چکیده:
ناکارآمدی شبکههای بازاریابی محصولات کشاورزی و اختلاف قیمت بین بهای فروش محصولات توسط کشاورزان و قیمت خرید توسط مصرفکننده نهایی یکی از مسائل اصلی در نظام بازاریابی محصولات کشاورزی است. برهمیناساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی و شناسایی عوامل موثر بر حاشیة بازاریابی محصولات کشاورزی در دشت نیشابور بود. به این منظور، از مدل ارتقایافتة مارکآپ برای کل محصولات زراعی و در چارچوب رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) استفاده شد. آمار و اطلاعات موردنیاز از طریق مصاحبة حضوری و تکمیل پرسشنامه از 366 نفر از کشاورزان دشت نیشابور در سال 1395 به دست آمد. در این مطالعه، برای دستیابی به اهداف موردنظر و تحلیل آمار و اطلاعات و با توجه به معنیداری آمارة موران، از رگرسیون وزنی جغرافیایی با هستههای تطبیقی (GWR-A) استفاده شد. نتایج آمارة موران نشان داد که خودهمبستگی مثبت فضایی در خصوص حاشیة بازاریابی محصولات زراعی دشت نیشابور وجود دارد. نتایج مدل حاشیة بازاریابی با بهکارگیری رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان داد که هزینة بازاریابی و قیمت خردهفروشی تاثیر مثبت و سطح زیر کشت تاثیر منفی بر حاشیة بازاریابی در اغلب مناطق دشت نیشابور دارند. در این مطالعه همچنین ضرایب برآوردی الگوی ارتقایافتة مارکآپ بهصورت منطقهای و بر اساس موقعیت جغرافیایی کشاورزان به دست آمد. بر اساس نتایج مطالعه، پیشنهادهای استفاده از روشهای آماری مبتنی بر مکانمندی دادهها در مطالعات مشابه (همچون رگرسیون فضایی)، اصلاح نظام بازار رسانی و فروش محصولات مبتنی بر توسعة شرکتهای بازرگانی حرفهای، اجرای طرحهای اطلاعرسانی ویژه و مرتبط با اطلاعات بازار محصولات کشاورزی و اجرای برنامههای خاص فرهنگی و اجتماعی ارائه شد.
Inefficiency of marketing networks of agricultural products and the price differences between sale price by farmers and purchase price by final consumers are the main issues in the marketing of agricultural products. This study aimed mainly at investigating the factors affecting the marketing margins in Neyshabour plain of Iran. For this purpose, within the geographically weighted regression with adaptive cores (GWR-A), the upgraded version of ‘Mark Up Model’ was used for all crops. Statistics and information were obtained through interviews and questionnaires completed by 366 farmers in 2016. Moran test results showed that there was a positive spatial autocorrelation on the marketing margin of crops. The results of GWR model indicated a positive impact of marketing costs and retail prices in most areas is positive and a negative impact of cultivated areas on the marketing margins. Also, the coefficients of the Mark Up Model were estimated regionally and with respect to farmer’s location. Finally, a number of suggestions were made, including: reforming the marketing network in order to reduce the margin of the market, using statistical methods based on the location of data in similar studies, reforming the market system and the sale of products based on the development of professional commerce companies, implementing the special information plans related to the market information on agricultural products as well as the implementation of specific cultural and social programs.
خلاصه ماشینی:
Geographically Weighted Regression 142 روش رگرسیون موزون جغرافیایی را می توان روش توسعه یافتة رگرسیون سنتی نامید که در آن، وضعیت فضایی نمونه ها در الگو وارد می گردد (١١)؛ بنابراین ، الگوی عمومی فوق به صورت زیر و در چارچوب الگوی رگرسیون موزون جغرافیایی بازنویسی می گردد (٦): yi= βo(u) + β1(u)xi1+ β2(u)xi2+ ⋯ + βn(u)xin+ εi (6) در رابطه مذکور،(βi)u نشان می دهد که پارامترβi ارتباطی را در اطراف موقعیت u تصریح می کند و در آن موقعیت تعیین شده است .
میانگین و توزیع سطح زیر کشت کشاورزان موردمطالعه دشت نیشابور (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های تحقیق 145 در جدول ٤ نتایج آمارة موران در خصوص خودهمبستگی فضایی حاشیة بازاریابی کل محصولات کشاورزان با استفاده از نرمافزار ArcGIS٩٣ بر اساس انواع روابط فضایی و همچنین نوع فاصله (اقلیدسی – منهتن ) و شکل استانداردسازی شده ماتریس ارائه شده است .
نتایج نشان می دهد که تأثیر سطح زیر کشت بر حاشیة بازاریابی در اغلب بخش های دشت نیشابور منفی و تنها در دو بخش احمدآباد و میان جلگه مثبت است ؛ به عبارتدیگر، افزایش اندازة مزرعه در اغلب بخش ها باعث کاهش حاشیة بازاریابی محصولات کشاورزی می شود.
نتایج ضرایب برآوردی الگوی رگرسیون موزون جغرافیایی با هسته های فضایی (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: نتایج تحقیق در جدول ٨ نتایج ضرایب برآوردی به تفکیک دهستانهای مختلف دشت نیشابور ارائه شده است .
Identification of factors affecting the marketing of products: case study of Tehran marked eggs.
Economic analysis of production and marketing of figs in Fars province.
Study the effect of marketing network of agricultural products on the water resources management in Neyshabur basin.
Economic analysis of marketing margin using economic models, case study of rice.