چکیده:
عزت نفس و احساس ارزشمندی و احرام به خود، از مهمترین ارکان سامت روانی و شاخص هها ی تاثیرگذار و کاربردی در شک لگیری هویت دینی است که توجه به آن از اوایل کودکی، در امر تربیت و شکل گیری خودپندار هی مثبت، نقش موثری دارد. معارف اسامی نیز، احرام به خود و حس ارزشمندی را پای هی رشد و تعالی الهی انسان م یداند. پژوهش حاضر با روشی توصیفی_تحلیلی، به هدف دس تیابی به نقش عزت نفس در شک لگیری هویت دینی کودکان، آیات و روایات مرتبط با موضوع را بررسی و تحلیل کرده است. پرسش اصلی پژوهش آن است که ایجاد و پرورش عز تنفس در دوران کودکی، چه نقشی در شکل گیری صحیح هویت دینی ایفا میکند؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی مفهو مشناسی عز تنفس و هویت دینی و جایگاه این دو مقوله در معارف دینی، به دو نتیجه مهم دست یافت: الف. در شکل گیری هویت دینی نوجوانان، پرورش عزت نفس از زمان کودکی نقشی اساسی دارد؛ ب. در معارف اسامی، توجه به کرامت انسانی و ایجاد حس ارزشمندی، راهکاری اساسی برای شک لدهی باورها و کنشهای دینمدارانه به شمار میآید. از سوی دیگر، حس حقارت و نداشن عز تنفس، انسان را به فساد باور دینی و نافرمانی در برابر فرما نهای خداوند میکشاند که نتیجهی آن، تزلزل اعتقادی، بروز رفتارهای ناسالم اجتماعی و رشد گرایشهای
حیوانی و پست در وجود انسان است؛ بنابراین، برای شکلگیری باورهای بنیادین اعتقادی، گرایشهای متعالی و رفتارهای دینمدارانه، باید از کودکی عز تنفس و احساس ارزشمندی را در وجود فرد تقویت کرد و رشد داد.
خلاصه ماشینی:
از سوی دیگر، حس حقارت و نداشتن عزتنفس، انسان را به فساد باور دینی و نافرمانی در برابر فرمانهای خداوند میکشاند که نتیجهی آن، تزلزل اعتقادی، بروز رفتارهای ناسالم اجتماعی و رشد گرایشهای حیوانی و پست در وجود انسان است؛ بنابراین، برای شکلگیری باورهای بنیادین اعتقادی، گرایشهای متعالی و رفتارهای دینمدارانه، باید از کودکی عزتنفس و احساس ارزشمندی را در وجود فرد تقویت کرد و رشد داد.
» این در صورتی اتفاق میافتد که انسان بهای خویش را به بیان امیرمؤمنان (ع)، تنها و تنها بهشت بداند و حاضر به معاملهی آن به غیربهشت نباشد (شریف رضی، 1414، ص 556)؛ زیرا خداوند او را موجودى فناناپذير قرار داده است: «ما خلقتم للفناء بل خلقتم للبقاء» (ابنبابویه، 1414، ص 14) و آن که ارزش خود را بداند و نفسش برایش ارزشمند باشد، دنیا و پستیها برایش کوچک و دورانداختنی است، همانطور که حضرت فرمودند: «مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ الدُّنْيَا (ابن شعبه حرانی، 1404، ص 278)؛ هر کس نفسش کریم باشد [عزتنفس داشته باشد]، دنیا برای او خوار و کوچک میشود» و این نشان میدهد که عزتنفس، آرامش و خودکنترلی میآورد تا شخص بهراحتی با امیال خود مبارزه کند.
نتیجهی نهایی این پژوهش آن است که از یکسو، به علت آنکه کرامت انسانی و ایجاد حس ارزشمندی، راهکاری اساسی برای شکلدهی باورها و کنشهای دینمدارانه بهحساب میآید، از سوی دیگر، حس حقارت و نبود عزتنفس، انسان را به فساد باور دینی و نافرمانی در برابر دستورهای خداوند میکشاند؛ بنابراین، برای شکلگیری باورهای بنیادین اعتقادی، گرایشهای متعالی و رفتارهای دینمدارانه، باید از کودکی عزتنفس و احساس ارزشمندی را در وجود کودک تقویت و رشد داد.