چکیده:
سیاست خارجی و دفاعی-امنیتی روسیه از فرهنگ استراتژیک این کشور متاثر بوده و مولفه های فرهنگ استراتژیک، به مثابه پیشران های سیاست خارجی موجب شکل گیری چشم انداز بین المللی این کشور شده اند. ایفای نقش «قدرت بزرگ جهانی» یکی از محورهای چشم انداز بین المللی روسیه است که تقویت توان تسلیحاتی این کشور در داخل و توجه به بازارهای صادرات تسلیحات را در راستای کسب منافع اقتصادی و افزایش نفوذ سیاسی در پی داشته است. رخداد جریان موسوم به بهار عربی در سال 2011، نقطه عطفی در سیاست خارجی و به تبع آن سیاست تسلیحاتی روسیه در منطقه غرب آسیا بود و موجب شد توسعه روابط با کشورهای این منطقه در دستور کار جدی دستگاه سیاست خارجی این کشور قرار گیرد. در حوزه تسلیحاتی، روسیه سیاست حفظ و توسعه همکاریهای نظامی و تسلیحاتی موجود با برخی کشورهای منطقه مانند ایران، احیای بازارهای تسلیحاتی سنتی شوروی سابق مانند عراق و ایجاد روابط نظامی و تسلیحاتی با کشورهای محور غربی مانند ترکیه در این منطقه را پیگیری خواهد کرد. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین عامل تاثیرگذار بر سیاست تسلیحاتی روسیه در غرب آسیا و مهمترین پیامد امنیتی آن در دو دهه اخیر چیست؟ فرضیه مقاله عبارت است از این که فرهنگ استراتژیک روسیه مهم ترین عامل موثر بر تقویت مشارکت این کشور در روندهای تسلیحاتی منطقه غرب آسیا بوده که از شکل گیری یک نظام بین الملل مداخله گر (تحت سلطه آمریکا) در منطقه جلوگیری کرده و شکل گیری یک نظام چندقطبی منطقه ای و در نتیجه ثبات بیشتر را نوید می دهد. این مقاله تلاش می کند تا با توصیف مولفه های موثر فرهنگ استراتژیک روسیه، منطق راهبردی این کشور در مشارکت فزاینده در روندهای تسلیحاتی غرب آسیا و پیامد امنیتی آن را تبیین نماید.
خلاصه ماشینی:
درواقع راهبرد رئاليسم تهاجمي در سياست خارجي روسيه ، ريشه در هويت اين کشور دارد و از حمايت غالب برخوردار است ؛ به گونه اي که ورود نظامي روسيه به بحران اوکراين و سوريه ، نه تنها مخالفت داخلي چشمگيري به همراه نداشت ، بلکه برابر نظرسنجي مرکز مطالعات افکار عمومي روسيه ((VTsIOM(Russian Public Opinion Study Center (، محبوبيت پوتين در اواخر اکتبر ٢٠١٥ به ٨٩/٥ درصد افزايش يافت .
» بند ٩٤ و ٩٥ نيز عزم روسيه براي توسعۀ همکاري با کشورهاي منطقۀ غرب آسيا به صورت عام و ايران و کشورهاي حوزٔە خليج فارس در چهارچوب انجمن همکاري هاي روسي -عربي اعلام مي دارد (٢٠١٦ ,Russian Foreign Policy Concept(.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) مطالعۀ روندهاي موجود بيانگر آن است که روسيه در حوزٔە تسليحاتي در منطقۀ غرب آسيا و شمال افريقا، به ترتيب سه سياست را پيگيري خواهد کرد: حفظ و توسعۀ همکاري هاي نظامي و تسليحاتي موجود؛ احياي بازارهاي تسليحاتي سنتي شوروي سابق ؛ ايجاد روابط نظامي و تسليحاتي با کشورهاي محور غربي در اين منطقه : (به تصویر صفحه مراجعه شود) حفظ و توسعۀ همکاري هاي نظامي و تسليحاتي موجود: کشورهاي الجزاير (با سهم ٩/١ درصد از صادرات )، ايران (٢ درصد)، سوريه (١/٤ درصد) و يمن (١/٢ درصد)١ در حال حاضر بزرگ ترين مشتريان تجهيزات روسي در منطقۀ غرب آسيا و شمال افريقا هستند (٢٠١٧ ,Sendstad &Connolly (؛ هرچند با بروز درگيري ها در سوريه ، حجم قراردادها و تحويل تسليحات نظامي به اين کشور به طرز درخورتوجهي افزايش يافته است .