چکیده:
ارزیابی تأثیرات و توانهای محیطی امروزه به عنوان یکی از مباحث پایهای برنامهریزیهای اقتصادی، اجتماعی و طرحهای شهری و روستایی مطرح است. دریاچه ارومیه در 45 درجه و 10 دقیقه تا 45 درجه و 45 دقیقه طول شرقی و 37 تا 38 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. حداکثر مساحت آن در ماههای اردیبهشت و خرداد و حداقل گسترش آن در ماههای مهر و آبان است مساحت کل حوضه آبریز دریاچه ارومیه بالغ بر 51876 کیلومتر مربع و طول دریاچه حدود 140 کیلومتر و عرض آن 20 الی 50 کیلومتر میباشد و محیط آن حدود 500 کیلومتر برآورد شده است در این دریاچه یک جریان داخلی آب در سمت غرب از شمال به جنوب و در سمت شرق از جنوب به شمال وجود دارد که در سواحل شمالی دارای جهت شرقی- غربی و در سواحل جنوبی دارای جهت حرکت غربی - شرقی است. و این امر بر مشکلات مناطق واقع در شرق دریاچه که دارای حداکثر پسروی نیز میباشند؛ میافزاید. این پژوهش با توجه به نوع هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. در ابتدای امر از تصاویر موزاییک شده سالهای 1985 و 2010دریاچه ارومیه استفاده گردید. در محیط نرم افزار قسمتهای مختلف آن برش زده شد و در محیط نرم افزاری ARC GISبر روی دریاچه ارومیه بر اساس وضعیت بهرهوری اراضی و مناطق جمعیتی و ... چهار سطح مشخص گردید. سپس با استفاده از لایههای مختلف جمعیت، مناطق مسکونی، ارتفاع، کاربری و ... از طریق رویهمگذاری لایه 5 مورد نقشه مناسب تهیه گردید که به تفسیر هر کدام از نقشه پرداخته شد تحقیقات نشان داد که اکثر شهرهایی که در بخش شرقی منطقه مطالعاتی قرار دارند همچون: تبریز، آذرشهر، صوفیان، میاندوآب، مرند و ... حداکثر خطرپذیری قرار دارند و شهرهایی هم چون بناب که جهت باد در آنها غربی میباشند در اوج خطرپذیری قرار دارند چون اکثر مناطق حاشیه دریاچه در ارتفاعات زیر 30 متر از سطح دریا قرار دارند بر میزان خطرپذیری مناطق افزوده میگردد که در صورت جابجایی نمک توسط باد و آبیاری از طرف کشاورزان با شورشدن اراضی آبی و دیم به مساحت حدود 10 میلیون هکتار بر مشکلات در طول زمان نیز افزوده خواهد شد و در نهایت منجر به مهاجرت صدها هزار نفر از ساکنین منطقه ما خواهد شد.
Evaluating the effects and environmental capacities is one of the most fundamental issues for economical and social planning, urban and rural projects these days. Lake Urmia is situated between 45°10′ and 45°45′ east longitude and lies between 37° to 38°16′north latitude. Its maximum area is in the months of May and June and minimum spread occurs in September and October. The total area of the Lake Urmia's drainage basin is over than 51,876 square kilometers; its length, width and environment are estimated respectively almost 140, 20 to 50 and 500 square kilometers. At the West side of this lake there is an internal flow that rills from north to south, on its east part it rills from south to north, while in the northern coast it has east-west direction ,in the southern coast it has west-east direction and it would increase the problems of the east coast that also has maximum rollback. The research according to the type of the purpose is an applied manner and point of view `pictures of the years 1985 and 2010 were utilized. In software's environment different sections were cut and in ARC GIS software environment on the Lake Urmia four levels were determined considering the state of land's staff productivity and population area. Then by using different layers of population, residential areas, height ,usage etc… and by laying layers on each other ,five appropriate maps were provided that each map was analyzed , and on the basis of it most of the cities that located in the east part of study area such as Tabriz, Azar shahr , Sufian , Miandoab , Marand etc… are most exposed to ones to danger and therefore the cities like Bonab where wind blows from the west they are at the highest risk because the most peripheral parts of the lake are 30 meters lower than sea level and it causes this area to be more risky. Transferring salt by wind and irrigation of the lands by farmers cause the salination of 10 million hectares of the water and dryland farms and being at the risk of more problems and therefore immigration of hundred thousand s of our compatriots during the time. So this problem added to the other environmental problems that should be taken seriously. There are two ways to decrease the danger; first, it is suggested to abandon water withdrawals from the illegal digging wells immediately and abusers should be met by justice, Secondly the share of Lake's water should be increased, otherwise according to diffusion of Mediterranean winds to west of our country not only it can cause damage to the peripheral provinces but also it can destroy Tehran
خلاصه ماشینی:
ارزیابی خطرات زیست محیطی مناطق حاشیه دریاچه ارومیه ناشی از نوسانات مرز پیرامونی طی سال های ١٩٨٥ تا ٢٠١٠ دکتر غلامرضا نوری ١ ،واحد آقائی 2 چکیده ارزیابی تأثیرات و توانهای محیطی امروزه به عنوان یکی از مباحث پایه ای برنامه ریزیهای اقتصادی، اجتماعی و طرحهای شهری و روستایی مطرح است .
حداکثر مساحت آن در ماههای اردیبهشت و خرداد و حداقل گسترش آن در ماههای مهر و آبان است مساحت کل حوضه آبریز دریاچه ارومیه بالغ بر ٥١٨٧٦ کیلومتر مربع و طول دریاچه حدود ١٤٠ کیلومتر و عرض آن ٢٠ الی ٥٠ کیلومتر میباشد و محیط آن حدود ٥٠٠ کیلومتر برآورد شده است در این دریاچه یک جریان داخلی آب در سمت غرب از شمال به جنوب و در سمت شرق از جنوب به شمال وجود دارد که در سواحل شمالی دارای جهت شرقی- غربی و در سواحل جنوبی دارای جهت حرکت غربی- شرقی است .
حداکثر خطرپذیری قرار دارند و شهرهایی هم چون بناب که جهت باد در آنها غربی میباشند در اوج خطرپذیری قرار دارند چون اکثر مناطق حاشیه دریاچه در ارتفاعات زیر ٣٠ متر از سطح دریا قرار دارند بر میزان خطرپذیری مناطق افزوده میگردد که در صورت جابجایی نمک توسط باد و آبیاری از طرف کشاورزان با شورشدن اراضی آبی و دیم به مساحت حدود ١٠ میلیون هکتار بر مشکلات در طول زمان نیز افزوده خواهد شد و در نهایت منجر به مهاجرت صدها هزار نفر از ساکنین منطقه ما خواهد شد.