چکیده:
هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور در آموزش عالی ایران می باشد. روش پژوهش ترکیبی (کیفی و کمی) است. نمونه آماری در بخش کیفی هفت نفر از صاحبنظران آموزش از دور و مدیریت دولتی و در بخش کمی 97 نفر از اعضای هیئت علمی گروه مدیریت دولتی می باشند. نتایج این پژوهش نشان داد که چون طبیعت دانشگاه و آموزش عالی با طبیعت سازمان ها و بنگاه های کسب و کار محور متفاوت است، همچنین بین دانشگاه های مرسوم و دانشگاه های آموزش از دور تفاوت وجود دارد، باید در مدل های ارائه شده تغییراتی داد. با شناخت این تفاوت ها، دانشگاه ها می توانند مدل سنتی را به گونه ای تغییر دهند که شناخت و مشارکت آنها در این فرایند بهبود یابد و همواره برنامه ریزی استراتژیک با نتایج بهتری حاصل شود. در این پژوهش براساس مطالعات انجام شده، الگوی مفهومی متناسب با برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور طراحی شد. جهت گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران استفاده و از مقوله بندی نتایج آن پرسشنامه بدست آمد. نتایج پرسشنامه با استفاده از ماتریس عوامل داخلی و خارجی نشان دهنده غلبه ضعف ها بر قوت ها و تهدیدها بر فرصت ها می باشد. نتایج ماتریس چهارخانه ای عوامل داخلی و خارجی نشان داد که دانشگاه پیام نور در موقعیت استراتژی تدافعی می باشد. همچنین از ماتریس SWOT برای تدوین استراتژی و از ماتریس QSPM اولویت بندی آن ها استفاده شد. در نهایت نتایج تحلیل مسیر، نشان داد که در حدود 81% از مجموع تغییرات متغیر وابسته توسط مدل تحلیلی نهایی ارائه شده تبیین شده که نشان دهنده تناسب بالای مدل مفهومی جهت ارائه در برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور می باشد.
خلاصه ماشینی:
Srinivas Rajendran ضرورت امر برنامه ریزی استراتژیک به عنوان یک ابزار ارزشمند، همچنین تفاوت دانشگاه ها با سایر سازمان ها، و بویژه تفاوت دانشگاه های سنتی و مرسوم با دانشگاه های باز و آموزش از دور، پاسخ به این سوال ضروری است که چه مدل برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دوری در آموزش عالی ایران متناسب با دانشگاه پیام نور می باشد؟ ادبیات پژوهش 12 به کارگیری مفهوم استراتژی در آموزش عالی از اواخر دهه ١٩٧٠ آغاز شده است .
همچنین یکی دیگر از نتایج اصلی این پژوهش این است که علاوه بر تفاوت دانشگاه با سایر سازمان ها باید در طراحی مدل های برنامه ریزی استراتژیک به تفاوت دانشگاه - های مرسوم و سنتی با دانشگاه های باز و از راه دور نیز به لحاظ عواملی همچون طراحی آموزشی موسسه محور، فناوری محور، صنعتی شده و ...
که بعد از آن در مرحله کمی با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی و با توجه به جایگاه استراتژیک تدافعی دانشگاه این استراتژیها بر اساس نظر سنجی از گروه نمونه آماری بخش کمی، به ترتیب زیر اولویت بندی شدند: ١- ایجاد فضای کسب و کار در دانشگاه با استفاده از حوزه تخصصی اساتید هیئت علمی و مدعو و استفاده از دانشجویان در این فضای کسب و کار به عنوان نیروی کار ٢- تجمیع واحدهای زیان ده و کم درآمد در راستای کاهش درآمد و تامین امکانات .
در نهایت جهت تبیین تغییرات متغیر وابسته به وسیله متغیرهای مستقل در الگوی مفهومی مناسب برنامه ریـزی استراتژیک در نظام آموزش عالی ایران (حوزه معاونت دانشگاه پیام نور) از تحلیل مسیر استفاده شده است .