چکیده:
در این نوشتار جهت دستیابی به فهم صحیح از روایت معروف نبوی«إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الأَخْلاق»ضمن بررسی فقه الحدیثی آن، سعی شده تا جایگاه صحیح اخلاق دررابطه با بعثت و دین تبیین گردد. با بررسی محتوای روایت به 2سوال اصلی زیر پرداخته شده است: 1.با توجه به روایت بالا و عرضه آن به قرآن آیا هدف بعثت پیامبر فقط موضوع اخلاق است؟ 2.با استناد به روایت،آیا در تقسیم بندی دین، اخلاق بر عقاید و احکام برتری دارد؟ در پاسخ به سوال اول خانواده حدیث مکارم الاخلاق تشکیل و روایت به قرآن عرضه شد.درنتیجه اهداف اصلی و متوسط بعثت از قرآن استخراج گردید.ضمنا با توجه به واژه انّما در روایت نوع حصر بیان شد تا نتیجه گیری صحیح به مخاطب ارائه گردد. درخصوص سوال دوم، ضمن تبیین مفهوم اخلاق و تشریح رابطه درهم تنیده و موثر بین دین و اخلاق بیان شد که اصل این پرسش صحیح نیست؛ چرا که عقاید،اخلاق و احکام با هم ممزوج بوده، یک مجموعه بهم پیوسته را شکل می دهند و همگی جهت نیل به سعادت مهم هستند و اساسا این سوال نشأت گرفته از تقسیم دین به سه گانه عقاید،احکام و اخلاق است که بدلیل همپوشانی داشتن بخشهای آن، تقسیم بندی صحیحی نیست
In this article, in order to gain a proper understanding of the famous prophetic narrative of " I was became prophet to complete Makarem al-akhalagh", while examining its hadith jurisprudence, it has attempted to find the correct position of ethics in relation to Bi'tha and religion. By examining the content of the narrative, the following two main questions are addressed: 1. According to the above narrative and its offering to the Holy Qur'an, is purpose of Bi'tha of the Prophet(s) just a matter of ethics? 2. Based on this narrative, in the division of religion, does ethics prefer to beliefs and Ahkam? In answer to the first question, the family of Makarem al-akhalagh hadith was formed and the hadith wad offered to Qur'an; as a result the main and intermediate goals of the Bi'tha were extracted from the Qur'an. Also, according to the word Ennama in the narrative, the type of monopoly was expressed in order to give correct conclusion to audience. Concerning the second question, while explaining the concept of ethics and explaining the intertwined and effective relationship between religion and ethics, it was stated that the principle of this question is not correct; since beliefs, ethics and Ahkam are intertwined and interconnected set. All in order to achieve to Happiness are important. Basically this question is because of dividing religion into triples of “beliefs, Ahkam and ethics” which isn’t a correct division due to its overlapping parts.
خلاصه ماشینی:
دربارهی پرسش دوم، ضمن تبیین مفهوم اخلاق و تشریح رابطهی درهمتنیده و مؤثر میان دین و اخلاق، بیان شد که اصل این پرسش، صحیح نیست؛ زیرا عقايد، اخلاق و احکام باهم ممزوج هستند و مجموعهی بههمپيوستهای را شکل ميدهند و همگی برای نیل به سعادت اهمیت دارند و اساساً این پرسش از تقسیم دین به سهگانهی عقاید و احکام و اخلاق نشأتگرفته است که به علت همپوشانی داشتن بخشهای آن، تقسیمبندی صحیحی نیست.
» لذا برخي میگویند: اين روايت (بهویژه با ادات حصر و تأکید اهل سنت) در اذهان قوت گرفته است تا هدف بعثت، صرفاً اخلاق معرفي شود و در تودهی مسلمين، هدف اصلي بعثت تحتالشعاع قرار بگيرد و به علت عدم فهم صحیح روایت، این حدیث را بهکلی کنار میگذارند و میگویند: تمام درگیری انبیاء بر سرِ مسائل سیاسی و درگیری با طاغوت بوده است؛ نه به سبب برگزاری کلاس اخلاق!
در اين نوشته تلاش میشود مطلب بالا تبیین گردد و ضمن بیان مفهوم اخلاق و مکارم اخلاق در قرآن و روایات، پاسخ پرسشهای زیر در مواجهه با روايت معروف تتمیم مکارمالاخلاق ارائه شود: رابطهی صحیح میان دین و اخلاق چیست؟ آیا این برداشت از روایت یادشده صحیح است که در تقسیمبندی دین، اخلاق بر عقاید و احکام برتری دارد؟ هدف یا اهداف ارسال پیامبران و بعثت پيامبر اسلام (ص) از دیدگاه قرآن کریم چيست؟ با توجه به عرضهی روایت یادشده بر قرآن، اگر هدف بعثت، تنها به موضوع اخلاق معطوف نیست، چه معنایی برای روایت قابلطرح است؟ با توجه به بررسیهای بهعملآمده، پیش از این، به مسائل مطرحشده در بالا و رابطهی بعثت و اخلاق با رویکرد عرضهی روایت بر قرآن پرداخته نشده است.