چکیده:
دهنامه، گونه ای از ادبیات غنایی است که بیشتر در قرن هشتم سروده شده و در حالات عاشق و معشوق میباشد، بدین شکل که بیشتر آنها حاوی ده نسخه نامه به ترتیب یک در میان ، از زبان عاشق و معشوق به یکدیگر است.ده نامه ها از یک طرح و ساختار مشترک پیروی میکنند ، ساختاری نظیر داشتن مقدمه (تحمیدیه، نعت، سبب نظم کتاب)، بدنه اصلی (تبادل نامه های ده گانه بین عاشق و معشوق)، و نهایتا خاتمه الکتاب (تعداد ابیات، سال سرودن، نام اثر) . قالب اصلی ده نامه ها مثنوی است اما گاه در لابه لای نامه ها هم غزلی، چاشنی مثنوی میشود. هم سوییها و اشتراکات موجود، و همچنین افتراقات و ویژگیهای منحصر بفردی که از لحاظ معنایی و محتوایی بین ده نامه ها وجود دارد، باعث شد برخی پژوهشگران، آثاری را که تنها دارای موضوع نامه نگاری بین عاشق و معشوق هستند را ده نامه بنامند؛برعکس برخی ادبا تنها آثاری را ده نامه دانسته اند که دارای ساختار کامل ده نامه ها باشد. در این پژوهش،ابتدا ضمن معرفی ده نامه و بیان ویژگیهای صوری و محتوایی آنها ، سعی شده تا تعریف دقیقی از آن ارائه شود و با توجه به این ویژگیها، منظومۀ عشاق نامۀ عبید زاکانی با یکی از ده نامه های مهم قرن هشتم(دورۀ رواج ده نامه سرایی) مقایسه و بررسی شده است تا بدان طریق میزان تشابه عشاق نامه با روح العاشقین بعنوان یکی از ده نامه های قرن هشتم و امکان نامیدن این اثر به عنوان «دهنامه» اثبات شود.
The Ten Letters is a type of rich literature that is mostly written in the eighth century and is in the state of love and affection, most of which contain ten copies of the language of the lover and lover, respectively. The ten letters follow a common design and structure, such as having a preface (endorsement, obedience, ordering the book), the main body (ten letters between a lover and a lover), and finally the ending (number of verses, year of writing, name Effect) . The original format of the ten letters is Mathnawi, but sometimes in the middle of the letters it is also called the Masnavi.
The existing similarities and commonalities, as well as the unique and semantic differences and features between the ten letters, have led some scholars to call the works only the subject of correspondence between the lover and the beloved; Some scholars have considered only ten letters to be complete with ten letters.
In this study, firstly, while introducing the tenth letter and describing its formal and content features, it is attempted to provide a precise definition of it, and in view of these characteristics, the love affidavit of Obeid Takani with one of the ten important letters of the eighth century (tenth period). Letter-writing) has been compared to examine the extent to which the love affair with the Spirit of Love is one of the ten letters of the eighth century and the possibility of naming this work as the "Ten Letters".
خلاصه ماشینی:
مقایسۀ تطبیقی عشاق نامۀ عبید زاکانی و روح العاشقین شاه شجاع کرمانی از منظر ساختار ده نامه سرایی (ص ٢١٣-٢٣٢) پروانه گندمکاری ،٢ محمد رضا قاری(نویسنده مسئول ) 3 تاریخ دریافت مقاله :زمستان ١٣٩٧ تاریخ پذیرش قطعی مقاله :زمستان ١٣٩٧ چکیده ده نامه ، گونه ای از ادبیات غنایی است که بیشتر در قرن هشتم سروده شده و در حالات عاشق و معشوق میباشد، بدین شکل که بیشتر آنها حاوی ده نسخه نامه به ترتیب یک در میان ، از زبان عاشق و معشوق به یکدیگر است .
در ابتدای ده نامه ها، تحمید الهی و نعت سیدالمرسلین ، اغلب مدح یکی از بزرگان عصر ، سبب نظم کتاب و مناجات دیده میشود ؛ در ادامه ، بدنه اصلی ده نامه (تبادل ده عدد نامه و کنش و واکنش عاشق و معشوق )و در پایان ، بخشی تحت عنوان خاتمه الکتاب آمده است .
این آثار دارای ساختار زیر هستند: مقدمه (تحمید الهی و نعت سیدالمرسلین ، اغلب مدح یکی از بزرگان عصر ، سبب نظم کتاب و مناجات ) بدنۀ اصلی( ده نامه عاشق و معشوق به هم ) و خاتمه الکتاب (تاریخ و سال سرودن ، تعداد ابیات ، وجه تسمیه (نام کتاب )، دعای پایانی عشاق نامه عبید زاکانی عنوان ده نامه ندارد ولی با توجه به ساختار آن (ترکیب غزل و مثنوی) و محتوای آن (پیام عاشقانه از طریق پیک فرستادن در قسمتی از آن ) و نیز قرن سروده شدن آن – قرن هشتم که اوج رواج ده نامه سرایی بوده – و نیز اینکه بر وزن رایج ده نامه ها سروده شده در نظر بعضی به عنوان ده نامه مورد بررسی قرار گرفته است .