چکیده:
زمینلغزش یکی از مظاهر ناپایداری دامنههای طبیعی است و زمانی که فعالیتهای انسانی را تحت تاثیر قرار دهد، میتواند به پدیدهای خطرناک تبدیل شود. پهنهبندی خطر زمینلغزش نقش مهمی را در ارزیابی خطرات محیطی و تعیین راهکارهای بهینه مدیریتی نواحی مستعد زمینلغزش ایفا میکند. هدف از این پژوهش، تهیه نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش بخش مرکزی شهرستان جم در استان بوشهر، از طریق وزندهی به معیارهای اصلی با استفاده از مدل نسبت فراوانی و منطق فازی در نرم افزار Arc GIS 10 است. لایه پهنههای لغزشی به عنوان متغیر وابسته و لایههای ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، کاربری اراضی، خاک و بارش به عنوان متغیرهای مستقل در مدل وارد شدند. بعد از مرحله فازی سازی معیارها، نقشههای پهنهبندی خطر زمینلغزش از طریق عملگرهای جمع، ضرب و گامای فازی با لانداهای 7/0، 8/0 و 9/0 تهیه شد. نتایج حاصل از مقایسه این نقشهها نشان داد که نقشه گامای فازی 9/0 پهنهبندی مناسبتری در رابطه با زمینلغزشهای بخش مرکزی جم دارد، بطوریکه 24/24 درصد از محدوده مورد مطالعه(32/169کیلومترمربع) در کلاس خطر بسیار زیاد و 47/2 درصد از محدوده(25/17 کیلومترمربع) در کلاس خطر بسیار کم قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
پهنه بندي خطر زمين لغزش با استفاده از مدل نسبت فراواني و منطق فازي (مطالعه موردي: بخش مرکزي شهرستان جم ) امير صفاري دانشيار ژئومورفولوژي دانشکده علوم جغرافيايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران منيره رعيتي شوازي دانشجوي دکتري ژئومورفولوژي دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران مريم جان احمدي کارشناس ارشد ژئومورفولوژي ليلا شيرزاد ملايري کارشناس ارشد زمين شناسي، پترولوژي تاريخ دريافت : ١٣٩٣/٥/٢٦ تاريخ پذيرش : ١٣٩٤/١٢/١٥ چکيده زمين لغزش يکي از مظاهر ناپايداري دامنه هاي طبيعي است و زماني که فعاليت هاي انساني را تحت تأثير قرار دهد، ميتواند به پديده اي خطرناک تبديل شود.
هدف از اين پژوهش ، تهيه نقشه پهنه بندي خطر زمين لغزش بخش مرکزي شهرستان جم در استان بوشهر، از طريق وزن دهي به معيارهاي اصلي با استفاده از مدل نسبت فراواني و منطق فازي در نرم افزار ١٠ Arc GIS است .
نتايج حاصل از مقايسه اين نقشه ها نشان داد که نقشه گاماي فازي ٠/٩ پهنه بندي مناسب تري در رابطه با زمين لغزش هاي بخش مرکزي جم دارد، به طوري که ٢٤/٢٤ درصد از محدوده مورد مطالعه (١٦٩/٣٢ کيلومترمربع ) در کلاس خطر بسيار زياد و ٢/٤٧ درصد از محدوده (١٧/٢٥ کيلومترمربع ) در کلاس خطر بسيار کم قرار ميگيرد.
Murat و Candan در پژوهشي تحت عنوان استفاده از روابط فازي جهت توليد نقشه هاي توانمندي زمين لغزش در غرب درياي سياه (ترکيه ) به اين نتيجه رسيدند که به دليل پيچيده بودن ماهيت پديده زمين لغزش و دخالت عوامل متعدد در وقوع آن ، به کار بردن روابط فازي در تهيه نقشه هاي پهنه بندي خطر زمين لغزش از ساير روش ها بهتر و به واقعيت نزديک تر است (٢٤ ,٢٠٠٣ ,Murat,et al).