چکیده:
خلیجفارس به عنوان غنیترین و مهمترین منطقۀ جهان به لحاظ داشتن ذخایر عظیم هیدروکربنی و نیز اهمیت اقتصادی و مالی و به عنوان یک بازار گسترده و پررونق، از جایگاه و موقعیت ممتازی در جهان برخوردار است. روابط ایران و همسایگان جنوبی خلیجفارس اهمیت خاصی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد که طی سالیان متمادی متأثر از ایدئولوژی، قومیت، رقابتهای منطقهای، قطببندیهای جهانی، اقتصادی و غیره بوده است. وجود علائق و دغدغههای ژئوپلیتیکی باعث به وجود آمدن ارزش مشترک و همگرایی و ایجاد مناسبات حسنه و در مقابل، چالشهای ژئوپلیتیکی باعث واگرایی و روابط تنشآلود در سیستم منطقهای گردیده است. هدف این تحقیق، واکاوی علائق مشترک و چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیجفارس است. این تحقیق از نوع کاربردی است که بهرهگیری از روش توصیفی تحلیلی سعی دارد به ارائه پاسخ تحقیق که «علائق مشترک و چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط میان کشورهای جنوب خلیجفارس و جمهوری اسلامی ایران کداماند؟» بپردازد. شیوه گردآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز کتابخانهای و اسنادی است و برای تحلیل دادهها از روشهای تجزیهوتحلیل آمار توصیفی و استنباطی و نرمافزار SPSS استفاده گردیده است. در پایان نیز با بهرهگیری از آزمون فریدمن، تعداد 15 عامل به عنوان علائق و 21 عامل به عنوان مهمترین چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیجفارس احصاء گردیدند.
The Persian Gulf, as the richest and most important region in the world in terms of having huge hydrocarbon reserves as well as economic and financial importance, and as a vast and prosperous market, has a privileged position and position in the world. Relations between Iran and the southern neighbors of the Persian Gulf are of particular importance in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran, which for many years has been influenced by ideology, ethnicity, regional rivalries, global polarization, economic and so on. The existence of geopolitical interests and concerns has led to the emergence of common values and convergence and the establishment of good relations, and in contrast, geopolitical challenges have led to divergence and stressful relations in the regional system. The purpose of this study is to investigate the common interests and geopolitical challenges affecting the relations between the Islamic Republic of Iran and the countries south of the Persian Gulf. This research is of an applied type that using descriptive-analytical method tries to provide the research answer that "What are the common interests and geopolitical challenges affecting the relations between the countries of the southern Persian Gulf and the Islamic Republic of Iran?" To pay. The method of data collection and information required is libraries and documents, and for data analysis, descriptive and inferential statistics analysis methods and SPSS software have been used. In the end, using Friedman test, 15 factors as interests and 21 factors as the most important geopolitical challenges affecting the relations between the Islamic Republic of Iran and the countries south of the Persian Gulf were counted.
خلاصه ماشینی:
واکاوي علائق مشترک و چالش هاي ژئوپليتيکي مؤثر بر روابط جمهوري اسلامي ايران و کشورهاي جنوب خليج فارس دريافت مقاله : ٩٩/٠١/١٨ پذيرش مقاله : ١٩ /٩٩/٠٣ 4 محمدرضا حافظ نيا١، عبدالرضا فرجيراد٢، محمدحسن نامي ٣، رضا شاملو چکيده : خليج فارس به عنوان غنيترين و مهم ترين منطقۀ جهان به لحاظ داشتن ذخاير عظـيم هيـدروکربني و نيـز اهميت اقتصادي و مالي و به عنوان يک بازار گسترده و پررونـق ، از جايگـاه و موقعيـت ممتـازي در جهـان برخوردار است .
اين تحقيق از نـوع کاربردي است که بهره گيري از روش توصيفي تحليلي سعي دارد به ارائه پاسخ تحقيق که «علائق مشـترک و چالش هاي ژئوپليتيکي مؤثر بر روابط ميان کشورهاي جنوب خليج فارس و جمهوري اسلامي ايـران کـدام اند؟» بپردازد.
در پايـان نيـز بـا بهره گيري از آزمون فريدمن ، تعداد ١٥ عامل به عنوان علائق و ٢١ عامل بـه عنـوان مهـم تـرين چـالش هـاي ژئوپليتيکي مؤثر بر روابط جمهوري اسلامي ايران و کشورهاي جنوب خليج فارس احصاء گرديدند.
دغدغه موردنظر محققين اين است که با توجه به اين کـه علائـق و چـالش هـاي ژئـوپليتيکي ميـان جمهوري اسلامي ايران و کشورهاي جنوب خليج فارس نقش اساسي و تعيين کننـده در در روابـط ايران با اين کشورها دارد، تحليل علمي که برگرفته از يک روند علمي و کار پژوهشـي بـر اسـاس علائق و چالش هاي ژئوپليتيکي باشد، تدوين نگرديده است .
تأثير و فشار کشورها و قدرت هاي فرا منطقه اي بر روابط کشورهاي جنوب خليج فارس با جمهوري اسلامي ايران ؛ ٢.