چکیده:
کتاب دانشگاهی امروزه ابزاری مهم برای آموزش به دانشجویان و انتقال اندیشهها به ایشان است. ازهمینرو، نقد کتاب دانشگاهی درپی آن است تا اینگونه کتابها را براساس شاخصههایی استاندارد بررسی و زمینة بهرهوری هرچه بیشتر از این رکن مهم آموزش عالی را فراهم کند. نوشتار حاضر درپی آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و براساس شاخصههای ارزیابی شکلی، ساختاری، زبانی، و محتوایی کتاب لغة الشعر العربی الحدیث، مقوماتها الفنیة و طاقاتها الابداعیة نوشتة «سعید ورقی» را بررسی کند و نقاط قوت و ضعف آن را در حوزة نقد شعر معاصر عربی بشناساند. مهمترین نتایج عبارتاند از شاخصههای ظاهری همچون طرح جلد، طراحی صفحه، و برجستهسازی در نگارش رعایت شده است، هرچند عنوان روی جلد برجستگی لازم را ندارد. زبان اثر علمی، تخصصی، و متناسب با موضوع و سطح ویژة مخاطبان خود است. فصول کتاب باعنوان کاملاً تناسب دارند. در ترتیب و چینش فصلها و بابها نوعی تسلسل منطقی و علمی دیده میشود. کتاب موردبحث جامعیت و روزآمدی لازم را دارد و توانسته با کتابهای همسطح خود ارتباط برقرار کند.
Today, university books are an important tool for educating students and transferring knowledge and ideas to them. Therefore, the preparation and compilation of a book that can play this important thing is very necessary. Hence, a critique of the academic book seeks to examine and analyze such books on the basis of standard indicators and provide the basis for productivity for such an important pillar in higher education. The present article seeks to analyze the structural, linguistic, and content characteristics of the book, "The Language of Modern Arabic Poetry: Its Artistic Elements and Creative Energies", by Saeed Alvaraqi", and it presents the strengths and weaknesses of this book. It is an academic work in the field of critique of contemporary Arabic poetry. The most important results are: Exterior features such as cover layout, page design, and highlighting in writing, although the headline does not need to be highlighted. The language is scientific, specialized, and appropriate for the subject and level of its audience. The chapters of the book are in full agreement with the title, and in the order of chapters, there is a logical and scientific sequence. The book is a comprehensive and up-to-date book and has been able to communicate with its own books, and has used a large amount of old and contemporary references. Finally, this book can be used as a subtitle for undergraduate and postgraduate students to criticize and analyze poetic texts.
خلاصه ماشینی:
نوشـتار حاضـر درپـی آن اسـت تـا بـا روش توصـیفی ــ تحلیلـی و براسـاس شاخصه های ارزیابی شکلی، ساختاری، زبانی، و محتوایی کتـاب لغـۀ الشـعر العربـی الحـدیث ، مقوماتها الفنیۀ و طاقاتها الابداعیۀ نوشتۀ «سعید ورقی» را بررسی کند و نقاط قوت و ضـعف آن را در حوزٔە نقد شعر معاصر عربی بشناساند.
بنابر اهمیت یادشده برای نقد کتاب ، این نوشتار درپی آن است تا کتـاب لغـۀ الشـعر العربی الحدیث ؛ مقوماتها الفنیۀ و طاقاتها الابداعیۀ، نوشتۀ سعید ورقی ،١ را براساس اصـول نقد کتاب دانشگاهی در چهار بخش ظاهری، سـاختاری ، زبـانی، و محتـوایی بررسـی و تحلیل کند.
جلد کتاب لغۀ الشعر العربی الحدیث شومیز است و این نوع جلد بـه دلیـل انعطـاف بسـیار محکم و متناسب بـا کتـاب هـای دانشـگاهی اسـت .
مقدمه ای که نویسنده طـرح مـیکنـد بـه صـورت ساختاری عنوان مقدمه ندارد، بلکه بدون عنـوان مطـرح مـیشـود و ازلحـاظ معنـایی بسـیار پیوسته به بحث اصلی است ؛ مثلاً در قسمت سوم از فصل اول ، باعنوان «الموقف الشعری فـی القصیدة العربیۀ الحدیثۀ» صفحۀ ٣٤، درابتدا از جنبش های فرهنگی و اصـلاحی آغـازین عصـر حدیث سخن میگوید و ادامه میدهد که برخی هم چون سیدجمال الـدین افغـانی و محمـد عبده دعوت بازگشت به میراث ادبی دوران شکوفایی تمدن اسـلامی را داشـته انـد و برخـی دیگر که با زبان های غربی آشنایی داشته اند دعوت به تأثیرپذیری از فرهنگ غربـی کـرده انـد.
البته این شیوه الگویی است که نویسنده در متن کتـاب از آن پیـروی کـرده ، امـا در برخی از موارد از این شیوه عدول کرده اسـت کـه درادامـه بـه برخـی از ایـن مـوارد اشـاره خواهیم کرد: ـ محمد غنیمی هلال ، النقد الادبی الحدیث ، ص ٣٩٦: صفحۀ ١٦.