِعمال روشهای خودنظارتی دارد (گینو و همکاران، 2011)، توانایی تمام مردم به خودکنترلی را کاهش میدهد که به افزایش رفتارهای غیراخلاقی در شرایطی که وسوسه وجود دارد، منجر میشود.
همچنین، نتایج پژوهش بارنز و همکاران (2011) نشان داد، بین کمبود خواب و رفتار غیراخلاقی رابطه وجود دارد.
بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی هوش اخلاقی در افراد با تیپ شبانهروزی صبحگاهی و میانه و شامگاهی انجام شد.
نتایج بررسی آزمونهای تحلیل واریانس چندمتغیره برای متغیرهای پژوهش به تصویر صفحه مراجعه شودباتوجهبه معناداربودن آثار گروهی، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره در جدول 3 نشان میدهد، بین دو گروه صبحگاهی و میانه و شامگاهی در بخشش در سطح 006/0 P=(27/5F= با درجهآزادی 2 و 175) و با اندازه اثر (نسبت مجذور اتای تفکیکی 05/0= 2η) و در هوش اخلاقی (نمرۀ کل) در سطح 05/0P=(92/2F= با درجهآزادی 2 و 175) و با اندازه اثر (نسبت مجذور اتای تفکیکی 03/0= 2η) تفاوت معنیداری وجود دارد.
نتایج نشان داد که بین سه تیپ صبحگاهی و میانه و شامگاهی ازنظر بخشش و هوش اخلاقی (نمرۀ کل) تفاوت معناداری وجود دارد.
Effects of sleep deprivation and morningness-eveningness traits on risk-taking.