چکیده:
بخشی از تلاشهای اسلامپژوهان غربی در حوزه شیعهشناسی است که در قالب دایرهالمعارف نیز ارایه میشود. دایرهالمعارفها به دلیل مرجع بودنشان و مخاطبان گسترده آنها نقش برجستهای دارند. یکی از دایرهالمعارفهای معتبر انگلیسی زبان در حوزه دینپژوهی، دایرهالمعارف جدید کاتولیک است. بخشی از مقالات این دایرهالمعارف به معرفی تشیع اختصاص دارد. هدف این مقاله بررسی و نقد معرفی شیعه امامیه در دایرهالمعارف جدید کاتولیک است. روش این پژوهش، اسنادی تحلیلی و براساس منابع کتابخانهای است. تصویری که این دایرهالمعارف در مقالات خود از شیعه امامیه ارایه میدهد، کامل نیست و قابل نقد است؛ هرچند، بخشی از مطالب آن در معرفی کلی تشیع و آموزههای آن صحیح است. علیرغم اهمیت و نقش امامیه، مقاله مستقلی به آن اختصاص نیافته است. ادعای مطرحشده درباره عدم تعیین جانشین توسط پیامبر صلب الله علیه و آله وسلم و عدم اصالت باور به مهدویت در منابع اسلامی صحیح نیست. نویسندگان به منابع دست اول مراجعه نکردهاند.
Part of the studies of Western Islamologists in the field of Shiism presents in the form of encyclopedias. Encyclopedia plays an important role in guiding scientific studies as well as public opinions. One of the most prestigious English encyclopedias in the field of religious studies is the New Catholic Encyclopedia. Some parts of this encyclopedia are dedicated to Shi’ism. Using a descriptive-analytical and desk-research method, this paper analyzes the Shi’a Imamiyyah position in New Catholic Encyclopedia. The results show that although some parts of this encyclopedia are correct, the image of the Shiite is not complete. Rejecting the issue of the Prophet’s immediate succession and originality of Mahdavism are among the major weaknesses of this encyclopedia.
خلاصه ماشینی:
هدف این مقاله بررسی و نقد معرفی شیعۀ امامیه در دایرةالمعارف جدید کاتولیک است.
تصویری که این دایرةالمعارف در مقالات خود از شیعۀ امامیه ارائه میدهد، کامل نیست و قابل نقد است؛ هرچند، بخشی از مطالب آن در معرفی کلی تشیع و آموزههای آن صحیح است.
ویراست دوم این دایرةالمعارف توسط انتشارات گیل و با همکاری دانشگاه کاتولیک آمریکا (The Catholic University of America) در سال 2003 و در 15 جلد منتشر شده است.
البته همۀ مقالات این دایرةالمعارف به مسیحیت اختصاص ندارد، بلکه به دیگر ادیان نیز توجه شده است.
هدف این مقاله بررسی و نقد تصویر تشیع در دایرةالمعارف جدید کاتولیک است.
1. تصوير شيعة اماميه در دایرةالمعارف دایرةالمعارف جدید کاتولیک در ضمن مقالات شیعیان (Shi’ites)، امام (Imam)، علی (Ali) و مهدی (Mahdi) (عج) به معرفی شیعۀ امامیه و آموزههای آن میپردازد.
توجه آیات قرآن کریم و شأن نزول آنها و همچنین توجه به تاریخ صدر اسلام و سیرۀ پیامبر اسلام به صراحت آشکار میسازد که پیامبر اسلام، حضرت علی را به عنوان جانشین خود و امام مسلمانان معرفی کردند.
البته علاوه بر آیات قرآن کریم، روایات معتبر فراوانی، در منابع شیعه و اهلسنت، از پیامبر اکرم و امامان معصوم( دربارۀ حضرت مهدی نقل شده است که برخی از آنها بیان میشود: ـ پیامبر اکرم در حدیثی جانشینان خود را اینگونه معرفی میکنند: «الأئمّة بعدي اثناعشر، أوّلهم عليبن أبيطالب و آخرهم القائم، هم خلفائي و أوصيائي و أوليائي و حججاللّه على أمّتي بعدي، المقرّ بهم مؤمن و المنكر لهم كافر» (صدوق، 1395، ج1، ص259).
همچنین به نسبت مقالاتی که در این دایرةالمعارف دربارۀ اسلام و فرقههای آن وجود دارد، توجه شایسته به شیعۀ امامیه نشده و مقالۀ مستقلی به آن اختصاص نداده است.