چکیده:
در ایران در دهههای اخیر تغییرات مهمی در مسیر زندگی افراد رخ داده است. این تغییرات در
کاهش میزانهای باروری؛ افزایش سن ازدواج؛ افزایش سن در تولد اول و کاهش فرزندآوری
زودرس منعکس شده است. مطالعات پیشین به بررسی تحولات باروری و فاصله گذاری بین
موالید پرداختهاند. در این مقاله با استفاده از دادههای طرح بررسی سلامت و جمعیت سال
۹ با به کارگیری مدل تحلیل بقا برای برآورد فاصلة ازدواج تا اولین تولد عوامل مژثر بر
فاصله تولد اول و همچنین احتمال وقرع تولد اول بررسی میشود. نتایج بیانگر آن است که
میانگین فاصله ازدواج تا اولین تولد در ایران ۲/۷ سال است و بیش از ۸۵ درصد از زنان در
پنج سال نخست ازدواج فرزند اول خود را به دنیا میآورند. بررسی تغییرات زمانی حکایت از
افزایش فاصله اولین تولد در میان زنانی که بعد از سالهای ۱۳۷۰ ازدواج کردهاند دارد. این
تخیر پیوند قوی با سن ازدواج زنان و همسرانشان» تحصیلات زنان و تمایل آنان برای
افزایش تحصیلات دارد. زندگی در استانهای کمتوسعه با میزان بیشتری از وقوع تولد اول تا
دو سال پس از ازدواج ارتباط دار با این حال در این استانها در مقایسه با استانهای
توسعهیافته از سومین سال پس از ازدواج این میزان کاهش مییابد.
# مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است که با حمایت مالی معاونت پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی
دانشگاه تهران انجام شده است. از راهنماییهای ارزشمند دکتر میمنت حسینی چاووشی و دکتر
محمود قاضی طباطبایی در طول انجام این پژوهش و همچنین از پیشنهادات اصلاحی دکتر شهلا
کاظمیپورء دکتر فرخ مصطفوی» دکتر حسین محمودیان و داوران مقاله سپاسگزاری میشود.
۲ استاد گروه جمعیتشناسی دانشگاه تهران» و محقق در موسسه مطالعات اجتماعی و جمعیتی» دانشگاه
ملی استرالیا 1050۳
# دانشجوی دکتری جمعیتشناسی دانشگاه تهران. 7/2100 ن0ا8 ۳۵۳۵2۴
۷۵
Patterns and factors affecting Marriage to first birth interval in Iran
Remarkable changes in life course of individuals have occurred in Iran during
the past few decades. These changes mirrored in reducing fertility rates,
increasing the average age at marriage, first birth, and reduction of early
childbearing. Previous studies focused on fertility transition and birth interval
in Iran. Using the 2000 Iran Demographic and Health Survey (IDHS), this
paper applies a survival analysis model to estimate interval between marriage
and first birth. Determinants associated with risk of first birth are also
examined. The result shows that the median length of the first-birth interval is
2.7 years and more than 85 percent of women progress to first birth within 5
years of their marriage. Time trends indicate a delay of the first birth from the
1990 or later marriage cohorts in Iran, and this postponement has strong
associations with marriage age and recent tendencies of women for higher
education. Living in less-developed provinces can also be associated with
higher probability of having the first birth whitin two years of marriage.
However, this probability reduces in the third year of marriage as compared
with that of other provinces.