چکیده:
یکی از جدیدترین آثاری که در زمینة خاقانیپژوهی منشر شده است، جلد دوم و سومِ شرح اشعار خاقانی، تألیف محمدرضا برزگر خالقی است. مؤلف در این دو جلد نیز مانند جلد نخست، به شرح قصاید پرداخته است. موضوع این جستار بررسی و نقد جلد دوم این اثر است. این پژوهش کوشیده تا با روش تحلیلی/ توصیفی برخی کاستیها و اشکالهای موجود در این اثر را رفع نماید؛ بر همین اساس اشکالها و کاستیهای این اثر در دو بخش عمدة اشکالات محتوایی و اشکالات تایپی/ ویرایشی بررسی شدهاند. بخش نخست (اشکالات محتوایی) دارای زیرمجموعههای دیگری است که عبارتند از: الف) درک نادرست مفهوم ابیات؛ ب) تصحیحات قیاسی و ضبطهای نادرست؛ ج) خوانش نادرست ابیات و د) توضیحات ناکافی و ناکامل. در هر قسمت سعی شده تا با مراجعه به منابع کهن و اصیل، نظرات ارائه شده مستدل و مستند باشند. به هر روی، مراد این جستار کاستن از اعتبار این اثر نیست؛ بلکه میکوشد تا با رعایت انصاف و اخلاق، گام مثبتی در اعتلای این اثر بردارد تا متن منقحتری را از آن در آینده شاهد باشیم.
One of the most recent works published in the field of Khaqani Studies is the second and third volumes of Khaqani's Commentary, written by Mohammad Reza Barzegar Khaleqi. The author in these two volumes, as in the first volume, has described the quotations. The subject of this article is to review and critique the second volume of this work. This research has attempted to resolve some of the shortcomings and drawbacks of this work through an analytical / descriptive approach; therefore, the drawbacks and shortcomings of this work have been examined in two major sections: content problems and typographical / editing problems. . The first section (content bugs) has other sub-categories which include: (a) Misunderstanding the meaning of the verses; (b) incorrect recordings;(c)Incorrect reading of verses and d) Inadequate and incomplete explanations Each section has attempted to substantiate the comments provided by reference to ancient and original sources. However, the purpose of this essay is not to undermine the validity of this work; rather, it seeks to take a positive step in upholding this work with due diligence and ethics so that we can see more relevant text in the future.
خلاصه ماشینی:
١. ٣ ص ٧٨٨ ذیل بیت قندُز شب پوشِ او هست شبِ فتنـه زای صبح قیامت شده است از شب او آشکار (خاقانی، ١٣٧٨: ١٧٨) نوشته اند: «زلف او که از شب سیاه تر است و شب را میپوشاند، فتنه انگیز شـده اسـت و این شبِ زلف او، همه را مانند صبح قیامت مشوش و پریشان ساخته است » (برزگر خـالقی، ١٣٩٧: ٧٨٨).
٣ ص ١٢٠٩ ذیل بیت در بوتــۀ خــاک ســازی اکســیر آتــــش ز اثیــــر و آســــمان ، دَم (خاقانی، ١٣٧٨: ٢٧٧) دربارٔە مصرع دوم نوشته اند: «ای خورشید، آتش بوته ات از کرٔە اثیر اسـت و آسـمان هـم در این بوته می دمد» (برزگر خالقی، ١٣٩٧: ١٢٠٩).
١. ٣ ص ٨٨٥ ذیل بیت دو فتوح است ، تازه در یک وقـت دو لطیفه است ، سفته در یـک تـار (خاقانی، ١٣٧٨: ٢٠١) در شرح مصرع دوم نوشته اند: «هر دو گوهرهای گران بهایی هستند که در یک رشـته انـد» (برزگر خالقی، ١٣٩٧: ٨٨٥).
١. ٣ ص ١٢٤٦ ذیل بیت شد آن که بست غرور از فروغ آتش آز میــان دیــدٔە همــت خیــال پنــدارم (خاقانی، ١٣٧٨: ٢٨٦) مؤلف محترم علیرغم موارد متعددی که دست به تصحیح زده اند ایـن بیـت را بـا همـان صورت ضبط شده در دیوان سجادی شرح کـرده انـد: «آن زمـانی کـه غـرور از پرتـو آتـش حرص و آز در چشم همت من خیالِ پندار میبست گذشت ؛ یعنـی دیگـر حـرص و طمـع نمیتواند مرا فریب دهد» (برزگر خالقی، ١٣٩٧: ١٢٤٦).