چکیده:
در این نوشتار، با توجه به دیدگاههای فلسفی ملاصدرا، به بررسی مناسبت علم و کمالجویی موجودات مادی میپردازیم. ملاصدرا با اثبات «شوق هیولی به صورت» و ارائۀ نظریۀ «حرکت جوهری» و همچنین اشاره به سریان «عشق» در کائنات؛ صفحهای بدیع از تکاپوی هستی به سوی منزل مقصود به نمایش میگذارد و شوق و حرکت و عشق موجود در مجموعۀ هستی را همراه و قرین علم توصیف میکند که باعث استکمال عمومی و گستردۀ موجودات (مادی) و ارتقاء درجۀ وجودی آنها و رهسپاری هدفمند به سوی «کامل مطلق» (واجب تعالی) میشود. همچنین ملاصدرا با تأثیرپذیری از آیات قرآن و کلام عرفا، مناسبت مابین اجزاء هستی و غایت کمالطلب آنها را روشن میسازد و با نگاه توحیدی خود، تفسیر آیاتی نظیر «الا الی الله تصیر الامور» را این میداند که همۀ هستی از جانب حق است و به سوی حق تعالی در حرکت است. پیبردن به عالمانهبودن حرکت و شوق و عشق در مسیر استکمال (در موجودات مادی) رویکرد و جهانبینی ما را در قبال آفرینش متحول میسازد.
In this paper, we review the relationship between science and the perfectionism of material beings by considering the Mulla Sadra's philosophical perspectives. Mulla Sadra, by proving the "enthusiasm of matter in the form" and presenting the theory of the "substantial motion" as well as referring to the flow of "love" in the universe; he displays a novel page of the universe's endeavor to the intended home and describes the enthusiasm, motion, and love in the universe as accompanying and parallel to science that introduces the cause of the general and extensive perfectibility of (material) beings and the promotion of their degree of existence and goal-directed departure towards "absolute completeness" (God the most high necessary existent). Also, Mulla Sadra, by being influenced by the verses of the Qur'an and the words of the mystics, clarifies the relationship between the components of the universe and their perfectionism goal; and with his unifying insight, considers the interpretation of verses such as (Behold, eventually all affairs go to Allah) that all universe is generated from God and is moving towards the Almighty God. The understanding wisdom of the motion, enthusiasm, and love in the path of perfectibility (in material beings) has evolved our approach and worldview toward creation.
خلاصه ماشینی:
ملاصدرا با اثبات «شوق هيولي به صورت » و ارائۀ نظريۀ «حرکت جوهري» و همچنين اشاره به سريان «عشق » در کائنات ؛ صفحه اي بديع از تکاپوي هستي به سوي منزل مقصود به نمايش ميگذارد و شوق و حرکت و عشق موجود در مجموعۀ هستي را همراه و قرين علم توصيف ميکند که باعث استکمال عمومي و گستردة موجودات (مادي) و ارتقاء درجۀ وجودي آنها و رهسپاري هدفمند به سوي «کامل مطلق » (واجب تعالي) ميشود.
در اين مقاله سعي شده است که از مصاديق جهت گيري به سمت مراتب بالاي کمال ، مثل شوق هيولي به صورت ، حرکت و عشق براي تبيين نسبت شعور و علم موجودات مادي از طرفي و استکمال آنها از طرف ديگر کمک گرفت .
برخي نيز در تأييد هماهنگي اين مطلب با معارف دين و قرآن ، به امري مانند تسبيح کائنات اشاره کرده اند و يا آن را متناظر با برخي يافته هاي علمي و تجربي که نوعي شعور براي موجودات به ظاهر بيجان (مانند آب ) اثبات کرده اند، دانسته اند؛ اما اين نوشتار به دنبال آن است که با تکيه بر اصول حکمت متعاليه ، مانند اصالت وجود و مساوقت وجود و علم ، تحقق اموري چون شوق ، عشق و حرکت را در موجودات ، دال بر هم نوايي استکمال مجموعۀ هستي با علم و شعور بيان کند و تلاش نمايد تا نگاه توحيدي ملاصدرا را در شناساندن غايت کمال طلب اجزاء عالم به سوي حق تعالي نشان دهد و گره خوردگي وجود و عشق را در مسير کمال بنمايد و دامنۀ نگاه و بينش ما را در منظومۀ خلقت ارتقاء بخشد.