چکیده:
پژوهش حاضر تلاشی است برای بررسی مشخصه های تصریفی گویش طالقانی براساس الگوهای بویج (2005) در اسم، فعل، صفت و قید و پاسخ به این پرسش که آیا فرآیندهای واژه سازی در گویش طالقانی در قالب این قاعده ها قرار میگیرد. این پژوهش به صورت توصیفی– تحلیلی بوده و مشارکان پژوهش بیست نفر از گویشوران طالقانی روستای «کیاده» میباشند که بین سنین 30 تا 80 سال هستند و تمایز جنسی نیز لحاظ نشده است. گویشوران از سنین مختلف و شامل افراد بیسواد و تحصیل کرده میباشند. نتایج داده های تحقیق نشان میدهد که در گویش طالقانی برای اسم مشخصه های شمار (مفرد و جمع)، حالت (اضافی)، معرفگی وجود دارد و مشخصه جنس در این گویش متبلور نمیگردد. برای افعال مشخصه های زمان (حال، گذشته، آینده)، وجه (امری، التزامی، نفی، شرط، اخباری و پرسشی)، نمود (کامل و ناقص)، جهت دستوری ( معلوم)، شخص (اول شخص، دوم شخص و سوم شخص) و شمار (مفرد و جمع) و برای اسم مشخصه های شمار (مفرد و جمع)، حالت اضافه و معرفگی مشخص گردید و مشخصه تصریفی درجه ( تفضیلی) برای صفت و قید وجود دارد. تمام مشخصه های تصریفی گویش طالقانی در قالب الگوهای ارائه شده توسط بویج (2005) قرار میگیرند و الگوهای ارائه شده توسط بویج میتواند به عنوان ابزاری مناسب جهت تعیین مشخصه های تصریفی استفاده گردد. به دلیل اینکه این گویش نیز همانند بسیاری از گویشهای دیگر در معرض نابودی است و گویشوران کنونی آخرین نسلی خواهند بود که به این گویش صحبت میکنند، این تحقیق میتواند برای آیندگان و کسانی که به حوزه زبانشناسی علاقه دارند، مفید باشد.
The present study was an attempt to investigate the inflectional features of Taleqani dialect based on Booij's patterns (2005) in nouns, verbs, adjectives and adverbs and answering the question of whether the inflectional features of Taleqani dialect fall within these rules. The research was descriptive-analytical and research contributors are twenty Taleqani speakers from the village of Kiyadeh who were in the range of 30 and 80 years and sex was disregarded. They include the illiterate and the educated. According to the research, it was found that all inflectional features of Taleqani dialect are in the form of the patterns provided by Booij (2005). So the patterns provided by the Booij can be used as a suitable tool for defining the inflectional features. Because this dialect, like many other dialects, is on the verge of extinction and the current speakers will be the last generation who speak this dialect, this research can be useful for next generation and those who interested in linguistics.
خلاصه ماشینی:
Key words: morphology, inflection, inflectional features, inflectional rule 1- PhD student, Department of Linguistics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
بویج ٥(٢٠٠٥) مقوله های تصریفی مختلف در زبانهای دنیا را شامل موارد زیر میداند: برای اسامی: «شمار» (مفرد، جمع ، مثنی)، «حالت » (فاعلی، اضافی، مفعولی)، «معرفگی» و «جنس »؛ برای افعال : «زمان » (حال ، گذشته ، آینده )، «نمود» (ناقص ، کامل )، «وجه » (اخباری، التزامی، امری)، «جهت دستوری» (معلوم ، مجهول )، «شمار» (مفرد، جمع )، «شخص » (اول شخص ، دوم شخص ، سوم شخص )؛ برای صفات : «درجه » (مثبت ، تفضیلی، عالی)، «شمار»، «جنس »، «حالت » و «معرفگی» (دستور کلمات ، بویج ، ص ١٠٠) در این مقاله ابتدا دیدگاه ها و مطالعات مختلفی که بر روی واژه صورت گرفته به اختصار تحت عنوان پیشینه کار معرفی خواهد شد، سپس مشخصه های تصریفی گویش طالقانی بر اساس الگوهای ارائه شده توسط بویج (٢٠٠٥) مورد بررسی قرار خواهد گرفت 1- simple 2- complex 3- inflectional 4- derivational -5 Booij 2005 تا مشخص گردد که آیا مشخصه های تصریفی گویش طالقانی نیز از در چارچوب این الگوها قرار میگیرد.
١-eat-PST«خوردم » ٣-١-١-٤ زمان آینده در گویش طالقانی زمان آینده هم مانند زمان حال با تکواژ /-me/همراه است که این تکواژ به دلیل همگونی آوایی دارای گونه های /-mu/ ،/mi-/ و /-mo/ نیز میباشد که با آن در توزیع تکمیلی هستند.
در گویش طالقانی وجه اخباری در زمان حال و آینده با تکواژ /-me/ همراه است که این تکواژ به دلیل همگونی آوایی دارای گونه های /-mu/ ،/mi-/ و /-mo/ نیز میباشد که با آن در توزیع تکمیلی هستند.