چکیده:
گسترش حجم فزآینده مطالبات غیرجاری علاوهبر قفل شدن و انجماد منابع و کندی گردش نقدینگی در اقتصاد، کاهش اعتباردهی، عدمتخصیص بهینه منابع به هنگام اعطای تسهیلات به متقاضیان مولد را به همراه دارد. تسهیلات تکلیفی و حمایت بانکها از واحدهای اقتصادی با نرخ سود پایین، همراهی دولت، بانک مرکزی و شبکه بانکی در بخشودگی جرائم، ضمن افزایش هزینههای بانکی، کاهش قدرت تسهیلاتدهی، اختلال در نظام پولی و خالی شدن منابع را سبب میشود. عواملی نظیر عملکرد بانک در اعطای تسهیلات، نحوه اعتبارسنجی بانک، حجم تسهیلات اعطایی، تغییر در داراییها و سرمایه بانک و شرایط کلان اقتصادی و مالی نظیر تورم، نرخ ارز و نرخ سود از عوامل مؤثر در حجم مطالبات غیرجاری بانکها میباشند. بخش مهمی از تقاضای مالی مشتریان بازار پول و سرمایه در نظام مالی اسلامی با هدف پرداخت بدهی (غیرجاری) صورت پذیرفته و منابع تملیکی این ظرفیت را دارد که برای پرداخت بدهیهای غیرجاری مشتریان در قالب قراردادهای اسلامی بهکار گرفته شده و سبب کاهش عملیات صوری و اطمینان جامعه به نظام تأمین مالی را تقویت نماید.
در این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای به روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه و بهرهگیری از روش TOPSIS - AHP، ضمن اشاره به مفهوم منابع تملیکی و ویژگی آن، با بررسی قراردادهای سه گانه خرید دین، اجاره به شرط تملیک و سلف و نقش آنها بهعنوان منابع تملیکی و آزاد در کاهش مطالبات غیرجاری، فرضیه «استفاده از منابع تملیکی و نقش آنها در وصول مطالبات غیرجاری بانکها» بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد علاوهبر توانایی قراردادهای سه گانه در کاهش مطالبات غیرجاری در سیستم بانکی، قرارداد خرید دین بیشترین قابلیت و توانایی جهت بهکارگیری در نظام بانکی جهت حل مشکل وصول مطالبات غیرجاری را دارد.
The expansion of the growing volume of non-demand claims in addition to locking up and freezing of resources and slowdown of liquidity in the economy, reducing accreditation, the lack of optimal allocation of resources when providing facilities to productive customers.Factors such as bank performance in granting facilities, the manner in which banks are valued, the volume of facilities granted, changes in assets and capital of the bank, and macroeconomic and financial conditions such as inflation, exchange rate and profit rate are factors affecting the volume of non-bank claims.An important part of the financial demand of the clients of the money and capital market is the Islamic financial system with the aim of paying off (non-current) debt, and the available resources have the capacity to pay for non-regular consumer debts in the form of Islamic contracts, which reduces formal and assurance operations. Society will strengthen the financial system.In this research, using descriptive-analytical method using library resources using questionnaire and utilization The TOPSIS and AHP method, while referring to the concept of custom resources, the characteristics of these sources, by examining the three contracts of purchase of religion, the lease on condition of ownership and predecessor, and their role as free and desirable resources in reducing claims Non-current, Hypothesis"Use of custom resources and their role in collecting non-bank claims" Reviewed.The results of the research show that in addition to the ability of three contracts to reduce non-claims in the banking system, the contract of purchase of religion has the most ability and ability to use in the banking system to solve the problem of collecting non-current claims.
خلاصه ماشینی:
افزایش حجم مطالبات غیرجاري بهمعناي ضعف نظام بانکی ایران در اعتبارسنجی متقاضیان وام و توقف و سکون بخش عمدهاي از منابع تولیدزا منابع تجهیز شده پولی در نظام بانکی است که میتوانست منجربه تخصیص این منابع در قالب تسهیلات اعطایی صورت پذیرد تا به رشد و شکوفایی بخش تولید و اقتصاد کمک نماید و حال آن که در اختیار برخی از مقروضان بزرگ سیستم بانکی بوده؛ بهطوريکه کاهش منابع مالی قابلدسترس را براي بنگاهها و نهتای رشد نزولی اقتصاد را منجر میشود.
این پژوهش قراردادهایی را که امکان فراهمنمودن منابع تملیکی براي مشتریان را داشته معرفی نموده و توانمندي هر یک در پاسخگویی به تأمین مالی مشتریان نظام بانکی جهت پرداخت مطالبات غیرجاري را بررسی مینماید.
این مطالعه بهجهت استفاده از روش پیمایشی، تنظیم پرسشنامه، استفاده از نظر خبرگان، طبقهبندي و شناسائی قابلیت هاي هر یک از عقدهاي ٣ گانه براساس بخشنامه شماره ١٩١٣٢٥/٩٠ مورخ ١٥/٠٨/١٣٩٠ اداره اعتبارات بانک مرکزي، رتبهبندي منابع تملیکی مورد استفاده، روش تجزیه و تحلیل دادهها و بهره گیري همزمان از دو روش AHP و TOPSIS با مقایسه دوبه دویی شاخصها با یکدیگر و شناسایی نقاط ضعفوقوت هر یک از این عقدها بهلحاظ ضوابط شرعی و کارایی اقتصادي و ارائه پیشنهادهاي سیاستی مرتبط با بهکارگیري هر یک از این عقود در سیستم بانکی با تحقیقات مشابه پیشین متمایز است.
براي انجام مقایسات زوجی و رتبهبندي قراردادهاي ذکر شده، تعداد ٣٥ پرسشنامه میان تعدادي از خبرگان مطلع و متخصص که شناخت کافی در مورد این قراردادها و کاربردآن در نظام بانکی و آشنا به مفاهیم و تأثیر مطالبات معوق بر اقتصاد کشور دارند، بهعنوان نمونه توزیع میگردد و نتایج حاصل به جامعه تعمیم داده میشود.
Causes and Solutions of non Performing Loan in Chinese Commercial Banks.