چکیده:
تنگه دره دیز یکی از مخاطره آمیزترین تنگه های استان آذربایجان شرقی، از لحاظ وقوع ناپایداری های دامنه ای است. با توجه به انطباق این تنگهبا تنها جاده ارتباطی شهرستان مرند – جلفا، یکی از بهترین راه های نگهداری وحفظ امنیت این مسیر، شناسایی مناطق و نقاط بحرانی و به عبارتی پهنه بندی خطر وقوع ناپایداری دامنه ای این تنگه است. در این راستا در ابتدا داده های مورد نیاز جمع آوری و سپس پردازش گردیدند و سپس لایه های اطلاعاتی لازم در محیطGIS، تهیه گردیده و سپسنقشه پهنه بندی خطر ناپایداری در نرم افزار IDRISIو در محیط شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) با ساختار 1-10-15تهیه گردید و مناطق مستعد وقوع خطر ناپایداری های دامنه ای درمحدوده مورد مطالعه در پنج کلاس خطربسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیارپایین مشخص شد. بر طبق نتایج حاصل عواملی مانند شیب و فاصله از گسل مهمترین عوامل تاثیر گذار در وقوع ناپایداری های دامنه ای در تنگه دره دیز و در نهایت سبب ناامنی هر چه بیشتر جاده می باشند.
خلاصه ماشینی:
در اين راستا در ابتدا داده هاي مورد نياز جمع آوري و سپس پردازش شدند و سپس لايه هاي اطلاعاتي لازم در محيط GIS، تهيه گرديده و سپس نقشه پهنه بندي خطر ناپايداري در نرم افزار IDRISI و در محيط شبکه عصبي مصنوعي پرسپترون چندلايه (MLP) با ساختار ١-١٠-١٥ تهّيه شد و مناطق مستعد وقوع خطر ناپايداريهاي دامنه اي در محدوده مورد مطالعه در پنج کلاس خطر بسيار بالا، بالا، متوسط ، پايين و بسيار پايين مشخص گرديد.
محدوده مورد بررسي اين پژوهش ، تنگه دره ديز، يکي از تنگه هاي پر خطر آذربايجان شرقي است که از يک سو به دليل ويژگيهاي طبيعي و از سوي ديگر در نتيجه اقدام هاي انساني براي احداث راه ارتباطي، سالانه و به دفعات در معرض خطر ناپايداريهاي دامنه اي قرار ميگيرد.
/ منبع : نگارندگان شکل ٤: نقشه سياهه ناپايداريهاي دامنه اي محدوده مورد مطالعه در اين پژوهش براي پهنه بندي خطر وقوع ناپايداريهاي دامنه اي در محدوده مورد مطالعه ١٠ فاکتور تأثيرگذار نظير شيب ، جهت شيب ، طبقه هاي ارتفاعي، فاصله از گسل ، فاصله از رودخانه ، فاصله از جاده ، کاربري اراضي، پوشش گياهي، بارندگي و ليتولوژي مورد توجه قرار گرفته اند.
پژوهش حاضر با به کارگيري روش آماري شبکه عصبي مصنوعي پرسپترون چند لايه (MLP) و باهدف شناسايي عوامل مؤثر در وقوع ناپايداريهاي دامنه اي در محدوده تعيين شده تحت عنوان تنگه دره ديز و تهيه نقشه پهنه بندي خطر ناپايداريهاي دامنه اي انجام پذيرفت .