چکیده:
بکارگیری منطق آشوب، برخال و فازی در شناخت بسیاری جزئیات در پدیده های طبیعی که تاکنون غیر قابل توضیح و توصیف بودند، سودمند و راه گشاست. در این چارچوب با هدف تعیین دینامیک تعادلی ساختار حاکم بر رفتار بلند مدت (1951-2014) فراسنج ماهانه و سالانه بارش در ایستگاه همدید شیراز از تحلیل توابع غیر خطی سیمپلکسی بارش استفاده شد. به این منظور جهت تحلیل منطق حاکم بر بارش ایستگاه شیراز از روند جبری فراوانی رخداد هر یک از مقادیر واقعی بارش ماهانه و سالانه در یک ماتریس وتری استفاده گردید، سپس همبستگی میان درون دادها (x) و برون دادها (y) توابع مثلثاتی ناشی از ماتریس وتری مقادیر مطلق بارش و فراوانی رخداد آن محاسبه و ضوابط مورد نظر استخراج گردید. یافته های پژوهش نشان داد دینامیک بارش ماهانه شیراز با استدلال به جبر سیمپلکسی به صورت تابع Y = 0/5717x-906 تعریف می گردد و با توجه به اینکه همبستگی بین درون داد و برون داد سیمپلکسی ناشی از ماتریس وتری در بالاترین حد خود در میان توابع محاسبه شده و با رعایت دوره گردش 2kΠ در ضابطه پولی نومیال مثلثاتی با درجه دو نسبت به بردارهای x & y با همبستگی بیش از 5/0 می باشد (6/0)، بنابراین ساختار حاکم بر فراسنج بارش ماهانه از تابع برخالی پیروی می نماید. این روند در قالب زمان سالانه نیز از همین ساختار پیروی می کند. به عبارت دیگر ساختار ماهانه و سالانه فراسنج بارش در شیراز از ساختار آشوبی به سمت ساختار برخالی و از حالت ناتعادلی به عدم تعادل میل می نماید.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش نشان داد ديناميک بارش ماهانه شيراز با استدلال به جبر سيمپلکسي به صورت تابع ٩٠٦-x٠٥٧١٧ = Y تعريف ميگردد و با توجه به اينکه همبستگي بين درون داد و برون داد سيمپلکسي ناشي از ماتريس وتري در بالاترين حد خود در ميان توابع محاسبه شده و با رعايت دوره گردش kΠ٢ در ضابطه پولي نوميال مثلثاتي با درجه دو نسبت به بردارهاي y &x با همبستگي بيش از ٠/٥ ميباشد (٠/٦)، بنابراين ساختار حاکم بر فرا سنج بارش ماهانه از تابع برخالي پيروي مينمايد.
دومنيکو و همکاران (٢٠١٣) در مطالعه اي به مقايسه نظريه آشوب و روش خود رگرسيون انباشته و ميانگين متحرک جهت مدل سازي و پيش بيني تغييرات سطح آب دريا پيرامون جزاير کوکوس ١٣ در بازه زماني روزانه ، هفتگي، ده روزه و ماهانه در 1 - Jayawardena 2 - Lai 3 - Sivakumar 4 - Jayawardena 5 - Solomatine 6 - Khan 7 - KOÇAK 8 - Yamula 9 - Domenico 10 - Khatibi 11 - Hillarys 12 - Genetic Programming (GP) 13 - Cocos (Keeling) Islands طي سال هاي (١٩٩٢-٢٠٠١) پرداختند.
همچنين در پژوهشي ديگر، مرادي زاده کرماني و همکاران (١٣٩١) مقادير دبي روزانه رودخانه ليقوان در طي ٣٠ سال را با استفاده از دو مدل نظريه آشوب و برنامه ريزي ژنتيک مورد بررسي قراردادند، نتايج پژوهش حاکي از دقت خوب و کم وبيش مشابهي از هر دو روش در پيش بيني دبي جريان است .