چکیده:
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافقی ذیل برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران بود که در 14 ژوئیه 2015 پس از امضای وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+5 به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسید. علیرغم اجرای کامل تعهدات این توافق از سوی ایران، دولت آمریکا بر اساس استراتژی خود از برجام خارج گردید و چالش جدیدی را در این حوزه برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالملل فراهم نمود. در این مقاله با هدف کمک به تصمیمگیران جهت ارتقای ضریب امنیت ملی کشور از طریق شناسایی راهبردهای آمریکا برای خروج از برجام، پس از بیان رویکرد دو کشور به موضوع برجام با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، از طریق ایجاد «کارگروه نخبگانی و تکنیک مصاحبه عمیق» به تحلیل و استخراج راهبردهای آمریکا در خروج از برجام علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است.
بر اساس نتایج به دست آمده منطبق با رویکرد آمریکا در خروج از برجام، راهبردهای اصلی این کشور در شش حوزه شامل: وادار به تسلیم نمودن جمهوری اسلامی ایران از طریق اعمال تحریمهای شدید اقتصادی، براندازی جمهوری اسلامی ایران از طریق ایجاد بیثباتی و تغییر رژیم، مهار ایران از طریق محدودسازی برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران، حل چالش منطقه جنوب غرب آسیا از طریق بازآرایی قدرت و کاهش نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی ایران، انزوای ایران از طریق وادار نمودن جمهوری اسلامی ایران به نقض برجام و جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به مزایای برجام از طریق نقض قطعنامه 2231 شناسایی و دستهبندی گردیدند.
خلاصه ماشینی:
سؤال ٣: آيا آمريکا با خروج از برجام ميتواند جامعه جهاني را با سياست هـاي خـود در قبـال ايران همراه سازد؟ تحليل : دولت آمريکا در توجيه رفتار خود در خروج از برجام و جلوگيري از دستيابي ايران بـه اهداف توافق به نوعي عمل مينمايد تا بتواند ايران را به شرايط قبـل از توافـق برگردانـد، در ايـن راستا با توجه به برخورداري اين کشور از قدرت الزام ساز در سطح بين الملل بـراي سـاير کشـورها تلاش ميکند ساير کشورهاي عضو برجام را به نوعي در وضعيت اجبـار بـراي عـدم همکـاري بـا ايران قرار دهد تا آن ها نيز از برجام خارج شوند، ليکن تاکنون در اين زمينه موفـق نگرديـده امـا از تمامي ظرفيت هاي خود براي دستيابي به اين هدف استفاده مينمايد.
سؤال ٤: خروج آمريکا از برجام چه تأثيري بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران دارد؟ تحليل : آمريکا با خروج از برجام تلاش مينمايد تا با فلج سازي اقتصاد ايـران از طريـق وضـع تحريم هاي شديد و ايجاد فشار راهبردي بر ميزان درآمد جامعه و سرمايه اجتماعي حکومت ، ضمن تضعيف و براندازي نظام از طريق ايجاد آسيب پذيري و ناامني داخلي، سياست خارجي ايران را نيز به چالش کشيده و با ناکافي جلوه دادن مفاد توافق در محدودسازي برنامه هسته اي، ايران را مجدداً به عنوان تهديد عليه صلح و امنيت منطقه و نظام بين الملل معرفي نمايد.