چکیده:
انعقاد الکترونیکی عبارت است از انعقاد معامله با استفاده از وسایل ارتباطی الکترونیکی، مخصوصا توسط اینترنت.فراهم آوردن مقدمات معامله نظیر معرفی کالا،انجام مذاکرات و نهایتا تبادل ایجاب و قبول در فضایی مستند و درعینحال کم هزینه و کم تشریفات، همچنین امکان انعقا خودکار معاملات،از مزایای اصلی انعقاد الکترونیکی معاملات در مقایسه با سایر روشهای انعقاد میباشد.مقاله حاضر به بررسی انعقاد الکترونیکی معاملات میپردازد.در نتیجه،اعتبار تشکیل الکترونیکی قرارداد،شرایط اساسی لازم برای تشکیل آن، تشکیل خودکار قرارداد توسط برنامه رایانهای،زمان تشکیل الکترونیکی قرارداد و شرایط داخل بستهبندی مورد بررسی قرار گرفتهاند.نتیجه این بررسی نشان میدهد که الکترونیکی بودن قرارداد،از نظر حقوقی ترجیح محسوب نمیشود؛و از این دیدگاه، قراردادی که بصورت الکترونیکی تشکیل شده باشد تفاوتی با سایر انواع قرارداد ندارد. مشکلاتی که در مورد انعقاد،شناسایی و اعتبار روشهای دیگر معامله وجود دارد در مورد معامله الکترونیکی نیز کموبیش موجود است.
خلاصه ماشینی:
"کسی که ادعا میکند در جایی چنین جداییای رعایت نمیشود حداقل باید مستندات آن را ذکر نماید؛ضمن اینکه اگر در حقوق کشورهای غیر اسلامی عالم ثبوت و اثبات جدا نیست،این همه اقداماتی که توسط دادگاهها تحت عنوان حقیقتیابی2(در واقع،کشف چگونگی موضوع در عالم ثبوت)و استماع شهادت3و نظایر آنها وجود دارد برای چیست؟ همچنین،اینکه گفته شود"اینکه قرارداد کی و کجا تشکیل شده است به مرحله اثبات آن مربوط میشود و نه به مرحله ثبوت آن"4،ناشی از نداشتن تصوری صحیح از ثبوت و اثبات میباشد.
"قوانین مربوط به تجارت الکترونیکی سایر نقاط جهان نیز به جنبه اثباتی موضوع توجه داشته و تأکید نمودهاند که"داده پیام"میتواند برای اثبات آنچه میان طرفین بصورت الکترونیکی قرارداد شده است مورد استفاده قرار گیرد.
فوری بودن ایجاب و فوری بودن قبول در تشکیل الکترونیکی قرارداد به این وسیله تکمیل میشود که در اینگونه قراردادها،وقتی ایجاب بطور الکترونیکی بوده،اصل بر آن است که بعنوان بهترین روش،روشی که در عین حال ادله اثبات موضوع را نیز فراهم میآورد،اعلام قبول نیز باید توسط سیستم اطلاعاتی انجام پذیرد،مگر اینکه خلاف آن مقرر شده باشد.
3 باتوجه به آنچه در مورد فوریت ایجاب و قبول در تشکیل الکترونیکی قرارداد گفته شد اگر فروشندهای فروش کالاهایی را دعوت به ایجاب نماید و یکی از کسانی که به او پیشنهاد ایجاب شده،ایجاب خود را برای فروشنده ارسال دارد ولی فروشنده در ارسال قبول تعلل کرده و کالاهای مورد ایجاب را بعنوان هم قبول و هم انجام تعهد بهطرف مقابل ارسال دارد،ممکن است کالاها وقتی بدست ایجاب کننده برسند که او با سپری شدن مدت معمول برای وصول قبول،از قبول شدن ایجاب خود ناامید شده و با منتفی تلقی نمودن آن، اقدام به خرید از دیگری نموده باشد."