چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مکان یابی پهنههای مناسب اکوتوریسم شامل، کوهنوردی، دامنه نوردی، ورزشهای زمستانی، ورزشهای آبی، طبیعت درمانی و چشمانداز انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی، مطالعات کتابخانهای و میدانی و همچنین استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بوده است. به همین منظور لایههای اطلاعاتی مورد نیاز شامل نقشههای سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، چشمههای معدنی، نزدیکی به مراکز مسکونی، امنیت، تسهیلات و خدمات، دسترسی به راه ارتباطی تهیه شدند. سپس با تلفیق و همپوشانی لایههای اطلاعاتی در محیط GIS، نقشه نهایی جهت فعالیت اکوتوریسمی در منطقه در سه پهنه با قابلیت ضعیف، متوسط و خوب ترسیم گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی اکوتوریسم نشان داد که پهنه خوب با مساحت 30/1080 کیلومترمربع معادل 78/25 درصد مساحت منطقه، پهنه متوسط با 28/1816 کیلومتر مربع معادل 34/43 بیشترین درصد پوشش منطقه و پهنه ضعیف با مساحت 60/1269 کیلومتر مربع معادل 30/30 درصد و را به خود اختصاص داد و با استفاده از نتایج حاصل از مدل تصمیم گیری چند معیاره AHP به اولویت بندی پهنههای اکوتوریسم پرداخته، و مشخص گردید که پهنه چشم انداز با امتیاز 370/0 در رتبه اول و پهنههای دامنهنوردی، کوهنوردی، ورزشهای آبی، طبیعت درمانی و ورزشهای زمستانی به ترتیب در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
The purpose of the present study is to identify site selection which is suitable areas in ecotourism including mountaineering, climbing slopes, winter sports, sports water, treatment nature and landscape. Research method in this study is analytical and descriptive and library studies and using GIS software has been done. Therefore, the required information including map level elevation, slope, slope aspect, vegetation, mineral springs, proximity to residential centers, security, facilities and services were provided access to communication. Then, with overlay of information layer in the GIS, the final map for ecotourism activities in the region, in three capability low, medium and well-drawn. The results of the final ecotourism map showed that, Good Areas with an area of 1080/30 square kilometers are equivalent to 25/78 percent of the area, average areas with 1816/28 square kilometers, is equivalent to 43/34. The highest percentage of area and weak areas with an area of 1269/60 square kilometers are equivalent to 30/30 percent allocated to them. And using the results of the choice expert software was paid to prioritize ecotourism areas, and was determined landscape with score 0/370 in the first place and climbing slopes, climbing, mountaineering, water sports, sports treatment nature and sports winter, in the next ranks.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از نقشه نهایی اکوتوریسم نشان داد که پهنه خوب با مساحت 30/1080 کیلومترمربع معادل 78/25 درصد مساحت منطقه، پهنه متوسط با 28/1816 کیلومترمربع معادل 34/43 بیشترین درصد پوشش منطقه و پهنه ضعیف با مساحت 60/1269 کیلومترمربع معادل 30/30 درصد و را به خود اختصاص داد و با استفاده از نتایج حاصل از مدل تصمیمگیری چند معیاره AHP به اولویتبندی پهنههای اکوتوریسم پرداخته و مشخص گردید که پهنه چشمانداز با امتیاز 370/0 در رتبه اول و پهنههای دامنهنوردی، کوهنوردی، ورزشهای آبی، طبیعت درمانی و ورزشهای زمستانی بهترتیب در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
با توجه به مطالب ذکر شده، پژوهش حاضر در صدد تبیین قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) جهت شناسایی و مکان یابی پهنههای مناسب اکوتوریسم در منطقه اورامانات در استان کرمانشاه بوده است که در صدد پاسخگویی به سوالات زیر میباشد.
فرج زاده اصل و کریمپناه (1387) در مطالعهای، پهنههای مناسب توسعه اکوتوریسم را با استفاده از GIS در استان کردستان مورد بررسی قرار داد و در پایان به این نتیجه رسیدند که حدود 80 درصد از پهنههای استان دارای پتانسیل لازم برای توسعه انواع فعالیتهای اکوتوریستی را دارا میباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 1- موقعیت منطقه اورامانات در کشور و استان(ترسیم: نگارندگان) یافتههای پژوهش در این پژوهش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقشههای مناسب جهت فعالیتهای اکوتوریسمی در سطح منطقه تهیه گردید و در ادامه با استفاده از نتایج حاصل از پرسشنامه اقدام به اولویتبندی پهنههای اصلی اکوتوریسم گردید.
در این پژوهش جهت ترسیم نقشه مناسب برای فعالیت کوهنوردی از لایههای به کار گرفته شده (جدول 1) شامل سطوح ارتفاعی، شیب، دسترسی به راه ارتباطی، تسهیلات و خدمات و وجود منابع آب استفاده شد.