چکیده:
با به قدرت رسیدن رضا شاه، به دلیل علاقۀ حکومت به پررنگتر شدن تاریخ و نمادهای باستانی ایران، آئین زرتشت به عنوان دین باستانی کشور بیش از پیش مورد احترام قرار گرفت و وضعیت اجتماعی پیروان این آئین _که از اواسط دورۀ قاجار و با ایجاد ارتباط با جامعه پارسیان هند به پیشرفتهایی دست پیدا کرده بودند_ بهبود یافت. از سوی دیگر مدرن سازی و یکپارچه سازی سیستم فرهنگی و آموزشی کشور به یکی از اهداف اصلی حکومت تبدیل شد و مدارس نوین و گروههای فرهنگی و هنری زیادی با حمایتهای دولت تشکیل گردید. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که تحولات صورت پذیرفته در این دوره چه تأثیری بر روی جایگاه فرهنگی زرتشتیان ایران گذاشت و نقش آنان در پیشرفتهای فرهنگی و آموزشی کشور در این ایّام تا چه حد بود؟آنطور که از بررسیهای توصیفی _ تحلیلی منابع کتابخانهای، اسناد، مکتوبات و احصائیههای آموزشی به دست میآید جایگاه اجتماعی و فرهنگی زرتشتیان در دورۀ رضا شاه پیشرفت زیادی پیدا کرده است و آنان توانستهاند در پیشبرد اهداف فرهنگی، هنری و آموزشی کشور اثرگذاری بالایی داشته باشند.
خلاصه ماشینی:
فعاليت هاي فرهنگي و آموزشي زرتشتيان در دورة رضاشاه مسعود دادبخش ، دانش آموخته دکتري تاريخ ايران دوره اسلامي (نويسنده ي مسئول ) حسين مفتخري ، استاد گروه تاريخ دانشگاه خوارزمي چکيده با به قدرت رسيدن رضاشاه ، به دليل علاقۀ حکومت به پررنگ تر شدن تاريخ و نمادهاي باستاني ايران ، آئين زرتشت به عنوان دين باستاني کشور بيش ازپيش مورداحترام قرار گرفت و وضعيت اجتماعي پيروان اين آئين _که از اواسط دورة قاجار و با ايجاد ارتباط با جامعه پارسيان هند به پيشرفت هايي دست پيداکرده بودند_ بهبود يافت .
در زمينه هاي فرهنگي و هنري نيز ساخت يکي از نخستين سالن هاي خصوصي تئاتر در اين دوران توسط زرتشتيان تهران رقم خورد و صنعت سينماي ناطق کشور نيز با سرمايه گذاري و کارگرداني يکي از پارسيان هند به نام اردشير ايراني آغاز به کارکرد.
در سال هاي ابتدايي افتتاح سينماي صامت در ايران ، به دليل تعصبات جامعه ، زنان را به سالن هاي سينماها راه نمي دادند اما با تأسيس سالن سينماي زرتشتيان نه تنها اين مشکل رفع شد بلکه حضور زنان مورد تشويق نيز قرار مي گرفت (مهرابي، ١٣٧١: ٢٠) و مجموعه فيلم هايي به نام «روت رولاند» در سينماي زرتشتيان «داير در مدرسۀ دخترانه زرتشتيان » مخصوص بانوان به نمايش در مي آمد و آنان با خريد هر بليت يک بليت ديگر نيز به رايگان دريافت مي کردند.