چکیده:
در سالهای اخیر با افزایش دسترسی به مناطق بکر و تغییر شیوهی زندگی مردم، تعداد بازدیدکنندگان مناطق طبیعی نیز افزایش یافته است. متعاقب آن اثرات منفی وارده بر مناطق تفرجی با افزایش روبرو بوده است. یکی از بارزترین این اثرات منفی بجا مانده از تفرج بازدیدکنندگان زباله است. پارک ملی گلستان به عنوان یکی از برجستهترین منابع گردشگری کشور با تقاضای زیاد برای استفاده تفرجی و در نهایت ریخت و پاش زباله مواجه است. هماکنون سطلهای زبالهی ناکافی و در مکان نامناسب قرار گرفته و در مجموع کارایی کافی را ندارند و بنابراین زباله در طول کل حاشیه جاده در درون پارک دیده میشود. هدف این پژوهش بررسی نقش مدیریت بهتر زباله در کاهش هزینههای جمعآوری زباله در طول جاده پارک ملی گلستان است. برای این منظور در پی بررسی اولیه میدانی از منطقه در شهریور ماه 1391، با توجه به شرایط بیشترین پخش زباله و حداکثر فاصله آنها از جاده اصلی، در فاصلهی حداکثر 200 متری در دو سمت جاده گلستان 200 واحد نمونهبرداری در مکانهایی به صورت تصادفی به مساحت یک مترمربع درون پارک و در فواصل مختلفی از جاده در طول مسیر جاده پارک در نظر گرفته شد. هر یک از نقاط تصویربرداری شد و میانگین ارتفاع زباله در آنها اندازهگیری شد. در نهایت تجزیه و تحلیل 1000 عدد تصویر نشان از وجود حجمی برابر 140000 مترمکعب زباله در پارک داشت. هزینه جمعآوری این حجم زباله موجود توسط نیروی انسانی با معادلات ریاضی محاسبه گردید و نشان داد که هزینهی جمعآوری همین حجم موجود از روی زمین – حتی اگر توسط بازدیدکنندگان جدید به آن اضافه نشود- بیش از هزینهی نصب سطلهای جدید و جمعآوری زباله از آنها است. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت با اجرای بهتر مدیریت زباله و اضافه کردن سطلهای جدید در مکانهای پیشنهادی، میتوان کاهش هزینهکردهای جمعآوری زباله را کاهش داد.
Estimated the volume of garbage produced by the tourism activities and provide plans management (Case study: roadside of Golestan National Park) In recent years, the rates of the natural areas visitors to unique territories are increased. As a result, it has been created a lot of negative effects on entertainment areas .one of the most common of these effects is collection of visitors' trash. One of these places is the Golestan national park as one of the most prominent tourism resources with a lot of request for visiting to use and the garbage on the earth faces. Overall they have no efficiency .At present inadequate trash can place at improper location collection and of role of management for this purpose following the initial assessment in shahrivar of 1391 according to the terms of most players to maximum of the garbage to main road distance up to 200meters at 2 side of golestan road 200 sampling unit in places in 1 square meter area inside of park and in different distances of road along of road path is considered. Any of imagines and the average height of rubbish were measured. Finally analyzing 1000 pictures show a volume of 140000 cubic meters rubbish in the park. Simply was calculated which the cost of collecting the same volume of garbage exist on the ground- even if non added by new visitors- Is More than the cost of new dustbin established of collecting their garbage. As a result, the cost of garbage collecting will be reduced by better performance management of waste and adding new dustbin in suggested places.
خلاصه ماشینی:
برآورد حجم پسماند تولید شده ناشی از فعالیت گردشگری و ارائه طرح مدیریتی آن در حاشیه جاده پارک ملی گلستان شیوا غریبی1*، سیدحامد میرکریمی2، امیر جمشیدنژاد3 1کارشناس ارشد آمایش سرزمین، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 2استادیار گروه محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 3کارشناس ارشد راه و ترابری، دانشگاه خواجه نصیر طوسی تاريخ دريافت: 14/2/94 ؛ تاريخ پذيرش: 20/10/94 چکیده در سالهاي اخير با افزایش دسترسی به مناطق بکر و تغییر شیوة زندگی مردم، تعداد بازدیدکنندگان مناطق طبیعی نيز افزايش يافته است.
در سامانه مدیریت جامع مواد زائد جامد، که هدف این پژوهش است، اولین و مهمترین مرحله، جمعآوری پسماند است (شکل 1) که در صورت اجرای مدیریت صحیح باعث صرفهجویی در زمان و هزینه لازم برای انجام مراحل بعد میشود.
(رجوع شود به تصوير صفحه) شکل 4- نمایی از پارک ملی گلستان در ایران (ترسیم: عبدالرضا قربانپور: محیط بان) روش تحقیق مراحل عملیاتی لازم برای برآورد حجم پسماند در شکل (5) تعریف شده است.
(رجوع شود به تصوير صفحه) شکل 5- نمودار جریانی مراحل انجام تحقیق (ترسیم: نگارندگان) در این پژوهش به بررسي نقش مدیریت پسماند در کاهش هزینههای جمعآوری پسماند پرداخته شده است كه ميتواند به مديريت بهتر منطقه كمك نمايد.
(رجوع شود به تصوير صفحه) شکل 8- طرح مدیریتی استقرار سطل پسماند در پارک ملی گلستان (ترسیم: نگارندگان) حجم و قیمت سطلها: بهطور میانگین هر سطل بزرگ (سطلهای در فواصل 8 و 20 متری از حاشیه جاده) میتواند 1 مترمکعب و هر سطل کوچک میتواند 2/0 مترمکعب پسماند را جمعآوری کند.