چکیده:
بررسی ویژگی های گویشی اشعار باباطاهر از دیرباز همواره مورد توجه شمار زیادی از پژوهشگران شاخه های مختلف علوم انسانی قرار گرفته است ولی با وجود پژوهشهای بسیار، نتایج ارائه شده به دلیل استفاده از شیوه های بررسی نادرست، اشتباهات چشمگیری را به همراه دارند. عمده این مشکلات از آگاهی ناکافی از دانش رده شناسی زبانهای ایرانی نشأت می گیرند. در این پژوهش ابتدا به بررسی و نقد نظریات موجود در این زمینه پرداخته شده و سپس الگویی جدید برای بررسی متون مکتوب که دارای ویژگیهای گویشی هستند، ارائه می شود. با توجه به دستاوردهای نوین دانش رده شناسی زبانهای ایرانی و برپایه الگوهای مطرح شده در این پژوهش، زبان اشعار باباطاهر بررسی شده و با استفاده از شیوه تطبیقی مبتنی بر توجه به درجه تشخیص مولفه های دستوری و در نظر گرفتن فهلویات دیگر همدان و گویش کلیمیان همدان به تعیین زبان این اشعار پرداخت میشود.
خلاصه ماشینی:
گويش شناسي اشعار باباطاهر و اهميت آن در بازسازي زبان بومي پيشين همدان 1 سالومه غلامي مقاله پژوهشي چکيده بررسي ويژگيهاي گويشي اشعار باباطاهر از ديرباز همواره مورد توجه شمار زيادي از پژوهشگران شاخه هاي مختلف علوم انساني قرار گرفته است ولي با وجود پژوهش هاي بسيار، نتايج ارائه شده به دليل استفاده از شيوه هاي بررسي نادرست ، اشتباهات چشمگيري را به همراه دارند.
با توجه به دستاوردهاي نوين دانش رده شناسي زبان هاي ايراني و برپايه الگوهاي مطرح شده در اين پژوهش ، زبان اشعار باباطاهر بررسي شده و با استفاده از شيوه تطبيقي مبتني بر توجه به درجه تشخيص مؤلفه هاي دستوري و در نظر گرفتن فهلويات ديگر همدان و گويش کليميان همدان به تعيين زبان اين اشعار پرداخته ميشود.
به همين دليل در پژوهش خود، در کنار بررسي فهلويات همدان ، از جمله اشعار باباطاهر، به مستند نگاري گويش کليميان همدان که متأسفانه از آن تنها دو گويشور باقي مانده بود نيز پرداختم و بر اساس اين مستندات به امکان بازسازي زبان پيشين همدان ، زباني از گروه غرب شمال ، در دوره جديد زبان هاي ايراني پرداختم .
همان طور که در ابتداي اين پژوهش بيان شد، با توجه به شواهد تاريخي و نظريات موجود تنها سه زبان ميتواند براي تعيين گويش اشعار باباطاهر مورد توجه قرار گيرد: (١) همداني قديم يعني زباني از گروه غرب شمال از دوره جديد زبان هاي ايراني که امروزه در شهر همدان از بين رفته و جاي خود را به فارسي داده است ، (٢) لري يا (٣) لکي.