چکیده:
در ماده 226 قانون مدنی به واژه «مطالبه» اشاره شده که اقتباسی است از اصطلاح فرانسوی Mise en demeure مندرج در ماده 1146 قانون مدنی 1804 فرانسه (ماده 1231 اصلاحات 2016)؛ به معنی «نهادن در تاخیر» است که نویسندگان قانون مدنی ایران آن را به «مطالبه» ترجمه کردهاند و درواقع، نوعی اخطار عدم وفای به عهد یا اخطار عدم اجرا است. در فرانسه برای نهاد مزبور، مفهوم و آثاری در نظر گرفته شده که میتوان به همان نتایج در حقوق ایران نائل شد. چنانچه میتوان اثر آن را در مسئولیت و انتقال ریسک و تبدیل ید امانی به ضمانی و دیگر آثار آن را در حقوق ایران پذیرفت. گرچه این نهاد در قانون مدنی مطرح شده، اما در دکترین، تاکنون به این نهاد و آثار آن پرداخته نشده است. اهمیت این نهاد چنان است که قانون مدنی فرانسه در اصلاحات سال 2016 بخشی را به نهاد مطالبه اختصاص داده و ضمانت اجرای قراردادها منوط به انجام این تشریفات شده است؛ بنابراین مطالبه در ماده 226 بیش از آنکه یک واژه معمولی باشد حکایت از ورود نهادی رومی- فرانسوی به ادبیات حقوق تعهدات ایران دارد. هدف اصلی این مقاله آن است که با روش قابل اعمال در حقوق مدنی تطبیقی و مبتنی بر روشی توصیفی- تحلیلی مفهوم، آثار و استثنائات این تاسیس حقوقی مورد مطالعه قرار گیرد. به عنوان نتیجه، به نظر میرسد احکام و مقررات موجود در حقوق تعهدات فرانسه در حقوق تعهدات ایران نیز قابل پذیرش است.
Article 226 of the Civil Code refers to the word " notice for performance " the adaptation of the French term (Mise en demeure) in Article 1146 of the French Civil Code 1804 (Article 1231 of Reformation 2016) means "delaying" which the writers of Iranian civil code have translated into notice for performance and in fact, it is a kind of no-action warning. In France, the concept and effects are considered for this institution which can be achieved with the same results in Iranian law. its role in the responsibility and risk transfer, and other effects can be accepted in the law of Iran. Although this institution has been raised in civil law, the doctrine has not yet addressed this institution and its effects. The importance of this institution is such that the French civil code in the 2016 reform allocates a part to the notice for performance and the sanction of the contracts is subject to this order. Therefore, the notice for performance in Article 226 is more than a common term that it tells of the arrival of the Roman French institution in the literature of Iranian law of obligations which is studied in this research comparatively. The main purpose of this article is to study the concept and effects and exceptions of this legal establishment with the method applied in comparative civil law and based on a descriptive-analytic method.
خلاصه ماشینی:
مفهوم و آثار مطالبه (Mise en demeure) در تعهدات : مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه علیرضا یزدانیان چکیده در ماده ٢٢٦ قانون مدنی به واژه «مطالبه » اشاره شده که اقتباسی است از اصـطلاح فرانسوی Mise en demeure مندرج در مـاده ١١٤٦ قـانون مـدنی ١٨٠٤ فرانسـه (ماده ١٢٣١ اصلاحات ٢٠١٦)؛ به معنی «نهادن در تـأخیر» اسـت کـه نویسـندگان قانون مدنی ایران آن را به «مطالبه » ترجمه کرده اند و درواقع ، نـوعی اخطـار عـدم وفای به عهد یا اخطار عدم اجرا است .
م نیازی به مطالبه نبوده و با انقضا زمان یعنی با سررسیدن پانزدهم هر ماه اگر مستأجر به عهـد خـود وفـا نکند، در حالت تأخیر قرار گرفته و باید خسارت موجر را از باب مسئولیت قراردادی ناشی از تأخیر بپردازد؛ اما اگر در قرارداد برای تعهدات مستأجر زمانی معین نشده و شرط شده که زمان انجام تعهدات به دست متعهد لـه ؛ یعنـی در مثـال فـوق مـوجر باشد، طبق ماده ٢٢٦ ق .
بـه عبارتی، در این مورد هرچند مطالبه به عمل آمده و متعهد در حالت تأخیر و استنکاف قرار گرفته است ، با وجود ایـن ، ضـامن تلف مال نیست مگر اینکه متعهد قبول کرده باشد که مسئول خسارت ناشی از فورس مـاژور نیـز باشـد کـه در ایـن صـورت مسئولیت دارد (سنهوری،ج ٢، ١٩٩٨: ٧٨٣).