چکیده:
بیان مسئله: خروس، این پرندة خارقالعاده و زیبا، با توجّه به مبانی اعتقادی و مفاهیم نمادین، نقش بزرگی در باورهای مردم ایران ایفا میکند. این پیوند عمیق نقش خروس را به پرندهای مقدّس و کیهانی بدیل کرده است. ویژگیهای عینی و اسلوب رفتاری این پرنده سبب شده است تا بسیاری از هنرمندان، نقش آن را دست مایة ساخت آثار هنری خود کنند و با زبانی کنایهای و رازآلود اندیشههای خود را بیان سازند. پژوهش حاضر با تاکید بر نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات در دورة پیش از اسلام و دورة اسلامی، به چرایی استفاده از این نماد و دلایل اهمیت نماد خروس در آثار هنری ایران پرداخته است.
هدف: شناخت نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات دورة پیش از اسلام و اسلامی و بیان مفاهیم نمادین آن
روش پژوهش: پژوهش حاضر به شیوۀ تاریخی- تحلیلی صورت گرفته و شیوة جمعآوری اطلاعات به صورت جستجو در منابع کتابخانهای و موزهای است.
یافته ها: با توجّه به مطالعات صورت گرفته در حوزة هنرهای اسلامی ضمن اشاره به داستانها و روایات، به ویژه اشاراتی که در خصوص داستان معراج پیامبر صورت گرفته است، بر تقدّس این مرغ عرشی تاکید شده است. بازتاب تصویر خروس در ایران باستان با تکیه بر منابع مکتوب این دوره به ویژه اوستا صورت گرفته است و ایرانیان باستان این پرنده را بسیار ارج نهاده و گرامی داشتهاند. کاربرد نقش خروس متکی بر مضامین زیباییشناسی و مفاهیم نمادین است همین موضوع سبب شده تا نقش این پرنده در آثار هنری ایران مورد توجه قرار گیرد.
Statement of Problem: Rooster, this extraordinary and beautiful bird, plays a major role in the beliefs of the Iranian people, considering its doctrinal foundations and symbolic concepts. This deep connection has transformed the rooster into a sacred and cosmic bird. The objective characteristics and behavioral style of this bird have caused many artists to use its role as a basis for making their works of art and to express their thoughts in ironic and mysterious language. The present study emphasizes the role of this bird in pottery, metal and textiles in the pre-Islamic and Islamic periods, why this symbol is used and the reasons for the importance of the rooster symbol in Iranian art. Objective: To recognize the role of this bird in pottery, metal and textiles of the pre-Islamic and Islamic period and to express its symbolic meanings. Research Method: The present study is conducted in a historical-analytical manner and the method of collecting information is through a search of library and museum resources. Findings: According to the studies conducted in the field of Islamic arts, while referring to the stories and narrations, especially the references made to the story of the Ascension of the Prophet, the sanctity of this throne chicken has been emphasized. The reflection of the image of a rooster in ancient Iran is based on the written sources of this period, especially the Avesta, and the ancient Iranians highly valued and cherished this bird. The bird should be considered in Iranian works of art.
خلاصه ماشینی:
جایگاه نمادین خروس در فرهنگ و هنر ایران با تکیه بر آثار سفالین، فلزی و منسوجات چکیده بیان مسئله: خروس، این پرندة خارقالعاده و زیبا، با توجه به مبانی اعتقادی و مفاهیم نمادین، نقش بزرگی در باورهای مردم ایران ایفا میکند.
پژوهش حاضر با تأکید بر نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات در دورة پیش از اسلام و دورة اسلامی، به چرایی استفاده از این نماد و دلایل اهمیت نماد خروس در آثار هنری ایران پرداخته است.
هدف: نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات دورة پیش از اسلام و اسلامی و بیان مفاهیم نمادین آنروش پژوهش: پژوهش حاضر به شیوة تاریخی- تحلیلی صورت گرفته و شیوة جمعآوری اطلاعات به صورت جستجو در منابع کتابخانهای و موزهای است.
کاربرد نقش خروس متکی بر مضامین زیباییشناسی و مفاهیم نمادین است همین موضوع سبب شده تا نقش این پرنده در آثار هنری ایران مورد توجه قرار گیرد.
پژوهش حاضر نقش خروس را در هنر ایران با تأکید بر آثار سفالین، فلزی و منسوجات مورد مطالعه قرار میدهد.
هدف این پژوهش، شناخت نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات دورة پیش از اسلام و اسلامی و بیان جایگاه نمادین این پرندة است و در این راستا به سؤالات زیر پاسخ داده میشود.
نمونههای ارزشمند فلزی بسیاری را نیز میتوان از این دوره از تاریخ هنر ایران یافت که از شکل و نقش این پرنده بهره جستهاند.
نمونههای دیگری نیز از منسوجات و آثار سفالین و فلزی دورة پیش از اسلام در جدول1 به صورت طبقهبندی آورده شده است.