چکیده:
نخستین فرهنگ جامع و بزرگ در زمینه ی امثال فارسی، در سال ۱۳۱۰ تحت عنوان «امثال و حکم» توسط ادیب و دانشمند بزرگ معاصر، علی اکبر دهخدا، تالیف شد که می توان آن را کامل ترین، معتبرترین فرهنگ با موضوعیت امثال و حکم فارسی دانست، این اثر پس از انتشار، نظر ادبا و محققان را به خود جلب نموده، شور و شوقی دربین علاقه مندان به ادبیات عامه به وجود آورد، به طوری که عده ای از فضلا و دانشمندان را واداشت تا به ضبط و ثبت امثال بپردازند، لیکن پس از فروکش کردن این هیجانات در طی سال های پس از آن، برخی زوایای این اثر را مورد واکاوی قرار داده، مسایلی چون: آوردن مثل های مربوط به اقوام به قصد برتری قوم ایرانی، عدم ترجمه و اعراب حکمت ها و مثل های عربی، کثرت اشعار نامرتبط با امثال، ذکر مثل های غیرمشهور، نداشتن پیش گفتار و مقدمه، عدم ضبط واژه ها و مثل های مستهجن و... به عنوان معایب و کاستی ها برشمرده اند، در این جستار سعی گردیده، دیدگاه هایی درباره ی این اثر گران سنگ تحت عنوان فرودهای امثال و حکم مورد بررسی قرار گیرد.
The first enormous and comprehensive dictionary on Persian adages، Amsal-o-Hekam، compiled by the great contemporary scholar، Ali Akbar Dehkhoda، is known as the most reliable and complete dictionary on Persian adages. His work caught the attention of many scholars and researches after publication and brought rapture to literature enthusiasts in such a way that many scholars were motivated to record adages. Nevertheless، after the rapture subsided in the next years، some researchers explored the different aspects of this collection and pointed out some of its deficiencies، such as having some adages about races as being superior to Iranian race، not having translations for Arabic adages، containing unknown adages، having no preface or introduction، and containing no obscene words and adages. My attempt in this enquiry is to study the views expressed on this precious work.
خلاصه ماشینی:
جستاري در فرودهاي امثال و حکم دهخدا دکتر محمدجواد شريعت استاد دانشگاه آزاداسلامي واحد نجف آباد 1 عليرضا غلامي بادي دانشجوي دکتري زبان وادبيات فارسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد (تاريخ دريافت : ۸۹/۱۱/۶ ، تاريخ تصويب : ۹۰۳۱۲) چکيده نخستين فرهنگ جامع و بزرگ در زمينه ي امثال فارسـي ، در سـال ۱۳۱۰ تحـت عنـوان « امثـال و حکـم » توسـط اديـب و دانـشمند بـزرگ معاصـر، علي اکبـر دهخـدا، تـأليف شـد کـه مـي تـوان آن را کامـل تـرين ، معتبرتـرين فرهنگ با موضوعيت امثال و حکم فارسي دانست ، ايـن اثـر پـس از انتـشار، نظر ادبا و محقان را به خود جلب نموده ، شور و شوقي دربين علاقه مندان به ادبيات عامه بـه وجـود آورد، بـه طـوري کـه عـده اي از فـضلا و دانـشمندان را واداشت تا به ضبط و ثبت امثال بپردازند، ليکن پس از فـروکش کـردن ايـن هيجانات در طي سال هاي پس از آن ، برخي زواياي اين اثر را مورد واکاوي قرار داده ، مسايلي چون : آوردن مثل هاي مربوط به اقوام به قصد برتـري قـوم ايراني ، عدم ترجمه و اعـراب حکمـت هـا و مثـل هـاي عربـي ،کثـرت اشـعار نامرتبط با امثال ، ذکر مثل هاي غيرمشهور، نداشتن پيش گفتار و مقدمه ، عدم Email: alirezagholamibady@yahoo.