چکیده:
هدف این پژوهش توصیفی ژرف از تجربهی زیستهی دانشآموزان از برنامه درسی پنهان مدرسه است. پرسش اصلی در مطالعه حاضر این بوده است که دانشآموزان، چه معنایی برای آموزشهای پنهان مدرسه در ذهن دارند، تجارب روزمره آنان از این پدیده چیست و اثرات آن را بر خود چگونه ارزیابی میکنند. برای پاسخ دادن به این پرسشها از روش تحقیق کیفی و مصاحبه استفاده کردهایم و دانشآموزان به این سوال پاسخ دادهاند که فکر میکنند آموزشهای غیردرسی مدرسه برای آنها چیست و تاثیر این آموزشهای پنهان را بر خود چگونه درک میکنند. پاسخهای دانشآموزان به این پرسشها را با استفاده از روش تحلیل تماتیک، تحلیل کردهایم که حاصل آن، استخراج مقولههای؛ آموزش مهارتهای اجتماعی، مهارتهای فردی، شناخت و درک دیگران، شناخت و تحقق خود، رقابت با دیگران و اطاعت از مافوق و بی قدرتی بوده است. به نظر میرسد بتوان با کمک این مقولهها، درک بهتری از تجربهی دانشآموزان متوسطه از آموزشهای پنهان مدرسه بدست آورد. در نهایت با استفاده از دوگانههایی که در ذهن دانشآموزان در اثر این آموزشهای پنهان ایجاد شده است، نتیجه گرفتیم که این آموزشها تاثیرات منفی چون اضطراب مستمر و پیدایش هویتهای دوگانه دارند و آنها به اشکال گوناگون در برابر این آموزهها مقاومت نشان میدهند.
The purpose of this study is to describe the students' lived experience of the hidden curriculum in school. The main question is: what is the meaning of hidden curriculum for students, how they experience it and how they evaluate its impacts on themselves. To answer these questions, we used qualitative research methods and interviews with students. Student’s responses to these questions have been analyzed using the method of thematic analysis, which resulted in the extraction of these themes; teaching social skills, individual skills, knowing and understanding others, recognizing and fulfilling oneself, competing with others, obeying and sense of being powerless. With the help of these categories, it seems to be possible to gain a better understanding of the experiences of high school students with hidden curriculum of schools. Finally, using the dichotomies that were created in the minds of students through these hidden instructions, we conclude that these teachings have negative effects, such as continuous anxiety and the emergence of dual identities.
خلاصه ماشینی:
- Bowlis - Gintis - Hidden Curriculum - Jackson - Damla Kentli نظریهی برنامه درسی پنهان یا آموزش پنهان از کار محققانی چون دریبن 1 (1967) جکسون (1968)، والانس 2 (1974) و در دهههای 1960 و 70 میلادی آغاز شده است.
دورکیم اگرچه به طور مستقیم از عبارت برنامه درسی پنهان استفاده نکرده است، اما در کتاب آموزش و پرورش اخلاقی خود به این مفهوم ارجاع داده است و در این کتاب به مفهوم آموزشهای پنهانی که درون مدرسه صورت میگیرد نیز اشاره کرده است (دورکیم، ۱۹۶۱: ۱۴۸).
پس از والانس، بولیز در کتاب خود مدرسه در آمریکای کاپیتالیست تحلیلی مارکسیستی از برنامه درسی پنهان ارائه داد و این برنامهها را پیام خاموش و قدرتمندی خواند که همواره به - Portelli - Marsh دانشآموزان منتقل میشود و همین امر موجب میشود مدارس نه تنها عامل تحرک و پویایی جامعه نشوند، بلکه بازتولیدکنندهی ساختار طبقاتی جامعه شوند (بولیز 1976؛ بازنویسی شده 2002) .
» ۴-۲- تحلیل دانشآموزان از اثر آموزشهای پنهان دانشآموزانی که در این مطالعه شرکت کردهاند، در پاسخ به این سوال که فکر میکنید مدرسه قرار است چه چیزهایی غیر از مطالب درسی به شما یاد بدهد؟ به مطالبی اشاره کردهاند که نشان میدهد میدانند در مدارس علاوه بر برنامه درسی رسمی و مشخصی که وجود دارد، آموزشهای پنهان و غیررسمی هم دنبال میشود.
ولی از مدرسه بهجز دوستام متنفرم!» ۵- بحث و نتیجهگیری در این پژوهش تلاش کردیم برنامه درسی پنهان را از نگاه دانشآموزان مطالعه کنیم و کشف کنیم دانشآموز چه درکی از این برنامهها و آموزشهای غیرعلنی دارد و تاثیر آنها را بر خود چگونه ارزیابی میکند.