چکیده:
آثار زیانبار ناشی از افزایش روزافزون جرایم یقهسفیدها در سراسر جهان، دانشگاهیان و نهادهای حرفهای حسابداری را بر آن داشت تا رشته تخصصی به نام حسابداری دادگاهی را در دانشگاهها بهمنظور آموزش مهارتهای لازم جهت پیشگیری، کشف و مبارزه با تقلب ایجاد نمایند. هدف پژوهش حاضر ارائه دیدگاههای دانشگاهیان و شاغلان حرفه حسابداری دادگاهی در رابطه با ابعاد مختلف آموزش حسابداری دادگاهی در برنامه درسی حسابداری در دانشگاهها و سودمندی خدمات آن بهویژه در بخش عمومی کشور است. این پژوهش از نوع پیمایشی است که از طریق ارسال پرسشنامه بـه دانشگاهیان و افراد شاغل در حرفه و تجزیه و تحلیل نتایج بهدست آمده از دادههای جمعآوری شده انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که اکثریت پاسخگویان با نقش حسابداران دادگاهی آشنا هستند و استفاده از خدمات آنها را در بخش عمومی کشور ضروری میدانند. همچنین هر دو گروه از پاسخگویان انتظار دارند که تقاضا برای خدمات حسابداری دادگاهی در آینده افزایش یابد و مزایای آموزش حسابداری دادگاهی را در دانشگاهها و سودمندی خدمات آن را در بخش عمومی با اهمیت تلقی کردهاند. در ارتباط با چگونگی آموزش حسابداری دادگاهی اکثریت پاسخگویان پیشنهاد کردند که حسابداری دادگاهی باید بهصورت واحد درسی مجزا در برنامه درسی حسابداری در مقطع کارشناسی ارائه شود. همچنین نتایج نشان میدهد که دانشگاهیان و شاغلان حرفه در بیشتر موارد دیدگاههای مشابهی در ارتباط با اهمیت موضوعات مطروحه در آموزش حسابداری دادگاهی، مهارتهای مورد نیاز حسابداران دادگاهی، تکنیکهای تدریس و موانع آموزش حسابداری دادگاهی در برنامه درسی حسابداری دارند. با این وجود در برخی موارد تفاوتهای معناداری در دیدگاههای آنها وجود دارد.
Increasing number of white collar crime frauds detrimental effects around the world prompted academicians and accounting professional bodies to venture into the specialized field of forensic accounting to teach the skills needed to prevent, detect, and combat fraud in universities. The aim of this study is to report opinions of academicians and practitioners regarding the different aspects of forensic accounting education in Iranian universities accounting curriculum. This research is a survey which was carried out by sending a questionnaire to the academicians and practitioners and analysing the obtained results from this information. The results indicated that the large majority of the respondents are familiar with forensic accounting and they consider that forensic accounting services is necessary in Iranian public sector. Also, both groups of respondents expect demand to increase for forensic accounting services in the future and perceive the importance of forensic accounting education benefits and its services in the public sector. Regarding how the forensic accounting education is, majority of the academicians have suggested that a separate course of forensic accounting be offered at the undergraduate level. Additionally, the findings revealed that academicians and accounting practitioners in most cases have similar opinions regarding the importance of topics in a forensic accounting education, forensic accountants skills needed, teaching techniques and obstacles to including forensic accounting in the accounting curriculum however, in some cases, there are significant differences in their opinions.
خلاصه ماشینی:
)، اعتماد سـرمایه گـذاران را نسبت به حرفه حسابداری کاهش داده است (رضایی ٤و همکاران ، ٢٠٠٤) و موجـب شـده انگشـت اتهـام به سوی حسابداری و گزارشـگری مـالی نشــانه رود و کیفیــت حسابرســی به عنوان عـاملی بازدارنده در گزارشگری متقلبانه مورد تردیـد جـدی قـرار گیرد(ممشـلی و کارشناسان ، ١٣٩٨)، قانون گذاران حسابداری اقـدامات مـؤثری را بـرای تصـویب قـوانین و استانداردهای مقتضی(از جملـه قـانون سـاربینز آکسـلی٥، قـانون تشـکیل هیـأت نظـارت بـر حسابداری شرکت های سهامی عام (PCAOB)٦ و استاندارد حسابرسی شـماره ٩٩(SAS)٧ انجمن حسابداران رسمی آمریکا(AICPA)٨) جهت کمـک بـه حسـابداران و حسابرسـان برای تشخیص تقلب در سازمان ها انجام داده اند (یحیی و همکاران ، ٢٠١٨).
سـودمندی حسـابداری دادگـاهی برای جامعه این است که حسابرسان عادی به ندرت قادر به کشـف تقلـب هسـتند و بـه دلیـل اینکه امروزه میزان وقوع تقلب ، اختلاس و سایر جرایم بـین کارکنـان و مـدیران سـازمان هـا افزایش یافته است ، آموزش حسابداری دادگاهی و مهـارت هـای مـرتبط بـا آن بـه شـاغلان حرفه حسابداری و حسابرسی بـرای شناسـایی ایـن جـرایم امـری ضـروری تلقـی مـیشـود.
نتایج حاصـل از بررسـی داده هـای جمـع آوری شـده از ٢٠٤ پرسش نامه تکمیل شده توسط حسابداران حاکی از این بود کـه میـزان درک حسـابداران از خـدمات ، روش هـا و منـابع حسـابداری دادگـاهی در سـطح پـایینی قـرار دارد کـه ناشـی از اطلاع رسانی و آموزش ضعیف توسـط مـدیران مـالی شـرکت هـا و دانـش محـدود آنهـا از روش های حسابداری دادگاهی است .
جدول ٤: دیدگاه های پاسخ گویان در مورد چگونگی آموزش حسابداری دادگاهی در دانشگاه ها چگونگی آموزش حسابداری دانشگاهیان شاغلان حرفه (به تصویر صفحه رجوع شود)نتایج پژوهش نشان میدهد کـه اکثریـت پاسـخ گویـان بـا آمـوزش حسـابداری دادگـاهی بـه صـورت واحـد درسـی مجـزا در مقطـع کارشناسـی موافـق هسـتند.