چکیده:
شاهنامه فردوسی گنجینه ای غنی از داستان های تخیّلی است. منطق حاکم بر این گونه داستان ها، خردمندانه نیست و مملو از عناصر و حوادث شگفت انگیز و خوارق عادات و موجودات خارق العاده است که سبب زیبایی و جذّابیّت شاهنامه می شود و زمینه را برای انتخاب داستان بر اساس نیازهای کودک فراهم میکند.دغدغة اصلی اقتباس کنندگان این است که چگونه می توان این داستانها را برای کودکان ارائه داد تا آنها به راحتی بتوانند با داستان ارتباط برقرار کنند و پیام یک متن کهن را به طور کامل دریابند و از شنیدن آن لذّت ببرند. در اینجاست که برای شاعر و نویسندة کودک توجّه به جنبه های شناختی مخاطب و آگاهی از اصل ارتباط شناسی واجب می شود.مقالة حاضر تلاش نمود برای مناسب سازی داستانهای تخیّلی شاهنامه، نخست نیازهای ذهنی و عاطفی و آموزشی و تربیتی کودکان را مورد بررسی قرار دهد و در این راستا از یافته های پژوهندگان در حوزة تعلیم و تربیت و کتاب های روانشناسی رشد کودک بهره بگیرد و در مرحلة بعد با استفاده از تکنیکهای اقتباس محتوایی و نگارشی، راهکارهایی را به اقتباس کنندگان برای ارائه بهترِ پیش اثر پیشنهاد دهد. این تحقیق در نوع خود کار جدیدی تلقّی می گردد و سبب بالا رفتن سطح کیفی داستانهای اقتباس شده برای کودکان می شود.
خلاصه ماشینی:
مقالۀ حاضر تلاش نمود براي مناسب سازي داستانهاي تخيلي شاهنامه ، نخست نيازهاي ذهني و عاطفي و آموزشي و تربيتي کودکان را مورد بررسي قرار دهد و در اين راستا از يافته هاي پژوهندگان در حوزة تعليم و تربيت و کتاب هاي روانشناسي رشد کودک بهره بگيرد و در مرحلۀ بعد با استفاده از تکنيکهاي اقتباس محتوايي و نگارشي، راهکارهايي را به اقتباس کنندگان براي ارائه بهتر پيش اثر پيشنهاد دهد.
(جلالي، ١٣٩٢: ٣٧-٣٨) در اين نوشتار، نخست اقتباس و انواع آن شرح داده مي شود سپس از ميان داستان هاي تخيلي شاهنامه ، چهار داستان براي مقالۀ حاضر انتخاب و خلاصه نويسي مي گردد و پس از بيان شاخۀ موضوعي و عناصر داستان پيش اثر، براي کودکان گروة الف (٣ تا ٦ سال )، ب (٧ تا ٩ سال ) و ج (١٠ تا ١٢ سال ) نيازسنجي صورت مي گيرد.
(پايور، ١٣٨٨: ١١٤) در اقتباس از آثار کهن براي کودک و نوجوان ، وظيفۀ نويسنده تنها انتقال مفاهيم موجود در پيش اثر نيست بلکه ساختار و فرم ارائه نيز با توجه به شرايط و نياز مخاطب معنادار مي شود.
(شعاري نژاد، ١٣٩٢: ٢٠٤) در اين جا لازم است يادآوري شود که يکي از بالاترين لذت ها و شادي هاي خواندن داستان براي کودکان ، لذت شگفت زدگي و حتي يکه خوردن است که (قزل اياغ ، ١٣٩٣: ١٥٩) داستان هاي تخيلي شاهنامه در صورت مناسب سازي مي تواند چنين کارکردي را داشته باشد.