چکیده:
تامین احتیاجات غذایی برای جمعیت رو به فزاینده جهان از مهمترین مسائلی است که ذهن دانشمندان بخشهای مختلف، خصوصا صنعت، کشاورزی و بهداشت را به خود مشغول کرده است .از طرف دیگر تامین سلامت مواد غذایی شرط لازم برای تامین سلامت جامعه و از شاخص های مهم توسعه می باشد. اتفاق افتادن موارد متعدد بیماریهای منتقله از راه مواد غذایی در جهان لزوم به توجه بکارگیری بهداشت موادغذایی را بیشتر نمایان می سازد از این رو روش های نگهداری مواد غذایی مسئله مهم به شمار می آید درتحقیقاتی که در مورد روش های جدید نگهداری مواد غذایی صورت گرفته است، محققان توجه خاصی به امکان استفاده از اشعه هایی با فرکانس های مختلف (از جریان الکتریکی با فرکانس پایین تا تشعشعات گاما با فرکانس بالا) داشته اند.
تشعشعات مورد استفاده در صنایع غذایی(دارای طول موج کوتاه) به دو گروه تقسیم می شوند. دسته اول شامل تشعشعاتی بافرکانس پایین تر و انرژی کمتر است مانند بخش ماوراء بنفش طیف که مقدار انرژی آن به اندازه ای است که فقط می تواند ملکول ها را تحریک کند. این ناحیه طیف در صنایع غذایی استفاده شده و با عنوان اشعه ماوراء بنفش نامیده می شود. دسته دوم تشعشعاتی با فرکانس های بالاتر هستند که مقدار انرژی زیادی دارند و قادرند ملکول ها را به یون ها تجزیه نمایند و از این رو تشعشعات یونیزه نامیده می شوند. در این مقاله صرفا به کاربرد های پرتودهی در صنایع غذایی پرداخته می شود، حال آن که ممکن است شواهدی دال بر معایب و ضررهای این کاربرد وجود داشته باشد که اساسا این کاربرد در آینده مورد تایید نباشد اما در هر زمان که اثبات شود این روش مورد تایید نیست، باید به سرعت از این روش در جهان جلوگیری شود.
خلاصه ماشینی:
اتفاق افتادن موارد متعدد بیماریهای منتقله از راه مواد غذایی در جهان لزوم به توجه بکارگیری بهداشت موادغذایی را بیشتر نمایان می سازد از این رو روش های نگهداری مواد غذایی مسئله مهم به شمار می آید درتحقیقاتی که در مورد روش های جدید نگهداری مواد غذایی صورت گرفته است، محققان توجه خاصی به امکان استفاده از اشعه هایی با فرکانس های مختلف (از جریان الکتریکی با فرکانس پایین تا تشعشعات گاما با فرکانس بالا) داشته اند.
صنایع غذایی ، پرتو دهی ، اشعه گاما ، نگهداری مواد غذایی 1- مقدمه تأمین احتیاجات غذایی برای جمعیت رو به فزاینده جهان از مهمترین مسائلی است که ذهن دانشمندان بخشهای مختلف، خصوصاً صنعت، کشاورزی و بهداشت را به خود مشغول کرده است.
درتحقیقاتی که در مورد روش های جدید نگهداری مواد غذایی صورت گرفته است، محققان توجه خاصی به امکان استفاده از اشعه هایی با فرکانس های مختلف (از جریان الکتریکی با فرکانس پایین تا تشعشعات گاما با فرکانس بالا) داشته اند.
در این فرایند اشعه های یونیزه کننده باعث از بین رفتن میکروگانیسم هایی که غذا را آلوده می کنند یا باعث فساد و تخریب مواد غذایی می شوند، می گردند پرتودهی به عنوان یک فرایند سرد شناخته شده است که دما را بطور قابل توجهی افزایش می دهد و در اکثر غذاها تغییرات فیزیکی یا مشخصات حسی به جا نمی گذارد.
از پرتوهای مورد استفاده در صنایع غذایی می توان به پرتوهای یونیزه کننده گاما، ایکس، پرتوهای الکترونی و پرتوهای غیریونیزه کننده، ماوراء بنفش (UV-B, UV-C)، مادون قرمز و امواج رادیویی اشاره کرد[10] پرتو گاما، تشعشعات الکترومغناطیس است که هسته های برانگیخته شده عناصری مانند کبالت 60یا سزیم 137ساطع می شود.