چکیده:
بانکها به عنوان مؤسسات مالی و خدماتی نقش تعیینکنندهای در گردش پول و ثروت جامعه بر عهده دارند و از اینرو از جایگاه ویژهای در اقتصاد هر کشور برخوردارند. ماهیت فعالیت در صنعت بانکداری ایجاب میکند که نظارت خاصی بر اجرای فعالیتهای بانکی صورت گیرد چراکه اجرای عملیات خلاف اصول و معیارهای اسلامی (وقوع انواع فساد بانکی و مبارزه با پولشویی) میتواند منجر به تحمیل هزینههای جبرانناپذیری بر پیکره اقتصادی جامعه شود. لذا هدف این مطالعه ارائه الگویی جامع در رابطه با نظارت در نظام بانکی ایران میباشد. در این مطالعه از روش تلفیقی کمّی و کیفی جهت ارائه مدل تحقیق استفاده شده است. در بخش کیفی از خبرگان حوزه اقتصادی و مالی خصوصاً در زمینه بانکداری که شامل اساتید دانشگاه، مدیران و معاونان بانک مرکزی و مدیران بانکهای کشور میباشند با استفاده از روش گلوله برفی سؤال شده است. در بخش کمّی، از روشهای دیمتل و تحلیل سلسله مراتبی جهت استخراج مدل بهره گرفته شده است. در مرحله اول، تعداد 142 مفهوم در چارچوب 10 مقوله از مصاحبه با خبرگان استخراج گردید. در مرحله دوم، مفاهیم به 128 و مقولهها به 9 عدد کاهش یافتند. مقولهها شامل؛ اهداف نظارت، پیش شرطهای نظارت بانکی، خصوصیات ناظران، اختیارات ناظران، حیطههای نظارت، شاخصهای ارزیابی عملکرد، تناسب با معیارهای اسلامی، جلوگیری از وقوع انواع فساد بانکی و مبارزه با پولشویی میباشد. بر اساس نتایج روش دیمتل مشخص شد که حیطههای نظارت اثرگذارترین و اثرپذیرترین مؤلفه میباشد. بر اساس روش AHP نیز اهداف نظارت با امتیاز 197/0، بالاترین امتیاز را در بین دیگر مؤلفهها به دست آورده است.
Banks as financial and service institutions play a decisive role in the circulation of money and the wealth of society and thus have a special place in the economy of each country. The nature of activity in the banking industry requires that special supervision be exercised over the conduct of banking activities, as conducting operations contrary to Islamic principles can lead to imposing irreparable costs on the economic body of society. Therefore, the purpose of this study is to present a comprehensive model of supervision in the Iranian banking system. In this study, a qualitative and quantitative method was used to present the research model.. In the quantitative section, we use Demetel methods and hierarchical analysis to derive the model. In the first stage, 142 concepts were extracted from 10 interviews with experts. Secondly, the concepts were reduced to 128 and the categories reduced to 9. The categories include supervision objectives, banking supervision prerequisites, supervisor characteristics, supervisory powers, supervisory areas, performance evaluation indicators, compliance with Islamic standard )prevention of corruption and money laundering(. Based on the results of the DEMATEL method, it(Dematel) was found that the domains of supervision are the most effective and most influential component.According to the AHP approach, the goals of monitoring with a score of 0.197 have the highest score among the other components.
خلاصه ماشینی:
ارائه الگو شاخص هاي ارزيابي و نظارت نظام بانکي ايران (بر اساس اسناد بالادستي، الگوها و تجارب بين المللي ساير کشورها) 1 وحيد فرمان آرا 2 فرهاد غفاري تاريخ ارسال : ١٣٩٨/٠٣/٠٣ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/٠٦/٠٤ چکيده بانک ها به عنوان مؤسسات مالي و خدماتي نقش تعيين کننده اي در گردش پول و ثروت جامعه بر عهده دارند و از اين رو از جايگاه ويژه اي در اقتصاد هر کشور برخوردارند.
اين کميته مجموعه اي از شاخص ها را از (قبيل کيفيت داراييها، وضعيت نقدينگي، کفايت سرمايه ، کيفيت مديريت ، درآمد و حساسيت به بازار است ) براي نظارت بر عمليات بانکي تدوين نموده است که به شاخص هاي کملز (CAMELS) شهرت دارند٤ (يوسفيان ، ١٣٩٤) که تعاريف مختصري از اين متغيرها به قرار ذيل ميباشند: ١-کفايت سرمايه : اين نماگر نشان دهنده پايداري عملياتي بانک خصوصا هنگام مواجهه با شوکهاي مالي موقت است ، به طوري که بانک هماهنگ با ظرفيت ريسک پذيري خود عمل کند (کارلين ،١٩٨٤).
تکنيک ديمتل که از انواع روش هاي تصميم گيري بر اساس مقايسه هاي زوجي است ، با بهره مندي از قضاوت خبرگان در استخراج عوامل يک سيستم و ساختاردهي نظام مند به آنها با بکارگيري اصول نظريه گراف ها، ساختاري سلسله مراتبي 1 Hai 2 Kenneth & Adeniyi 3 Bougatef 4 Rashid & Jabeen ١٣٩ از عوامل موجود در سيستم همراه با روابط تأثير و تأثر متقابل ارائه ميدهد، به گونه اي که شدت اثر روابط مذکور را به صورت امتياز عددي معين ميکند.