چکیده:
جمهوری اسلامی ایران با حفظ اصول و مبانی انقلاب اسلامی و استقلال کشور خواهان همزیستی مسالمتآمیز با کشورهای دنیا بهویژه کشورهای همسایه در همهی زمینهها میباشد که با توجه به تحولات غرب آسیا و حضور آمریکا در منطقه، روسیه از جایگاه خاصی برخوردار بوده و همواره توسعه رابطه با این کشور در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است.
هدف از انجام این پژوهش تبیین تأثیر قدرت منطقهای ایران بر همسویی سیاست خارجی روسیه میباشد.
این تحقیق از نوع کاربردی است که به روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی انجام شده است. در بخش کتابخانهای با استفاده از ابزار فیش تحقیق به جمعآوری مطالب و اسناد پرداخته شد. در بخش پیمایشی تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از مصاحبهها، از طریق روش کیفی داده بنیاد و از فن مصاحبه عمیق صورت پذیرفته است. به لحاظ زمانی و موضوعی روابط بیستساله جمهوری اسلامی ایران و روسیه و آخرین دکترینهای امنیت ملی، سیاست خارجی و دکترین نظامی آن کشور مورد بررسی قرار گرفته است و از نظر مکانی نیز دو کشور جمهوری اسلامی ایران و روسیه را شامل میشود.
یافتهها و نتایج تحقیق نشان میدهد؛ با توجه به منفعتگرا و عملگرا بودن سیاست روسها و تبعیت از مکتب رئالیسم و نئورئالیسم، روسها در شرایطی به جمهوری اسلامی ایران نزدیک خواهند شد که ضمن استقلال و عدم وابستگی به غرب بتواند بهعنوان مکمل ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژی روسیه به عنوان قدرت منطقهای ایفای نقش نماید؛ چرا که آنها معتقد هستند منافع ملت روسیه در وجود یک ایران قوی و مؤثر در عرصه بینالمللی نهفته است که میتواند برای روسیه نقش متحدی را بازی کند که با کمک او میتوان از غلتیدن جهان به هرج و مرج جلوگیری کرده و نظم جدید عادلانه جهانی را برقرار سازد؛ اما در عین حال آنها ایران قدرتمند تمدنی را بر ایران قدرتمند ایدئولوژیک ترجیح میدهند.
Islamic Republic of Iran Preserving the principles and foundations of the Islamic Revolution and the country's independence, wants peaceful coexistence with the world, especially neighboring countries in all fields, Russia has a special position with this Iran due to the developments in West Asia and the US presence in the region, Relationship development with Russia has been a priority in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. The purpose of this study is to explain the effect of Iran's regional power on the conformity of Russia's foreign policy. This research is an applied research that has been done by descriptive, analytical and survey methods. In the library section, materials and documents were collected using the research worksheet tool. In the survey section, the analysis of the data obtained from the interviews has been done through the qualitative method of the foundation data and the in-depth interview technique. Temporally and thematically, the 20-year relationship between the Islamic Republic of Iran and Russia and the latest doctrines of national security, foreign policy and military doctrine of that country have been studied, in terms of location, it includes the two countries of the Islamic Republic of Iran and Russia. Research findings and results show; Russian policy is utilitarianism and pragmatism of and follow the school of realism and neo-realism, due to that, Russians will approach the Islamic Republic of Iran in a situation when Iran is independent to the West and Iran roles as a complement to Russia's geopolitics and geostrategic as a regional power. Because they believe that the interests of the Russian people depend on the existence of a strong and effective Iran in the international arena that can play a united role for Russia, which with the help of Iran, they can prevent the world from falling into chaos and establish a new just world order. But at the same time, they prefer a strong Iran of civilization to a strong ideological Iran
خلاصه ماشینی:
يافته ها و نتايج تحقيق نشان ميدهد؛ با توجه به منفعت گرا و عمل گرا بودن سياست روس ها و تبعيت از مکتب رئاليسم و نئورئاليسم ، روس ها در شرايطي به جمهوري اسلامي ايران نزديک خواهند شد که ضمن استقلال و عدم وابستگي به غرب بتواند به عنوان مکمل ژئوپليتيکي و ژئواستراتژي روسيه به عنوان قدرت منطقه اي ايفاي نقش نمايد؛ چرا که آن ها معتقد هستند منافع ملت روسيه در وجود يک ايران قوي و مؤثر در عرصه بين المللي نهفته است که ميتواند براي روسيه نقش متحدي را بازي کند که با کمک او ميتوان از غلتيدن جهان به هرج و مرج جلوگيري کرده و نظم جديد عادلانه جهاني را برقرار سازد؛ اما در عين حال آن ها ايران قدرتمند تمدني را بر ايران قدرتمند ايدئولوژيک ترجيح ميدهند.
لذا آنچه به عنوان مسئله اصلي تحقيق ذهـن محقـق را بـه خـود معطوف نموده اسـت اينکـه همگرايـي و همسـويي سياسـت خـارجي روسـيه باقـدرت منطقـه اي جمهوري اسلامي ايران چه منافعي براي روسيه دارد؟ لذا سؤال اصلي اين پژوهش عبارت است از: تثبيت موقعيت جمهوري اسلامي ايران به عنوان «قدرت برتر منطقه اي» در غرب آسيا، چـه تـأثيري بر همسو شدن مواضع و رفتار روسيه خواهد داشت ؟ مباني نظري پيشينه تحقيق در خصوص روابط ايران و روسيه پژوهش ها و مقالات زيادي منتشـر شـده اسـت آقـاي جهـانگير کرمي (١٣٨١) معتقد است که پس از حـوادث ١١ سـپتامبر يـک نـوع تغييـر نگـرش و تحـول در ديدگاه هاي روسيه نسبت به مفهوم امنيت بين المللي حاصـل گرديـده کـه در روابـط بـا ايـران نيـز تأثيرگذار است ، علي احمد جلالي در مقاله خود (١٣٨٢) به تأثير گسـترش نـاتو بـه شـرق و نفـوذ آمريکا در آسياي مرکزي بر روابط ايران و روسيه پرداخته است ، آقاي سيد احمـد حسـيني (١٣٨٥) در مقاله خود تلاش دارد تا زمينه همکاري ايران و روسيه در غرب آسيا را مشابه الگوي همکـاري در آسياي مرکزي بـا توجـه بـه برجسـته شـدن مجـدد غـرب آسـيا در سياسـت خـارجي روسـيه امکان سنجي نمايد، آقاي محمود شوري (١٣٨٨) در مقالـه اي بـه دلايـل گسـترش روابـط ايـران و روسيه در دوره اخير ميپردازد و معتقد است روسيه و ايران به لحاظ تحولات هـويتي در شـرايطي به سر ميبرند که نياز مبرمي به بازسازي هويتي خود احساس مي کننـد.