چکیده:
از دیدگاه هربرت سایمون دانشمند شهیر مدیریت، جوهره و اساس مدیریت تصمیمگیری است. اهمیت تصمیمگیری زمانی بیشتر نمایان میشود که بخواهیم آن را فراتر از سطح فردی، در سطح سازمانی بررسی کنیم. زیرا سازمانها بهعنوان سیستمهای پیچیده تصمیمگیری بر مبنای دیدگاههای گوناگونی به این مقوله مهم میپردازند. بر این اساس پرداختن به عقلانیت زیربنای تصمیمگیری از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهشهای متداول در ادبیات مدیریت، اکثراً تصمیمگیری را بر مبنای عقلانیت غالب در دنیای غرب مطالعه میکنند. با توجه به بافت فرهنگی حاکم بر کشور ما بررسی عقلانیت زیربنای تصمیمگیری با رویکرد اسلامی امری ضروری است. در این پژوهش مدل ارزیابی عقلانیت در سازمان از دیدگاه اسلام که قبلا توسط پژوهشگران طراحی شده است، تبیین شده است. سنجه طراحی شده در اختیار مدیران قرار گرفت و دادهها با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و نرمافزار Amos-22 مورد تحلیل قرار گرفت. خروجیهای نرمافزار نشان داد که ابعاد سنجهی عقلانیت در سازمان از دیدگاه اسلام در سطح P≤ 0.01 از پایایی معنیدار برخوردار هستند.
According to H. Simon the famous author of management, decision making is the essence of management. The importance of decision making become more when we want to study it beyond individual level, in organizational level. Because organizations as complex systems of decision making deal with this subject base on various perspectives. Therefore, investigating the rationality underlying the decision making is of vital importance. Current studies in management literature investigate the decision making according to west world dominant rationality (instrumental rationality). Considering the cultural context of our country, investigating the rationality of decision making base on Islamic thoughts is essential. In this paper, the model of rationality evaluation by Islamic approach is explained. The questionnaire distributed among managers and the gathered data is analyzed by factor analysis method using Amos-22 software. The results show that dimensions of rationality measure from Islam view are reliable at P≤ 0.01 level.
خلاصه ماشینی:
بنابراین سؤال این پژوهش 1 institutions 2 organizations 3 context-bounded rationality 4 rationality عبارت است از: میزان پایایی ابعاد مدل ارزیابی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی در مناطق نفت خیز جنوب از چه وضعیتی برخوردار است ؟ مبانی نظری پژوهش مهم ترین و مشهورترین شکل سازمانی در دوران جدید، «بوروکراسی » است .
شاخص های برازش مدل ساختاری سنجه ی عقلانیت در سازمان از دیدگاه اسلام با یازده بعد در جدول زیر نشان داده شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج مندرج در جدول ٣ نشان می دهد که شاخص های برازندگی ساختار یازده عاملی سنجه ی عقلانیت در سازمان از دیدگاه اسلام ، از برازش مطلوبی برخوردار است و این نتایج حاکی از مطلوب بودن روایی سازه این مدل ساختاری می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج مندرج در جدول ٦ نشان می دهد که شاخص های برازندگی ساختار ١٤ گویه ای بعد عدالت محیطی در قالب سه عامل ، از برازش مطلوبی برخوردار است و این نتایج حاکی از مطلوب بودن روایی سازه ی این مدل ساختاری می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج مندرج در جدول ٩ نشان می دهد که شاخص های برازندگی ساختار ١٣ گویه ای بعد برنامه ریزی راهبردی در قالب سه عامل ، از برازش مطلوبی برخوردار است و این نتایج حاکی از مطلوب بودن روایی سازه این مدل ساختاری می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج مندرج در جدول ١٢ نشان می دهد که شاخص های برازندگی ساختار ١٢ گویه ای بعد رهیافت علمی در قالب سه عامل ، از برازش مطلوبی برخوردار است و این نتایج حاکی از مطلوب بودن روایی سازه این مدل ساختاری می باشد.