چکیده:
ادوارد باند در نمایشنامههایش به آسیبشناسی خشونت فراگیر اجتماعی که نتیجه گسترش سرمایهداری تهاجمی، سازمانهای سیاسی-اقتصادی و نهادهای امنیتی و نظارتی ناشی از آن است، میپردازد. باند در زیرزمین با نگاهی آخرالزمانی جامعهای در 2070.م را به تصویر میکشد که نهادهای نظارتی و ساختارهای سرمایهداری در آن ارتباطات انسانی را از هم گسسته و تروریسم، خشونت و نظارت در آن نهادینه گشته. این نظارت و سراسربینی در زیرزمین با استفاده از فنآوریهای اطلاعاتی صورت میگیرد. لذا، در این پژوهش درونمایه پساسراسربین، ساختارهای پسافوکویی قدرت و ماهیت تروریسم در زیرزمین بررسی میشود و مفهوم زیستقدرت، نظریههای مرتبط با دوگانه امپراطوری / مردم و آسیبشناسیهای مربوط به گسترش تروریسم در جهان از فوکو، هارت و نگری و بودریار برای نقد سیاسی-اجتماعی این نمایشنامه به کار بسته میشوند. نتیجه اینکه که قدرت حاکم بر جامعه غربی که با شیوههای نظارت پساسراسربین صورت میگیرد، عاملی برای گسترش خشونت و تلافیجوییهای تروریستی در سطح جامعه جهانی است.
خلاصه ماشینی:
باند در نمايشنامه هايش بـه آسيب شناسي خشونت فراگير اجتماعي که نتيجة گسترش سرمايه داري تهاجمي و سازمانهاي سياسي - اقتصادي و نهادهاي امنيتي و نظارتي ناشي از آن اسـت ، مـي پـردازد؛ ازايـن رو، در نمايـشنامة زيـرزمين (٢٠٠٤) جامعه اي آخرالزماني در سال ٢٠٧٠م به تصوير کشيده مي شود کـه رشـد نهادهـاي نظـارتي و گسترش ساختارهاي سرمايه داري در آن، ارتباطات انـساني را ازهـم گسـسته و تروريـسم ، خـشونت و نظارت در آن نهادينه شده است .
به ايـن منظـور مفهوم زيست قدرت، نظريه هاي مرتبط با دوگانـه امپراتـوري/ مـردم و آسـيب شناسـي هـاي مربـوط بـه گسترش تروريسم در جهان امروزي به ترتيب از فوکو، هارت و نگري و بودريـار بـراي نقـد سياسـي - اجتماعي اين نمايشنامه به کار گرفته مي شوند.
در واقع ، درحالي که تمرکـز قـدرت انضباطي ، ايجاد نظارت بر فرد از طريق تأثير بر پيکره هـا و افکـار بـوده اسـت (افـارل، ٢٠٠٥، ١٠٦)، نقش زيست قدرت با غلبه بر شهروندان از طريق تأثير بر شيوة زندگي آنها و سـلطه بـر زيست شهري (polis) و فضاي عمومي است که در آن زنـدگي مـي کننـد (کلـي ، ٢٠٠٩، ٦٣)؛ ازاين رو، زيست قدرت را بايد نقطة آغازي براي گسترش قدرت فراگير به جامعة پـسامدرن بـه حساب آورد.
(9-8 ٢-٣- پساسراسربين و نظارت همانطور که اشکال فراگيري قدرت در مفهوم فوکويي آن به سوي زيـست قـدرت و سـلطة اين زيست قدرت در سطحي جهاني تغيير شکل دادهاند، دو مفهوم سراسربين (panopticon) و نظارت (surveillance) نيز با حفظ ماهيت خود شکلي جديد بـه خـود گرفتـه اسـت .