چکیده:
فرهنگ و تمدن اسلامی، حاصل تلاش فکری و عملی نخبگان و اندیشمندان مسلمان و مفاخر جهان اسلام است که اینک ما وارث آن هستیم. این مقاله، با رویکرد نظری و تحلیلی و بررسی اسنادی، به واکاوی ابعاد و مولفههای تمدن نوین اسلامی از منظر مقام معظم رهبری میپردازد. برای دستیابی به تمدن اسلامی، فرایندی قابل شناسایی است که در آن تشکیل نظام اسلامی، دولت اسلامی و امت اسلامی، مقدمة دستیابی به تمدن نوین اسلامی است. بر اساس این نظریه تمدنی، حرکت تکاملی جمهوری اسلامی ایران در گرو «رویکرد تمدنی» و محققساختن الزامات مهم و راهبردهایی است که شایسته است نحبگان علمی و فکری به تبیین این اندیشه علمی پرداخته، دربارة چگونگی کاربست آن، به پژوهشهای کاربردی مبادرت ورزند. یافتههای پژوهش، حاکی از این است که تمدن اسلامی بر دو بعد «اتقان» و «جامعیت» استوار است. مولفة اتقان تمدن اسلامی، توحیدمحوری، فطرتمحوری، قانونمداری، عقلانیت و دانشگستری و مولفههای جامعیت آن، بر مولفههای نظامسازی و تربیتنیروی انسانی، عدالتخواهی، آزادیخواهی و استقلالطلبی، آرامانگرایی و امتسازی مبتنی است.
Islamic culture and civilization is the result of the intellectual and practical
efforts of the Muslim elite and thinkers and the honors of the Islamic world,
which we inherit them now. This study analyzes the dimensions and
components of the new Islamic civilization from the perspective of the Supreme
Leader of Iran with its theoretical and analytical approach and documentary
study. In order to achieve Islamic civilization, a process can be identified in
which the formation of the Islamic system, the Islamic state and the Islamic
community is the prelude to achieving a new Islamic civilization. According to
this civilizational theory, the evolutionary movement of the Islamic Republic of
Iran depends on a "civilizational approach" and the realization of important
requirements and strategies that it is worthwhile for scientific and intellectual
scholars to explain this scientific idea and to conduct applied research on how to
use it. The findings of the study indicate that Islamic civilization is based on
two dimensions of "perfection" and "comprehensiveness". The components of
Islamic civilization perfection, unity, natural, legalism, rationality and extend
knowledge, and its comprehensiveness components, on the components of
systematization and modern human education, ask for justice, authoritarianism,
a demand for autonomy idealism and create nation.
خلاصه ماشینی:
امروز اما در جهان اسلام پس از قرنها، نهضت نويني در قالب بيداري اسلامي آغاز شده كه پيروزي انقلاب اسلامي در ايران به رهبري حضرت امام، سرآغاز اين بيداري و نويدبخش احياگر تمدن نوين اسلامي است.
ملت ايران، با الگوگيري، از انقلاب جهاني عصر نبوي و با هدف بازگشت به اسلام ناب و استقلالخواهي و هويتيابي ديني، حركتي را آغاز كردند كه پس از تشكيل نظام اسلامي، درپي احياي تمدن نوين اسلامي است.
به عبارت ديگر، آنچه موجب تحرك، بيداري و خيزش ملت مسلمان ايران و ملتهاي اسلامي در اين پيچ بزرگ تاريخي شد، چشماندازي از تمدن نوين اسلامي است؛ زيرا احساس هويت اسلامى در ميان تودههاى مسلمان، در همه جا، به وجود آمده است (بيانات مقام معظم رهبري، 7/تير/1369) و مسلمانان به آينده اسلام اميدوار شدهاند (بيانات مقام معظم رهبري، 22/شهريور/1368).
اما انقلاب اسلامي هنوز به يك الگوي كامل تمدني تبديل نشده است؛ زيرا اين انقلاب، پس از نظامسازي، هنوز مرحله كامل كشور اسلامي را طي نكرده است؟ پس چگونه ميتواند خود الگوي ديگران باشد؟ رهبر انقلاب، در پاسخ ميفرمايند: «ما زماني ميتوانيم الگوي تمدني جهان اسلام باشيم كه مرحلة كشور اسلامي را پشت سر بگذاريم و الگو كه درست شد، نظايرش در دنيا به وجود ميآيد» (بيانات مقام معظم رهبري، 12/آذر/1379).
از نظر رهبر انقلاب، احياي تمدن نوين اسلامي، داراي مراحلِ انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، کشور اسلامی و تمدني اسلام است.