چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی و مقایسه آن با ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر و ترس از ازدواج در دختران بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری 2 ماهه بود؛ انتخاب نمونه به صورت هدفمند از بین دانشجویان دختر مجرد دانشگاههای تهران بود که با فراخوان عمومی جهت شرکت در پژوهش، 44 دختر مجرد دانشجو به پرسشنامه نگرش به انتخاب همسر کوب، لارسون و واتسون (2003) و ترس از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392) پاسخ دادند که از بین آنها 36 دختر انتخاب و در دو گروه آزمایش طرحواره درمانی (12 دختر)، گروه آزمایش ایماگوتراپی (12 دختر) و گروه گواه (12 دختر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. هر دو گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقهای تحت مداخله طرحواره درمانی یانگ، کلوسکو و ویشار (2003) و ایماگوتراپی هندریکس (2008) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخلهای را دریافت نکردند. دادهها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازههای مکرر بررسی شد. یافتهها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله طرحواره درمانی بر نگرش به انتخاب همسر (29/75=P=0/001,F) و ترس از ازدواج (12/14=P=0/004,F) و مداخله ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر (28/51=P=0/002,F) و بر ترس از ازدواج (14/48=P=0/003,F) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجهگیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد میکند که آموزش طرحواره درمانی و ایماگوتراپی برای کاهش ترس از ازدواج و نگرش به انتخاب همسر روش مناسبی است.
Aim: the purpose of the present study was to determine the effectiveness of schema therapy and imago relation therapy on fear of marriage and attitudes about romance and mate selection in girls. Method: The sample was purposefully selected from single female students of Tehran universities. With a public call to participate in the study, 44 single female students were asked about the attitude-choosing questionnaire of Cobb, Larson, & Watson (2003) and fear of marriage Samiei, Yousefi and Neshat Doost (2013) answered that 36 girls were selected from among them and randomly replaced in two experimental groups: schema therapy (12 girls), experimental group, immagotherapy (12 girls) and control group (12 girls). Both experimental groups underwent the intervention of Young, Klosko & Weishaar (2003) Schema Therapy for 8 90-minute sessions, and Hendrix Imagotherapy (2008), and the control group did not receive any intervention. Data were analyzed using repeated measures analysis of variance. Results: Results showed that the effect of schema therapy intervention on spouse choice (F = 29.75, P = 0.001) and fear of marriage (F = 12.14, P = 0.004) and imagotherapy intervention on spouse choice (F = 28.51, P = 0.002) and on fear of marriage (F = 14.48, P = 0.003) and this effect was sustained at follow-up. Conclusion: The results of the present study provide evidence that schema therapy and imagotherapy are appropriate methods for reducing the fear of marriage and attitude toward spouse selection.
خلاصه ماشینی:
روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری 2 ماهه بود؛ انتخاب نمونه به صورت هدفمند از بین دانشجویان دختر مجرد دانشگاههای تهران بود که با فراخوان عمومی جهت شرکت در پژوهش، 44 دختر مجرد دانشجو به پرسشنامه نگرش به انتخاب همسر کوب، لارسون و واتسون (2003) و ترس از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392) پاسخ دادند که از بین آنها 36 دختر انتخاب و در دو گروه آزمایشی طرحواره درمانی (12 دختر)، گروه آزمایشی ایماگوتراپی (12 دختر) و گروه گواه (12 دختر) به صورت تصادفی جایگزین شدند.
بر اساس نتایج پژوهشهای متعدد رویکرد طرحواره درمانی و ایماگوتراپی نیز تأثیر خود را در زمینههای مختلف از جمله نگرش عشقورزی (طایی، نیسی و عطاری، 1391)، اعتیاد به عشق و روابط عشقی ناسالم (هندریکس و همکاران، 2015؛ قائمی، اعتمادی، بهرامی و فاتحیزاده ، 1395)، الگوهای ارتباطی (امینی خوئی و همکاران، 1393)، کیفیت روابط زناشویی (اصلانی، جامعی و رجبی، 1394)، سازگاری زناشویی (اسچمیت، لاگوئت و گهلرت، 2015؛ مورو و هولیمن، 2014)، رضایتمندی زناشویی (شیدانفر و همکاران، 1395)، نگرشهای ناکارآمد، غیرعقلانی به انتخاب همسر و اولویتهای همسر گزینی (مورو، هولیمن و لاگوئت، 2015؛ کریوتر و مولتنر، 2014؛ شیری و همکاران، 1395 و ماری، 2010) نشان داده است.
از این رو، طرحواره درمانی و ایماگوتراپی هر دو روی گذشته اشتراک دارند؛ گذشته افراد است که شریکهای عشقی آنان و ارتباط آنان را رقم میزند؛ بنابراین التیام روابط گذشته نیز ممکن روی نگرش عشقورزی زوجین تأثیر داشته باشد؛ لذا با استناد به یافتهها و ادبیات پژوهش و اهمیت بررسی علمی بیشتر، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی طرحواره درمانی در مقایسه با اثربخشی ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر و ترس از ازدواج در دختران مجرد مانده برای آزمون سؤالهای زیر اجرا شد.