چکیده:
کلاهبرداری رایانهای به عنوان یک جرمِ به نسبت نوظهور در قوانین کیفری ایران، به لحاظ ارکان مادی و معنوی با کلاهبرداری کلاسیک (موضوع مادۀ 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری) متمایز بوده و ویژگیهای خاص خود را دارد. این نوع کلاهبرداری، که از رهگذر تقلب یا وارد کردن دادهها و یا اختلال در سامانۀ رایانهای و مخابراتی واقع میشود، به لحاظ رکن مادی، در زمرۀ جرایم مطلق بوده و به مجرد تحصیل وجه یا مال یا امتیاز یا خدمات مالی واقع میشود و ضرورتی به فریب بزهدیده، بردن مال، ورود ضرر یا انتقاع مرتکب نیست. وارد کردن دادهها در کلاهبرداری رایانهای میتواند در قالب دادههای صحیح یا دادههای جعلی باشد. آنچه مهم است، غیر مجاز بودن رفتار مرتکب در وارد کردن داده است. تحصیل در این نوع کلاهبرداری، نتیجه محسوب نشده و بخشی از فرایند رکن مادی (آخرین فرایند) را تشکیل میدهد و از این رو، به لحاظ رکن معنوی، قصد نتیجه نیز شرط وقوع جرم نمیباشد. کلاهبرداری رایانهای از حیث مرور زمان و انتشار حکم محکومیت، محدودیتهای کلاهبرداری معمولی را نداشته و تابع مقررات عمومی است. چنانچه کلاهبرداری رایانهای با سایر جرایم رایانهای، مانند جعل، دسترسی غیر مجاز یا تخریب دادهها، تداخل نماید، تعدد منتفی بوده و فقط حکم به مجازات کلاهبرداری داده میشود.
Computer fraud, as an almost emerging crime in Iranian criminal law, is materially (externally) and mentally distinct from classical fraud (subject to Article 1 of the Law on Intensification of Punishment for Bribery, Embezzlement and Fraud) and has its own characteristics. This type of fraud, which is caused by cheating (dishonesty) or entering data or disrupting the computer and telecommunications system, is one of the absolute (conduct) crimes in terms of materiality, and when it comes to obtain money or property or privileges (concession) or financial services; it is not necessary to deceive the victim, to take property, to cause damage or benefit the committed. Importing data into computer fraud can be in the form of accurate data or fake data; What is important is the unauthorized (impermissible) behavior of the data importer. Obtaining in this type of fraud is not a result (respond) and is part of the process of the material (external) element (the last process), and therefore, in terms of the mental element, the intention of the result is not a condition for the occurrence of a crime. Computer fraud in terms of suspension, mitigation of punishment, lapse of time and conviction verdict publication does not have the limitations and obstacles of simple fraud and is subject to public regulations. If computer fraud interferes with other computer crimes, such as forgery, unlawful access, or tampering with data, multiplicity is eliminated and only the penalty of fraud is imposed.
خلاصه ماشینی:
به موجب اين ماده : «هر کس به طور غير مجاز از سامانه هاي رايانه اي يا مخـابراتي بـا ارتکـاب اعمـالي از قبيل وارد کردن ، تغيير، محو، ايجاد يا متوقف کردن داده ها يـا مختـل کـردن سـامانه ، وجه يا مـال يا منفعت يا خدمات يا امتيازات مالي براي خود يا ديگري تحـصيل کنـد، علاوه بر رد مال به صاحب آن ، به حبس از يک تا پنج سال يا جزاي نقـدي از بيـست ميليون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ريال تا يکصد ميليون (۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ريال يا هر دو مجـازات محکوم خواهد شد» .
بنابراين اگر رايانه و يا دستگاه مخابراتي بـه عنـوان يـک وسـيله بـراي انجـام اعمـال متقلبانه و فريب کاربران در فضاي سايبر مورد اسـتفاده قـرار گيـرد تـا از رهگـذر آن بـا اغفال افراد، مال آن ها برده شود، رفتار ارتکابي ، کلاهبـرداري از نـوع رايانـه اي نبـوده و منطبق با مفهوم کلاسيک آن است ؛ براي نمونه ، چنانچه شخصي در فضاي مجـازي از طريق وعده هاي دروغ ، مانند تسهيل اقامت در خارج يا ادامۀ تحصيل در يـک دانـشگاه معتبر خارجي ، کاربران را بفريبد و وجوهي را از اين طريق به دست آورد، کلاهبـرداري ارتکابي در اين روش ، هرچند با اعمال حيله و تقلب ، فريب و پرداخت وجـه در فـضاي 1 سايبر (مجازي ) صورت گرفته است ، از نوع کلاسـيک و غيـر رايانـه اي آن مـي باشـد.