چکیده:
هدف: با توجه به ماهیت خاص بانکها در اقتصاد، استقرار حاکمیت شرکتی بر اساس الگویی جامع و منحصر به فرد از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ارائه الگویی بومی برای حاکمیت شرکتی در بانکهای ایران و شناسایی و طبقهبندی ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای آن بوده است. روش: مبانی نظری و پیشینة موضوع این پژوهش با استفاده از آخرین اصول و استانداردهای مرتبط داخلی و بینالمللی پیرامون سیستمهای بانکی مختلف در دنیا مورد بررسی قرار گرفت و با جمعآوری و تجمیع آنها، الگوی اولیه حاکمیت شرکتی برای بانکها در چارچوب تفکر سیستمی تدوین شد و به روش دلفی فازی، مورد نظرخواهی از 110 نفر گروه خبرگان قرار گرفت. یافتهها: بر اساس تجزیه و تحلیل نظرات ارائهشده از سوی گروه خبرگان، کلیات الگوی سیستمی شامل 19 مؤلفه و 153 شاخص در قالب تفکر سیستمی مشتمل بر چهار بُعد عوامل محیطی، نهادهها، فرایندها و اهداف و نتایج تأیید شد. همچنین 9 شاخص از بُعد محیطی، یک شاخص از بعد فرایندی و 7 شاخص از بعد نهادهها مورد تأیید خبرگان واقع نشد. نتیجهگیری: الگوی نهایی پژوهش حاضر با توجه به جامعیت و گستره شمول آن در تمامی ابعاد، میتواند به عنوان معیاری برای استقرار حاکمیت شرکتی در بانکها و ارزیابی وضعیت آنها مورد استفاده قرار گیرد.
Objective: Regarding the nature of banks in the economy, establishing corporate governance based on a comprehensive and unique model is of particular importance. This study aims to present an indigenous model for Iranian banks and determine and classify its dimensions, components, and indicators. Method: The theoretical foundation and background of this research were reviewed, using the latest domestic and international standards of different banking systems around the world. Then, by collecting them, a basic corporate governance model was formulated in a systematic thinking framework and was examined by 110 experts, using a fuzzy Delphi method. Results: Based on the analysis of the views of experts, the systemic model, and its 19 components and 153 indicators were verified, using a systematic thinking framework within four dimensions of environmental factors, inputs, processes, and goals. The experts' views rejected nine environmental indicators, one process indicator, and seven inputs indicators. Conclusion: The final model in this study, concerning its comprehensiveness and breadth in all dimensions, can provide a criterion for establishing corporate governance in the banks and assessing their status.
خلاصه ماشینی:
روش: مبانی نظری و پیشینة موضوع این پژوهش با استفاده از آخرین اصول و استانداردهای مرتبط داخلی و بینالمللی پیرامون سیستمهای بانکی مختلف در دنیا مورد بررسی قرار گرفت و با جمعآوری و تجمیع آنها، الگوی اولیه حاکمیت شرکتی برای بانکها در چارچوب تفکر سیستمی تدوین شد و به روش دلفی فازی، مورد نظرخواهی از 110 نفر گروه خبرگان قرار گرفت.
بر این اساس با توجه به ضرورت تدوین الگویی بومی، جامع و البته متناسب با ویژگیهای محیطی و داخلی نظام بانکداری کشور، در این پژوهش تلاش شده است با بررسی منابع مربوط به الگوهای مختلف حاکمیت شرکتی بهویژه در حوزه نظام بانکی و بر اساس نظرخواهی از کارشناسان و صاحبنظران و اجماع نظر آنها با استفاده از روش دلفی فازی، الگویی جامع و مناسب برای حاکمیت شرکتی در بانکهای ایران، شامل ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای آن در چارچوب تفکر جامع سیستمی، تعیین و ارائه شود.
کلیات الگوی سیستمی حاکمیت شرکتی در بانکها {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بعد عوامل محیطی (محیط سیستم) بر اساس اجماع نظر خبرگان پژوهش، مؤلفهها و شاخصهای نهایی مربوط به بعد عوامل محیطی در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش شاخصها در جدول شماره 5 ارائهشده است.
Dessertation, Faculty of accounting and management, Allameh Tabataba'i University [In Persian].
Dessertation, Faculty of accounting and management, Allameh Tabataba'i University [In Persian].
Dessertation, Faculty of accounting and management, Allameh Tabataba'i University [In Persian].