چکیده:
بررسی شروح و آثار پیرامونی منابع حدیثی، تأکیدی بر ضرورت شرح و حل مشکلات فهم احادیث تلقی میشود. مروری بر آثار شرح الحدیثی فریقین از وجود تفاوت معناداری در زمان آغاز تألیف چنین آثاری میان شیعه و اهل سنت حکایت میکند. بررسی آثار پیرامونی دو اثر مهم حدیثی عامه یعنی «صحیح بخاری» و «صحیح مسلم» از یک سو و «الکافی» و «تهذیب الأحکام» از دیگر سو نشان میدهد که عالمان امامی بسیار دیرتر از محققان عامه به نگارش آثار شرح الحدیثی این کتب مهم خود اقدام نمودهاند، در حالی که این رخداد درباره «نهج البلاغه» اتفاق نیفتاده است. این مقاله در تلاش است با نشان دادن تفاوت موجود، محققان را به بررسی عوامل تأخیر امامیه در نگارش شروح متمایل نماید.
خلاصه ماشینی:
آثار قرن دهم زنده در 909 ق: شرح صحيح البخاري، ابو محمد بن علي بن خلف أحمدي (حاجي خليفة، کشف الظنون، بیتا: 1/ 551) 911 ق: التوشيح علي الجامع الصحيح، جلال الدين عبد الرحمن بن ابي بکر سيوطي (حاجي خليفة، کشف الظنون، بیتا: 1/ 549) 923 ق: ارشاد الساري لشرح صحيح البخاري، ابوالعباس احمد بن محمد قسطلاني (حاجي خليفة، کشف الظنون، بیتا: 1/ 552؛ زرکلي، الأعلام، بیتا: 1980م: 1/ 232) 926 ق: شرح الجامع الصحيح، ابو يحيي زکريا بن محمد بن احمد بن زکريا أنصاري سنيکي (بغدادي، هدية العارفين، بیتا: 1/ 374) 939 ق: معونة القاري لصحيح البخاري، ابوالحسن علي بن محمد بن محمد منوفي مصري (زرکلي، الأعلام، 1980م: 1/ 11) 947 ق: شرح صحيح البخاري، شمس الدين محمد بن محمد دلجي شافعي (حاجي خليفة، کشف الظنون، بیتا: 1/ 55 و 551) 963 ق: شرح صحيح البخاري، زين الدين عبد الرحيم بن عبد الرحمن ابن العباسي شافعي (حاجي خليفة، کشف الظنون، بیتا: 1/ 551) 2ـ سير تاريخي نگارش شروح صحيح مسلم نتيجه جستوجو براي يافتن شروح گزارش شده در باره کتاب «صحيح مسلم» به مجموعه زير رسيده است.