چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، نقدکتاب "روش شناسی مطالعات دینی (تحریری نو) " (فرامرز قراملکی، 1392) بود. کتاب از 2 بعد شکلی و محتوایی مورد ارزیابی قرار گرفت. از نظر شکلی، کتاب حائز اکثر شرایط مورد نظر بود و مطلوب ارزیابی شد. به لحاظ محتوایی، کتاب حائز نکات فنّی، در اکثر گفتارهای کتاب، است که میتواند خواننده را برای انجام پژوهش، با رویکرد علم رایج، آماده نماید. آنچه در محتوای اثر یافت میشود تنقیحی از اصول مورد قبول در روشهای تحقیق علم رایج است. البته مولف محترم تلاش زیادی کرده است تا با استفاده از متون دینی، این اصول را مستند سازی نماید؛ امّا شاکلۀ بحث همان شاکلۀ علوم رایج است. به نظر میرسد برای تحول در مبحث روش شناسی مطالعات دینی، تبیین سلسله مراتب دستگاه علم دینی، و سپس تنظیم یک دستگاه روش شناختی متناسب با نظام جهان بینی، هستی شناسی و معرفت شناسی اسلام، از ضروریات جدی این مرحله از تلاشهای اندیشمندان حوزۀ علم دینی، برای نیل به علوم انسانی- اسلامی فاخر و تمدن ساز باشد.
خلاصه ماشینی:
مؤلف تلاش زیادی کرده است تا با استفاده از متون دینی این اصول را مستندسازی کند، اما شاکلۀ بحث همان شاکلۀ علوم رایج است.
بهنظر میرسد، برای تحول در مبحث روششناسی مطالعات دینی، تبیین سلسلهمراتب دستگاه علم دینی و سپس تنظیم دستگاهی روششناختیِ متناسبِ با نظام جهانبینی، هستیشناسی، و معرفتشناسی اسلام از ضروریات جدی این مرحله از تلاشهای اندیشمندان حوزۀ علم دینی برای نیل به علوم انسانی ـ اسلامی فاخر و تمدنساز است.
تفاوت اساسی بین علم رایج و علم دینی نیز در همین نکتۀ مکتوم نهفته است، گرچه ظاهراً در جایی از کتاب هم این تفاوت تبیین نمیشود.
چنانچه بنا بود روششناسی مطالعات دینی از حیث تعامل دین با نیازهای اجتماعی امروز انسان تدوین شود، لازم بود تعاملی بین نظریههای علمِ دینیِ موجود با مباحث کتاب برقرار شود، لیکن این اتفاق نیفتاده است.
ظاهراً کتاب رسالت خود را تدوین روششناسی مطالعات دینی به مفهوم علوم انسانی ـ اسلامی موردنیاز جامعه میداند، اما درعمل به نفع علوم متداول جهت دارد.
البته مؤلف تلاش زیادی کرده است تا با استفاده از متون مختلف دینی این موارد را مستندسازی کند، اما شاکلۀ بحث همان شاکلۀ علوم رایج است.
بهنظر میرسد که برای تحول در مبحث روششناسی مطالعات دینی، تبیین سلسلهمراتب دستگاه علم دینی، سپس تنظیم یک دستگاهِ روششناختیِ متناسبِ با نظام جهانبینی، هستیشناسی، و معرفتشناسی اسلام از ضروریات جدی این مرحله از تلاشهای اندیشمندان حوزۀ علم دینی برای نیل به علوم انسانی ـ اسلامی فاخر و تمدنساز باشد.
This work is licensed under the Creative Commons Attribution 4.