چکیده:
در عصر حاضر، رسانهها ضمن تصویرسازی، بازنماییو برجستهسازیها برای مخاطبان خود، نقش مهمی در تکوین هویت افراد و جامعه دارند. مصرف این رسانهها بسیاری از شاخصها و اصول هویت مدرن را در خود جای داده است و امر انتقال و ساخت هویتی آنها را براساس اصول مدرن برای سایر جوامع و انسانها محقق میکند. مساله هویت ملی خصوصا در شهرهای مرزی ایران به سبب فرضیهی وجود، محرومیتهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، ضرورت و اهمیت ویژهای یافته است. مطالعهی نسبت میان وضعیت رشد و توسعه این هویت در میان شهروندان مرزنشین با دادههای موجود از کم و کیف مصرف رسانهای آنان که عمدتا در زمینهای مدرن با تکنولوژی و همچنین برخاسته از اصول و هنجارهای مدرن سامان یافته، اصلی این پژوهش است.
لذا به دنبال کشف پاسخی برای سوال چگونگی رابطهی مصرف رسانهای و هویت مدرن در شهرهای مرزی کشور و با تکیه بر در دادههای پیمایشی که در سال ۱۳۹۵ توسط موسسه مطالعات ملی انجام گرفته، با اتخاذ روشی توصیفی تحلیلی به بررسی این دادهها میپردازیم. نتایج بررسیهای این مقاله نشان میدهد که: اولا شهروندان شهرهای مرزی کشور، بهطور ویژه از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. ثانیا گرچه تا حد قابل توجهی هویت مدرن آنان از کم و کیف مصرف رسانهایشان ناشی میشود، همچنان هویت دینی یا بومی که مجموعا هویت سنتی آنان را سامان میدهد، نقش محوری دارد.
خلاصه ماشینی:
هم چنین از سوی دیگر، برخی تحقیقات داخلی (نک : بشیر و افراسیابی، ١٣٩١؛ باهنر و جعفری، ١٣٨٩) و خارجی در این زمینه اثبات کرده است که میان میزان و نـوع مصـرف رسانه های جمعی و اجتماعی با مقوله هایی فرهنگی و هویتی نظیر پرورش اعتقـادات و 38 باورها، استنباط ها در شناخت خود و جهان ، پایبندی به احکام شرعی در روابط آنان بـا غیرهمجنسان ، سبک زندگی، ارزش ها، شیوه محاورات و روابط دوستانه افراد در محیط بیرونی و هم چنین مختصات هویتی در لایه ها و اجزای مختلـف آن ، ارتبـاط معنـاداری وجود دارد.
با توجه به میزان استفاده و دسترسی آنها به اینترنت ، فراینـد مـدرن شـدن این مناطق مرزی گرچه مجموعا درصد پایینی است ، اما میتواند در دراز مدت بـه تبـع مصرف بیشتر رسانه های غیررسمی، نوعی بیگانگی با هویت ملـی و دور شـدن از یـک فرهنگ دینی هویت ساز را پدید بیاورد.
اولین نکته ی قابل مشاهده در گزاره های مصرف رسانه ای این اسـت کـه در منـاطق 47 مورد مطالعه هر چه از میزان مطالعه ی روزنامه و مجلات سراسری کم شده و به سـمت شبکه های اجتماعی رفته حاکی از این است که افراد در این مناطق در مسـایل مختلـف قادر به تحلیل های عمیق نیستند، همان طور که نتیجه این امر بـه وضـوح در گویـه هـای هویت مدرن واضح است .